Polska w Estonii

Oficjalna nazwa kraju: Republika Estońska

Stolica: Tallinn

Położenie geograficzne: Estonia leży w Europie Wschodniej. Od południa graniczy z Łotwą (343 km granicy), od wschodu z Rosją (338,6 km), część północna i zachodnia są położone nad Zatoką Fińską Morza Bałtyckiego. Linia brzegowa wynosi 3,794 km.

Odległości z Tallinna do: Helsinki – 85 km, Ryga – 307 km, St. Petersburg – 395 km, Sztokholm – 405 km, Warszawa – 970 km.

Lasy pokrywają 51,3% kraju (2020), Estonia posiada ponad 2000 wysp.

Ludność: 1 330 068 (2021). Gęstość zaludnienia wynosi 31 os./km2.

Powierzchnia: 45.339 km2

Główne miasta: Tallinn, Tartu, Pärnu, Narwa

Podział administracyjny: 15 prowincji, 15 miast, 64 obszary wiejskie

Język urzędowy: estoński; w powszechnym użyciu występuje język rosyjski, możliwość porozumienia się w języku angielskim i fińskim.

Klimat: umiarkowany, łagodny

Średnie temperatury: -2ᵒC zimą, +19ᵒC latem, bywają mroźne zimy poniżej -20ᵒC i ciepłe lata powyżej +30ᵒC

Główne bogactwa naturalne: drewno, łupki bitumiczne, fosforany, piaskowiec, torf

System walutowy: euro (od 1 stycznia 2011 r.)

Religia: Estonia to jeden z najmniej religijnych krajów na świecie. Według Powszechnego Spisu Ludności i Mieszkań z 2011 r. tylko około 29% mieszkańców Estonii deklaruje przynależność wyznaniową, natomiast około 54% nie identyfikuje się z żadną religią.

Według danych Estońskiej Rady Kościołów z 2019 r.:

• ok. 14% ludności należy do Estońskiego Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego,

• ok. 13% do Estońskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego,

• ok. 2% do Estońskiego Apostolskiego Kościoła Prawosławnego Kościół,

• ok. 1% do Unii Wolnych Kościołów Ewangelickich i Baptystów Estonii oraz do Kościoła Rzymskokatolickiego w Estonii,

• ok. 1% to inne grupy chrześcijańskie, w tym Świadkowie Jehowy, zielonoświątkowcy, metodyści, adwentyści dnia siódmego i rosyjscy staroobrzędowcy,

• społeczność żydowska liczy ok. 2,5 tys. osób,

• społeczność muzułmańska ok. 1,5 osób.

Infrastruktura transportowa: krajowa sieć dróg w Estonii jest na dobrym poziomie, niektóre drogi lokalne są poniżej standardu europejskiego. Całkowita długość dróg wynosi 59 008 km: krajowe – 16 608 km (w tym 1 609 km dróg głównych), lokalne – 24 002 km (w tym 18 237 dróg szybkiego ruchu), prywatne i leśne – 18 398 km.

Główne lotniska: Tallin, Tartu, Pärnu, Kuressaare, Kärdla.

Porty: 4 w Tallinnie (Muuga, Kopli, Paldiski, Miejski), po 1 w , Pärnu ,Kunda i Sillamae.

Obowiązek wizowy: Estonia należy do strefy Schengen, co oznacza swobodny przepływ dla obywateli UE. Obowiązek wizowy dotyczy obywateli państw trzecich (więcej informacji można zaleźć na stronie estońskiego MSZ).

Święta narodowe:                             

Święta narodowe będące dniami wolnymi od pracy:

• Dzień Niepodległości, rocznica Republiki Estońskiej - 24 lutego,

• Dzień Zwycięstwa – 23 czerwca,

• Dzień Odzyskania Niepodległości – 20 sierpnia.

Pozostałe dni wolne od pracy:

• 1 stycznia – Nowy Rok,

• Wielki Piątek, Niedziela Wielkanocna,

• 1 maja – Dzień Wiosny,

• Zielone Świątki,

• 24 czerwca – Święto Przesilenia Letniego,

• 24-26 grudnia – Wigilia, Boże Narodzenie.

Dzień roboczy bezpośrednio poprzedzający Nowy Rok, Rocznicę Republiki Estońskiej, Dzień Zwycięstwa i Wigilię skraca się o trzy godziny.

