Polska w Uzbekistanie

Istnieje zagrożenie kradzieżami kieszonkowymi (głównie na bazarach, dworcach, itp.). Nie zaleca się samotnym osobom, w szczególności kobietom, poruszania się po zmroku.

Uzbekistan leży w strefie aktywnej sejsmicznie. Informacje i porady jak zachować się w razie trzęsienia ziemi są dostępne na tej stronie.

Obowiązuje zakaz wykonywania zdjęć mostów, obiektów przemysłowych i wojskowych oraz fotografowania w metrze, na dworcach kolejowych i lotniskach. Istnieje zaostrzony reżim w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego. Bardzo surowo karane są przestępstwa związane z posiadaniem narkotyków i handlem nimi.

Ambasada RP w Taszkencie przypomina, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami tj. art. 244 Kodeksu Karnego RUz z dnia 2 listopada 2019 roku zabroniony jest (surowo karalne) nielegalny wwóz, sprzedaż, nabycie, skrywanie oraz używanie dronów. 

1. Na jakim dokumencie podróży można przekroczyć granicę?

• Paszport: TAK
• Paszport tymczasowy: TAK
• Dowód osobisty: NIE

2. Jaka jest wymagana minimalna ważność dokumentu podróży?

6 miesięcy do zakończenia paszportu.

3. Czy trzeba wyrobić wizę?

Do 30 dni pobytu wiza nie jest potrzebna.

4. Czy są inne, dodatkowe wymogi dotyczące wjazdu?

Brak wymogów wjazdowych związanych z COVID-19.

Do 30 dni pobytu nie jest wymagana wiza. Jeżeli planowany pobyt jest dłuższy niż 30 dni należy zgłosić się do Ambasady Uzbekistanu w Warszawie w celu uzyskania odpowiedniej wizy wjazdowej. Przekroczenie dozwolonego pobytu jest surowo karane – uchybienie terminu do 30 dni obwarowane jest poważnymi konsekwencjami: karą w kwocie od 1500 do 2000 $, deportacja oraz zakaz wjazdu.

5. Czy jest wymagana pisemna zgoda rodziców/opiekunów prawnych na podróż dziecka z osobą trzecią?

Każda osoba nieletnia (poniżej 18 lat) podróżująca z osobami lub osobą nie będącą jej rodzicem/rodzicami, musi posiadać notarialną zgodę na taką podróż. Zgoda taka jest również wymagana od jednego z rodziców
w przypadku podróży z drugim rodzicem. Dokument powinien być napisany w j. angielskim bądź rosyjskim i potwierdzony notarialnie. Nie jest wymagane dodatkowe uwierzytelnienie. 

6. Zasady pobytu

Pobyt powyżej 3 dni wymaga dokonania rejestracji (meldunku): osobiście w OWIR (znajduje się w każdym rejonie miast) bądź online - kliknij tutaj. Minimalny koszt wynosi od 5 $.

5 września 2017 r. w Uzbekistanie dokonano dewaluacji. Jednostką płatniczą w Uzbekistanie jest sum. Nowy kurs 1USD - 12 000 SUM, 1 EUR - 13 000 SUM. Kurs jest zmienny, ale stabilny.
Dodatkowo po reformie walutowej linia lotnicza Uzbekistan Airways przeszła na sprzedaż biletów w walucie lokalnej (sumy), ale istnieje również opcja kupna biletu online, w obcej walucie.
Zmiany dotknęły również hotele - od 1 stycznia 2018 opłaty w nich przyjmowane są tylko i wyłącznie w sumach.
Wiele sklepów, hoteli i usługodawców przyjmuje już opłaty dokonywane za pomocą kart płatniczych. Należy jednak zwrócić uwagę na ewentualne dodatkowe opłaty generowane przez bank w Polsce.    

Nie ma obowiązku ubezpieczenia osobowego ani komunikacyjnego. Zaleca się jednak wykupienie ubezpieczenia medycznego.

Uwaga: W sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień należy kontaktować się z wojewódzką stacją sanitarno-epidemiologiczną lub specjalistą ds. medycyny tropikalnej.
Z powodu odmiennej flory bakteryjnej w pierwszych dniach po przybyciu mogą pojawić się kłopoty żołądkowe. Koszt wizyty u lekarza wynosi od 30 USD, doby w szpitalu - od ok. 100 USD do 400 USD w zależności od poziomu placówki. Ryzyko zarażenia żółtaczką wszczepienną jest duże. Odnotowano przypadki malarii. Planując podróż do Doliny Fergańskiej, terenów graniczących z Afganistanem oraz do Karakałpakstanu, należy profilaktycznie zażywać leki antymalaryczne.

Należy unikać spożywania posiłków w barach (tzw. czajchanach), przy bazarach, drogach i w małych miejscowościach. Z uwagi na zagrożenie żółtaczką i innymi chorobami przewodu pokarmowego produkty przeznaczone do spożycia na surowo powinny być dokładnie umyte pod bieżącą wodą. Należy często myć ręce i ogólnie dbać o higienę osobistą, szczególnie przed spożywaniem posiłku. Należy unikać miejscowych lodów (np. z automatu) i wyrobów cukierniczych (kremy) niewiadomego pochodzenia, a także zwrócić szczególną uwagę na produkty mrożone dostępne w sklepach. Przy zakupie żywności trzeba kontrolować termin przydatności do spożycia. Woda w kranach jest zdatna do picia po przegotowaniu. Zalecamy picie wody butelkowanej.

Radzimy unikać dłuższego pobytu w szpitalu i ograniczyć zabiegi medyczne wykonywane w Uzbekistanie do niezbędnego minimum. W ubezpieczeniu turystycznym powinien znaleźć się zapis o pokryciu przez biuro ubezpieczeniowe kosztów transportu chorego samolotem do kraju.

W sytuacji problemów ze zdrowiem należy kontaktować się z: Tashkent International Clinic, Taszkent, ul. Talimardjon, tel.:+ 998 71 291 01 42 (usługi płatne, język rosyjski i angielski).

Transport publiczny w miastach jest dobrze rozwinięty. Turyści mają do dyspozycji autobusy miejskie, minibusy (tzw. marszrutki), taszkenckie metro oraz przede wszystkim tanie i ogólnodostępne taksówki. Zalecamy (szczególnie kobietom) zachowanie ostrożności w przejazdach nieoznakowanymi, niezrzeszonymi w korporacjach, prywatnymi taksówkami. Przy wejściu do metra w Taszkencie z torbą lub plecakiem, funkcjonariusz milicji obecny przy wejściu skontroluje jego zawartość - jest to rutynowa procedura. Podobne kontrole odbywają się na dworcach kolejowych oraz na lotniskach.

Podróżując do nieturystycznych regionów Uzbekistanu należy liczyć się ze ściąganiem na siebie uwagi i podejrzliwości lokalnych władz, a więc ze wzmożonymi kontrolami milicji i pytaniami o cel podróży. Dolina Fergańska jest szczególnie wrażliwym rejonem kraju. Regiony przygraniczne, szczególnie w okolicach granic z Tadżykistanem, Kirgistanem i Afganistanem, są objęte wzmożonymi kontrolami milicji i wojska. Wchodzenie lub wjeżdżanie do zamkniętych stref przygranicznych skutkuje poważnymi konsekwencjami prawnymi. W przypadku wyjścia w tereny słabo zaludnione - dla swojego bezpieczeństwa - obowiązkowo należy informować w recepcji schroniska/hotelu o kierunku wyjścia, terminie powrotu i środku transportu.

Przy wyjazdach do krajów sąsiadujących należy sprawdzić czy przejście, którym planujemy przekroczyć granicę jest aktualnie otwarte, czy można przekraczać granicę planowanym przez nas środkiem transportu oraz w jakich godzinach wybrane przez nas przejście graniczne jest otwarte.