Ustrój polityczny:                                Demokracja parlamentarna

Głowa państwa:                                  Prezydent wybierany przez parlament

Władza ustawodawcza:                     Jednoizbowy parlament Riigikogu (101 posłów)

Władza wykonawcza:                        Rada ministrów

Struktura administracji gospodarczej:

• Ministerstwa (11):
  • Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych
  • Ministerstwo Sprawiedliwości
  • Ministerstwo Obrony
  • Ministerstwo Środowiska
  • Ministerstwo Kultury
  • Ministerstwo Gospodarki i Komunikacji
  • Ministerstwo Rozwoju Wsi
  • Ministerstwo Finansów
  • Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
  • Ministerstwo Spraw Społecznych
  • Ministerstwo Spraw Zagranicznych

• Urzędy i rady (22):
  • Rada ds. Edukacji i Młodzieży
  • Estońska Służba Bezpieczeństwa Wewnętrznego
  • Agencja Zasobów Obronnych
  • Rada językowa
  • Rada Ochrony Środowiska
  • Estoński Urząd ds. Konkurencji
  • Rada ds. ziemskich
  • Estońska Rada ds. Podatków i Ceł
  • Narodowa Rada Dziedzictwa
  • Estoński Urząd Patentowy
  • Zarząd Policji i Straży Granicznej
  • Rada ds. Rolnictwa i Żywności
  • Rada ds. Rejestrów i Informacji Rolnictwa
  • Estońska Rada Ratownicza
  • Państwowa Agencja Leków
  • Estoński Urząd ds. Systemu Informatycznego
  • Zakład Ubezpieczeń Społecznych
  • Urząd Statystyczny
  • Urząd Ochrony Konsumentów i Dozoru Technicznego
  • Rada ds. Zdrowia
  • Zarząd Transportu
  • Estońska Służba Wywiadu Zagranicznego

• Inne: Centrum Standaryzacji, Centrum Akredytacji, Inspekcja Nadzoru Technicznego, Zarząd Weterynarii i Żywności, Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości, Rejestr Handlowy, Departament Rejestrów Sądu Miejskiego w Tallinnie. 

Sądownictwo:  

• I poziom: sądy wojewódzkie, miejskie i administracyjne.
• II poziom: sądy apelacyjne.
• III poziom: sąd najwyższy.

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA

Podstawami gospodarki estońskiej jest jej otwartość, liberalna polityka gospodarcza, sprzyjający przedsiębiorczości i inwestycjom system podatkowy oraz bankowy, a także digitalizacja usług sektora rządowego (ok. 99% usług możliwe do zrealizowania przy pomocy sieci).

W strukturze gospodarki Estonii dominują usługi, które są głównym składnikiem PKB (ok. 71%). Przemysł wytwarza ok. 25% PKB, a pozostałe gałęzie gospodarki ok. 4% PKB (w tym rolnictwo). Ważnymi sektorami są przemysł przetwórczy (ok. 14,5% całkowitej produkcji), transport, magazynowanie i komunikacja (10%), handel (13,5%) oraz nieruchomości, a także usługi biznesowe (21%). Rolnictwo i leśnictwo stanowią 2,2% ogólnej produkcji, budownictwo około 7%, natomiast administracja rządowa, edukacja i ochrona zdrowia – ponad 17%.

Gospodarka Estonii w dużej mierze korzysta z zasobów własnych, jakimi są lasy i łupki bitumiczne. Coraz większa ilość energii produkowana jest ze źródeł odnawialnych.

Sektory publiczny i prywatny podejmują intensywne działania w kierunku innowacji, rozwoju infrastruktury, automatyzacji i cyfryzacji. Estonia jest w czołówce państw UE pod względem stosowania nowoczesnych rozwiązań informatycznych tj. podpis elektroniczny, e-podatki, e-recepty, e-ID, m-parking, system X-Road łączący cyfrowo instytucje publiczne oraz ich rejestry czy I-Voting. 99% transakcji bankowych przeprowadza się elektronicznie. Estończycy dysponują cyfrowymi dowodami osobistymi, za pomocą których mogą m.in. podpisywać dokumenty, płacić podatki, dokonywać zapytań w rejestrach oraz wysyłać szyfrowane e-maile.

Estonia jest jednym z wiodących krajów w Europie Środkowej i Wschodniej w zakresie bezpośrednich inwestycji zagranicznych w przeliczeniu na mieszkańca. Na początku czerwca 2022 r. poziom DIP (Direct Investment Position) wynosił 31,9 mld EUR (dane: Bank of Estonia). 