Jeżeli planujemy wracać do Uzbekistanu po (nawet bardzo krótkim) wyjeździe za granicę, należy pamiętać, aby nasza uzbecka wiza (w przypadku konieczności posiadania) pozwalała na wielokrotny wjazd do kraju. Polacy aktualnie potrzebują wiz do prawie wszystkich krajów ościennych Uzbekistanu, poza Tadżykistanem (do 30 dni wyjazdu turystycznego nie jest potrzebna) odpowiednią wizę można uzyskać w ambasadach tych krajów w Taszkencie.

Podróżujący samochodem powinni pamiętać, że olej napędowy do silników Diesla jest w Uzbekistanie trudno dostępny (polecana jedyna stacja Łukoil w Taszkencie prowadząca sprzedaż dobrej jakości zarówno benzyny jak i oleju napędowego). Należy uważać na kupowanie paliwa poza Taszkentem, na niektórych stacjach jest ono złej jakości.

Przy zakupie biletów kolejowych i autobusowych bezwzględnie wymagane jest przedstawienie dokumentu tożsamości (paszportu).

W Uzbekistanie funkcjonują  strefy posiadające odrębne prawa pobytu – najczęściej są to obiekty dziedzictwa kulturowego oraz chronione obszary przyrodnicze znajdujące się w strefie nadgranicznej. Pobyt w tej kategorii miejsc jest możliwy jedynie na podstawie pisemnego zezwolenia z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Zorganizowana grupa lub turysta indywidualny w tego typu strefie zobowiązany jest do posiadania dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz pisemną zgodę na pobyt wystawianą przez MSW. Pobyt jest możliwy jedynie z udziałem pracownika firmy turystycznej - rezydenta Republiki Uzbekistanu - odpowiadającego za dany pobyt. Czas niezbędny na rozpatrzenie wniosku o pobyt na wspomnianym obszarze wynosi 30 dni. Wydziały MSW mają prawo odmówić wydania zgody na pobyt turystów na terenach posiadających specjalny status pobytu.

Kierowcy powinni posiadać międzynarodowe prawo jazdy oraz ważny dowód rejestracyjny pojazdu. Jeśli właścicielem pojazdu jest osoba trzecia, należy posiadać odpowiednio poświadczoną notarialnie zgodę na użytkowanie pojazdu.

Piesi i kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność - miejscowi użytkownicy dróg dość swobodnie traktują przepisy ruchu drogowego. Istnieje obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa oraz zakaz używania telefonów komórkowych podczas jazdy samochodem, jednak często przepisy te nie są przestrzegane. Odradzamy podróżowanie samochodem po zmroku z uwagi na liczne nieoświetlone przeszkody (dziury w drodze, zwierzęta, inne pojazdy). Mandaty za wykroczenia drogowe są wysokie. Milicja uzbecka często próbuje wymuszać mandaty od kierowców poruszających się na obcych numerach rejestracyjnych. W Taszkencie uruchomionych zostało wiele radarów, nie raz oddalonych jeden od drugiego o 200 m. Mandaty są bardzo szybko weryfikowane i w ciągu tygodnia lub dwóch trafiają do właściciela pojazdu lub wypożyczalni. 

W Uzbekistanie istnieje możliwość wypożyczenia samochodu. Należy jednak zwrócić uwagę, iż każda firma dysponuje różnymi warunkami umowy. Podstawowymi dokumentami, które należy okazać jest paszport oraz prawo jazdy (prawo jazdy wydane w Polsce jest honorowane na terenie Republiki Uzbekistanu), a także inny dokument potwierdzający legalny pobyt na terytorium Uzbekistanu (np. rejestracja hotelowa, wiza w przypadku koniczności posiadania). Minimalnym progiem wiekowym jest wiek 24 lata oraz staż od 4 lat. Obowiązkowo należy wpłacić kaucję zależną od kategorii pojazdu (minimum 200 $) i jest ona zwracana w ciągu 5 dni roboczych, po upewnieniu się, iż najmujący nie otrzymał żadnych mandatów. 
(przykładowe strony: https://rentcar.uz/ru/cars  , https://autoprokat.uz/ , https://inrent.uz/) 

ZDECYDOWANIE ODRADZAMY PRZYJMOWANIE JAKICHKOLWIEK PRZESYŁEK NA PRZEWÓZ OD NIEZNAJOMYCH

Wywóz waluty jest dopuszczalny do kwoty zadeklarowanej w deklaracji celnej wwozowej.

Poza normalnymi zasadami ostrożności (nie przyjmować niczego na przewóz od osób nieznajomych), należy pamiętać o zakazie wwozu jakichkolwiek substancji narkotycznych i narkotykopodobnych do Uzbekistanu. Przemyt narkotyków jest w Uzbekistanie surowo karany i nie istnieje rozróżnienie na miękkie i twarde narkotyki.

Wszelkie leki i medykamenty, które musimy posiadać ze sobą na cza pobytu w Uzbekistanie powinny pozostać w oryginalnych opakowaniach. Należy posiadać recepty na przyjmowanie przewożonych lekarstw, szczególnie jeśli wwozimy ilość większą niż kilka tabletek. Warto również pamiętać, że przewożenie dużej ilości lekarstw jest w Uzbekistanie traktowane podobnie jak przemyt narkotyków. Zazwyczaj około 10 fiolek i/lub 30 tabletek na osobę jest tolerowane.

Zakazane jest również wwożenie jakichkolwiek materiałów pisanych, które służba celna mogłaby potraktować jako niepożądane i nie chodzi tylko o pornografię. Przy wywozie pamiątek nie mających wartości historycznej, a wobec których mogą wyniknąć wątpliwości u celników uzbeckich, lepiej zaopatrzyć się w specjalne poświadczenia wydawane m.in. przez niektóre sklepy z pamiątkami.

Obowiązuje zakaz wykonywania zdjęć mostów, obiektów przemysłowych i wojskowych oraz fotografowania w metrze, na dworcach kolejowych i lotniskach. Istnieje zaostrzony reżim w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego. Przed robieniem zdjęć, lepiej sprawdzić, czy w polu widzenia nie znajduje się obiekt o charakterze milicyjnym lub wojskowym. Bardzo surowo karane są przestępstwa związane z posiadaniem narkotyków i handlem nimi.

Ambasada RP w Taszkencie przypomina, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami tj. art. 244 Kodeksu Karnego RUz z dnia 2 listopada 2019 roku zabroniony jest (surowo karalne) nielegalny wwóz, sprzedaż, nabycie, skrywanie oraz używanie dronów. 

Szczegóły znajdują się na tej stronie.

Homoseksualizm jest nielegalny. Akty seksualne między mężczyznami są zagrożone karami pozbawienia wolności.

Zwiedzając obiekty sakralne (meczety, cerkwie, synagogi), należy bezwarunkowo podporządkować się miejscowym zwyczajom. Niektóre meczety są niedostępne dla niemuzułmanów. Poza dużymi miastami (Taszkent, Samarkanda, Buchara, Nukus) kobiety powinny unikać odzieży podkreślającej sylwetkę, odsłaniającej łokcie i kolana.

Konstytucyjnie Uzbekistan jest państwem świeckim, jednakże kultura islamu jest obecna w społeczeństwie uzbeckim. Z zasady prowincja oraz cała Dolina Fergańska są bardziej muzułmańskie aniżeli duże miasta reszty kraju. Oznacza to, że samotnie podróżujące kobiety spotkają się tam z zainteresowaniem ze strony uzbeckich mężczyzn. Mężczyźni nie powinni próbować otwarcie nawiązywać relacji z kobietami w ww. częściach kraju i w miarę możliwości zwracać się w rozmowie do towarzyszącego kobiecie mężczyzny. Lewa ręka tradycyjnie uważana jest za nieczystą. Pomimo stosunkowo liberalnego podejścia do ubioru w Uzbekistanie, podczas wizyt w meczetach zalecamy skromne ubranie, szczególnie w przypadku kobiet. Wyjeżdżając do Doliny Fergańskiej lub na prowincję kobiety również powinny wybierać skromne ubranie zakrywające ramiona i nogi.

Urzędy pracują z reguły od 9.00 do 18.00 z przerwą na obiad (13.00-14.00); wiele urzędów pracuje również w soboty. Sklepy otwarte są w tych samych godzinach, niektóre spożywcze pracują od 7.00 do 21.00.