Estonia zajmuje pierwsze miejsce w rankingu amerykańskiej instytucji The Tax Foundation  jeżeli chodzi o system podatkowy. Estoński system podatkowy uważany jest za neutralny, a tym samym korzystny dla firm. Środowisko prawne oraz niskie obciążania administracyjne stwarzają dobre warunki do rozwoju przedsiębiorstw i inwestycji zagranicznych.

Pozycja Estonii w międzynarodowych rankingach:

• International Tax Competitiveness Index (2021) – 1 miejsce,
• Economic Freedom (2021) – 8,
• Digital Economy and Society Index (2021) – 7,
• Corruption Perceptions Index (2021) – 13,

Estonia zniosła szok pandemiczny w 2020 r. lepiej niż inne kraje UE – spadek PKB wyniósł 3%. Jednak z uwagi na kryzys energetyczny oraz skutki agresji Rosji na Ukrainę,  gospodarka będzie w najbliższych latach borykała się z problemami związanymi z powrotem na ścieżkę wzrostu. Według danych IMF, PKB Estonii wzrośnie o 1% w 2022 r. i 1,8% w 2023 r., głównie dzięki konsumpcji i stopniowemu wznawianiu inwestycji prywatnych. Bezrobocie ma się stopniowo zmniejszać, ale pozostanie powyżej poziomu sprzed kryzysu (szczyt 6,8% w roku 2023). Poziom ubóstwa, będący już na wysokim poziomie, będzie wzrastał (w 2019 r. 20,7% społeczeństwa było zagrożone ubóstwem). Według danych Banku Estonii inflacja HICP w Estonii w 2022 r. wyniesie 19,2%, 7,1% w 2023 r. oraz powrót w kierunku celu inflacyjnego ECB czyli 2,1% w 2024 r. Miesięczna płaca minimalna w Estonii wynosi 654 EUR. Średnia miesięczna płaca wynosi 1,643 EUR (średnia 2 kwartałów 2022 r.).

W 2021 r. eksport Estonii wyniósł 18,2 mld EUR (wzrost o 27,6% w stosunku do 2020 r.). Najwięksi partnerzy eksportowi Estonii: Finlandia, Szwecja, Łotwa, Rosja i Niemcy. Import natomiast wyniósł 19,9 mld EUR (wzrost o 31% w stosunku do 2020 r.), a największymi parterami były: Finlandia, Niemcy, Litwa, Szwecja i Rosja.

Wyzwania, przed jakimi stoi gospodarka Estonii, to przede wszystkim kryzys energetyczny, wysoka inflacja, odbudowa po kryzysie wywołanym pandemią Covid-19, w czym mają pomóc środki z UE (w ramach Krajowego Planu Odbudowy Estonia otrzyma 969,3 mln EUR), deficyt związany z ograniczoną liczbą zasobów ludzkich oraz zielona transformacja. Do najbardziej ambitnych planów w najbliższych latach należy zaliczyć projekt budowy szybkiej kolei Rail Baltica, rozbudowę ViaBaltica, przygotowanie się do wdrożenia standardu 5G w telefonii oraz synchronizacja sieci elektroenergetycznych państw bałtyckich z europejską siecią kontynentalną.

AKTUALNA SYTUACJA GOSPODARCZA

Estonia jest najbardziej dynamicznie rozwijającym się krajem spośród nowych członków UE. Jej dochód narodowy liczony wg siły nabywczej na mieszkańca w 2021 r. wyniósł 86% średniego dochodu w UE (27). Jest to kraj uprzemysłowiony, o znaczącym udziale sektora IT. Po okresie spadków kryzysowych w latach 2008-2009, w 2010 r. Estonia znalazła się ponownie na ścieżce rozwoju. Według EUROSTAT-u w 2011 r. wzrost PKB Estonii był na poziomie najwyższym w UE (8,3%). W 2012 r. dynamika wzrostu gospodarczego wyhamowała, jednak nadal rosła. W 2020 r. całkowity zysk sektora przedsiębiorstw wyniósł 2,9 mld EUR.

Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne Estonii w l. 2015-2021:

Źródło: EUROSTAT/*Eesti Pank

Dane FDI w ujęciu DIP (Direct investment position) – Bezpośrednia pozycja inwestycyjna

Od 2011 r. płace rosły w tempie powyżej 5% rocznie, by w Q1-Q2 2022 r. osiągnąć wartość średnio 1 643 EUR brutto miesięcznie. Przewiduje się, że w dalszym ciągu wzrastać będzie konsumpcja wewnętrzna stymulowana silnym wzrostem dochodów, obniżką podatku dochodowego, wyższymi zasiłkami rodzinnymi, wzrostem płacy minimalnej (w 2022 r. wynosi 654 EUR miesięcznie i wzrosła z poziomu 584 EUR w 2020 r.) i spadkiem bezrobocia.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto rośnie stale od 5 lat. W 2020 r. wzrost był wolniejszy, ale średnio w 2021 r. płace były o prawie 5% wyższe niż w 2020 r.. Analogicznie sytuacja wygląda w 2022 gdzie średnie płace z 2 pierwszych kwartałów są wyższe o ok. 6% niż w roku 2021. Jednak w odróżnieniu od wzrostu płac z 2021 roku, wzrost w 2022 nie wynika ze zwiększonej wydajności pracy, a głównie ze zwiększonej presji płacowej.

Źródło: Eurostat/Eurostat/Statistics Estonia

* - dane z Q1-Q2 – Średnia = (Q1+Q2)/2

W Q2 2022 r. obroty w handlu detalicznym wyniosły 8,9 mld EUR, co stanowi wzrost o 9,2% całkowitej sprzedaży, w tym 9,6% wzrostu w branży spożywczej w stosunku do Q2 poprzedniego roku. Jednocześnie sprzedaż detaliczna części samochodowych oraz paliw do pojazdów samochodowych wzrosła o 7,9%. Największy wzrost odnotowała branża odzieżowa – 38,5%.

Prognoza Międzynarodowego Funduszu Walutowego na  2021-2026:

Źródło: IMF

Wyzwaniem dla gospodarki Estonii jest niewystarczająca liczba wykwalifikowanych pracowników. Rząd podejmuje szereg działań, aby rozwiązać ten problem m.in. poprzez zmiany w systemie zasiłków rodzinnych, reformę systemu emerytalnego, ułatwienie formalności związanych z zatrudnieniem wysokokwalifikowanych specjalistów z zagranicy, korzystne regulacje podatkowe dla przedsiębiorców lokalnych i inwestorów zagranicznych. Funkcję wspierającą gospodarkę pełnią także programy dla przedsiębiorców np.: Work in Estonia. Prowadzone są dyskusje nad zniesieniem lub modyfikacją obowiązującego limitu imigracyjnego.

ROLNICTWO

Powierzchnia gruntów rolnych w Estonii zmniejszyła się o ok. 1 tys. ha w stosunku do 2021 r i w 2022 r. wynosi ok. 986 tys. ha. Jednocześnie powiększyła się powierzchnia ziemi przeznaczonej pod uprawy – z 699,6 tys. ha w 2021 r. do 707,1 tys. ha w 2022 r.

Źródło: Statistics Estonia

Całkowita produkcja zbóż w Estonii w 2022 r. wyniosła 1,52 mln ton, z czego 839 tys. to pszenica, 495 tys. jęczmień, 101 tys. owies, 51 tys. żyto. Średni plon z hektara w 2022 r. wyniósł 4,639 kg dla pszenicy, 4.262 kg dla jęczmienia i 3.891 kg dla żyta. Powierzchnia zasiewów zbóż objęła 361 tys. Ha.

Źródło: Statistics Estonia

Produkcja roślin strączkowych wyniosła w 2021 r. 79 tys. ton, czyli o 45 % mniej niż w rok wcześniej. Średni plon wynosił 1,617 kg/ha. Uprawę roślin strączkowych prowadzono na 48.9 tys. hektarów, czyli o 2% mniejszym terenie niż w 2020 roku. W 2022 r. wyprodukowano 218 tys. ton rzepaku z areału 86,45 tys. ha. Średni plon osiągnął 2,522 kg/ha. Produkcja ziemniaków wyniosła w 2021 r. 66,29 tys. ton, czyli o 7% mniej niż w 2021 r. Powierzchnia zasiewów ziemniaków w 2022 r. wynosiła 3,353 ha (w 2021 r. – 3,370 ha). Średni plon ziemniaków z hektara wyniósł 19,772 kg.

Źródło: Statistics Estonia

W 2021 r. produkcja zboża na mieszkańca wyniosła 967 kg,  22% mniej niż rok wcześniej. Odnotowano spadek produkcji ziemniaków na mieszkańca – 51 kg,  24% mniej niż w 2020 r; podobną tendencję widać w uprawie warzyw – w 2021 r. wyniosła 39 kg na osobę (12% mniej w porównaniu z 2020 r.).