Państwowy transport miejski jest wystarczający; popularne są także tzw. marszrutki oraz taksówki (stosunkowo tanie - ok. 0,3 USD za kilometr). Powszechne jest wykorzystywanie samochodów prywatnych jako taksówek - jednak i w jednych, i w drugich cenę za przejazd należy ustalić z góry z kierowcą.

Orientacyjny koszt przejazdu taksówką z lotniska w Taszkencie do centrum miasta wynosi ok. 10 USD.

Sieć telefoniczna wewnątrz kraju jest w miarę dobra (odbiega jednak od norm europejskich), Nierzadko występują problemy z łącznością komórkową. W miastach można znaleźć wiele kawiarenek internetowych, które podlegają jednak monitorowaniu. Należy dokonać rejestracji telefonu komórkowego przywiezionego spoza terytorium Uzbekistanu. Niezarejestrowanie telefonu skutkuje zablokowaniem telefonu przez IMEI. (link do oficjalnej strony https://uzimei.uz/en). Koszt odblokowania telefonu wynosi ok 60 000 SUM.

Wymiana waluty poza bankami i kantorami jest nielegalna, ale dostępna szczególnie w rejonach bazarów.

Zakupów można dokonywać w istniejących centrach handlowych, w których można kupić towary powszechnego użytku dostępne w Europie (w tym polskie). Ceny wyższe o około 30-50%.

Różnica czasu: + 3 godziny w czasie letnim, + 4 godziny w czasie zimowym w stosunku do czasu warszawskiego.

Kontakty z mieszkańcami

Mieszkańcy Uzbekistanu są pozytywnie ustosunkowani do obcokrajowców, są bardzo uczynni, gościnni i życzliwi. Trzeba mieć na względzie, że w w przeważającej większości mieszkańcy tego kraju są muzułmanami, mającymi odmienne od Europejczyków poglądy nt. m.in. roli kobiet w życiu społecznym. Istnieją trudności w porozumieniu się w języku rosyjskim poza najważniejszymi ośrodkami miejskimi. Większość napisów na sklepach oraz napisów informacyjnych jest w języku uzbeckim. Należy unikać kontaktów z osobami próbującymi wciągać w dyskusje o tematyce politycznej, religijnej czy sytuacji wewnętrznej w Uzbekistanie. Należy zachować ostrożność podczas prowadzenia rozmów w taksówkach. Zbyt wylewna lub otwarta postawa może spowodować próby oszustw lub prowokacji.

Pieniądze

Walutą w Uzbekistanie jest sum (som, UZS). Przed przyjazdem do Uzbekistanu należy przewidzieć odpowiednie środki na podróż. Pomimo, że nie ma obowiązku posiadania określonej sumy pieniędzy przy wjeździe do Uzbekistanu, należy jednak zabezpieczyć się w kwotę, umożliwiającą pobyt przez pierwsze dni. Jako walutę, którą planujemy wymienić na sumy, polecamy przywieźć walutę USD (najbardziej popularna) lub EUR. Planując wyjazd do Uzbekistanu należy pamiętać, że ceny większości towarów i usług są porównywalne z europejskimi. Odzież oraz produkty spożywcze pochodzenia europejskiego są droższe aniżeli w Polsce średnio o 50-100%. Ceny dobrych hoteli oscylują w okolicach 80-100USD za pokój w stolicy, poza Taszkentem będzie to około 50-80 USD za pokój. Noclegi w systemie bed&breakfest poza sezonem zaczynają się od 20-30 USD. Ceny transportu miejskiego są znacząco niższe (przejazd metrem lub tramwajem kosztuje 2000 UZS (tramwaj tylko w Samarkandzie), natomiast cena przejazdu pociągiem w klimatyzowanym wagonie nie odbiega od ceny przejazdu podobnego dystansu w Polsce. W Uzbekistanie jedynymi legalnymi miejscami wymiany zagranicznej waluty na sumy są oficjalne kantory i banki. Oficjalny kurs odbiega jednak o 0,37% od rynkowego, więc w kraju funkcjonuje szara strefa wymiany waluty. Należy jednak pamiętać, że nielegalne wymiana waluty niesie ze sobą ryzyko oszustw, jak i konsekwencji prawnych w przypadku zatrzymania przez lokalne władze. Oficjalny kurs waluty jest ustalany centralnie, każdego dnia przez Narodowy Bank Uzbekistanu (można sprawdzić na stronie bank.uz). Bezpieczna wymiana waluty powinna odbyć się w bankach, których większość jest czynna tylko w dni robocze, mniej więcej w godzinach 09.00-17.00. Praktycznie nie istnieje możliwość wymiany waluty w dni wolne, większość placówek bankowych jest nieczynna (jedynie w soboty i tylko w Kapital Bank oraz Orient Finance w godz. 09.00-17.00). Oczywiście w dalszym ciągu tzw. „cinkciarze” stojący przed wejściami na bazary oraz większe placówki handlowe oferują skup, ale jest to transakcja zabroniona i ścigana przez miejscową władzę. Nielegalna wymiana niesie ze sobą także ryzyko oszustw. Różnica wymiany jest w granicach + 0,5-1% od oficjalnego kursu. Jest jeszcze jedna możliwość, ale w przypadku posiadania dolarów – dostępne są bankomaty.

Najwyższy dostępny nominał to 200 tys sum, w powszechnym użytku są także 100 tys. 50 tys, 20 tys, 10 tys, 5 tys, 2 tys. oraz 1 tys sum.

W większości sklepów oraz restauracji można płacić kartami kredytowymi, ale przelicznik walut jest nieopłacalny – trzeba pytać o tzw. HUMO i UZCARD, czyli zintegrowane systemy płatnicze.

Kontakt ze służbami mundurowymi

W przypadku prośby o okazanie dokumentów ze strony lokalnego funkcjonariusza milicji należy wylegitymować się bez wdawania w dyskusję. Taka prośba nie jest niczym niezwykłym w Uzbekistanie, kontrole zdarzają się często i nie należy podchodzić do nich podejrzliwie. Bardzo ważne jest jednak podejście do funkcjonariuszy służb mundurowych w Uzbekistanie - z szacunkiem i powagą. Milicjanci są z reguły uprzejmi i w stosunku do obcokrajowców grzeczni, lecz jednocześnie są bardzo zasadniczy i służbowi. Ich zainteresowanie obcokrajowcami jest najzwyczajniej spowodowane odgórnymi instrukcjami i milicjant w przypadku konfliktu z nami może liczyć na poparcie przełożonych.

Odradzamy jakiekolwiek groźby słowne oraz wdawanie się w awantury. Jeżeli mamy uzasadnione wątpliwości co do intencji funkcjonariusza (np. kiedy zdecyduje nałożyć na nas mandat) możemy uprzejmie poprosić o rozwiązanie sprawy na najbliższym posterunku policji. W sytuacji konfliktu może być celowo utrudniany kontakt z konsulem - uzbecki funkcjonariusz publiczny (milicjant, celnik, strażnik graniczny) najprawdopodobniej nie podejmie bezpośredniej rozmowy telefonicznej z konsulem.

Do fotografowania ludzi i ich kultury należy podchodzić (jak wszędzie) z szacunkiem i dyskrecją. Portretując osoby, powinno się poprosić je o zgodę, a w przypadku odmowy nie naciskać na wykonanie zdjęcia. W przypadku fotografowania kobiet, należy być bardzo ostrożnym, szczególnie w bardziej tradycyjnych regionach kraju (np. Dolina Fergańska).

Ministerstwo Spraw Zagranicznych dokłada wszelkich starań, aby informacje dla podróżujących publikowane na stronach MSZ były rzetelne, wyczerpujące i aktualne. Jednocześnie podkreślamy, że publikowane przez MSZ treści należy traktować wyłącznie jako rekomendacje, które nie mogą stanowić podstawy do jakichkolwiek roszczeń. Należy pamiętać, że MSZ nie ma prawnych możliwości zakazania wyjazdu do jakiegokolwiek państwa.