Produkcja mleka w 2021 r. wyniosła 839 tys. ton, o 2% mniej niż rok wcześniej (638kg./mieszkańca). Produkcja jaj w 2021 r. wyniosła 168 mln sztuk, o 5% więcej niż w 2020 r. (120 szt./mieszkańca).

Źródło: Statistics Estonia

Na koniec 2021 r. w Estonii było 250,3 tys. szt. bydła, z czego 83.7 tys. krów mlecznych, 308,0 tys. szt. świń i 65,6 tys. szt. owiec, 4,3 tys. szt. kóz oraz 2,105 mln sztuk drobiu. Sprzedano 117.2 tys. ton żywca i drobiu w celu uboju i eksportu. Produkcja mięsa zwiększyła się o 4.6% rok do roku – wołowiny o 9% oraz drobiu o 4.5%. Odnotowano wzrost o 3% w produkcji baraniny i mięsa koziego. Średnio w 2021 r. wyprodukowano 62 kg mięsa/mieszkańca.

LEŚNICTWO

W 2020 r. 51,3% powierzchni Estonii zajmowały lasy – ok. 2 325 tys. ha. Całkowity zasób drzewostanów wynosił 472 3 tys. m³. Powierzchnia lasów w Estonii zmniejszyła się w stosunku do 2019 r. o 0,1% (21,8 tys. ha).

Najczęściej spotykanymi gatunkami drzew są sosna, brzoza i świerk.

Źródło: Statistics Estonia

W Estonii w 2020 r. wycięto całkowicie 124 986 ha lasów. Wyrąb objął w największej części lasy prywatne (72 741 ha), a w drugiej kolejności państwowe (50 956 ha). Najwięcej lasów prywatnych wycięto w okręgu Viljandi (ok. 8 tys. ha), natomiast państwowych – w okręgu Pärnu (ok. 6,34 tys. ha).

ENERGETYKA

Estonia produkuje energię elektryczną w większości z wydobywanych w kraju łupków bitumicznych. Łupki olejowe zapewniają większość zapotrzebowania na źródła energii, jednocześnie produkuje się ponad 500 ton dwutlenku węgla na 1 tys. dolarów PKB (śr. w OECD wynosi ok. 200 ton). W okresie 2000-2014 emisja gazów cieplarnianych wzrosła w Estonii o 23%, tempo wzrostu emisji plasuje Estonię na trzecim miejscu, po Turcji i Korei. Zagłębie łupkowe w północno-wschodnim regionie East Viru zanieczyszcza powietrze, glebę i wodę. Wobec zobowiązań międzynarodowych Estonii w zakresie zmian klimatycznych i ochrony środowiska, produkcja energii oparta na łupkach olejowych jest zmniejszana na rzecz rozwoju alternatywnych źródeł energii.

W opinii OECD, Estonia powinna zredukować zależność od łupków bitumicznych na rzecz zielonych technologii. Z uwagi na produkcję energii z łupków, kraj ma jeden z najwyższych wskaźników “carbon intensive”. Zmniejszenie tego uzależnienia jest wyzwaniem numer jeden pod względem ekonomicznym, środowiskowym i społecznym.

W 2021 r. elektrownie wyprodukowały 7 359 gigawatogodzin (GWh) energii elektrycznej, co stanowi 123% ubiegłorocznej produkcji. Wolumen energii elektrycznej wytworzonej z łupków bitumicznych zwiększył się o 60%. Zmieniła się struktura produkcji z odnawialnych źródeł energii (wykorzystanie paliw drzewnych zmalało o  3%, energii słonecznej wzrosło o 290%, a energii wiatrowej zmalało o 24% ).

Źródło: Statistics Estonia

Energia elektryczna wyprodukowana z łupków bitumicznych stanowiła 53% całkowitej produkcji energii elektrycznej w 2021 r. Produkcja ciepła w elektrowniach wyniosła 4 717 GWh (o 9% więcej niż rok wcześniej).

Estonia wdraża projekty mające na celu całkowite odłączenie się od sieci energetycznej Rosji oraz synchronizację z Europą Zachodnią. Synchronizacja z UE została wpisana do strategii energetycznej Estonii (zakładającej jej realizację do 2030 r.) oraz Krajowego Planu Odbudowy po pandemii. Plany zawierają wspieranie otwartego i wolnego rynku energii elektrycznej, ulepszanie połączeń, zwiększenie transmisji, budowę nowych terminali i stacji pośrednich, zwiększanie udziału odnawialnych źródeł energii, dywersyfikację zaopatrzenia w nośniki energii oraz redukowanie liczby niedoborów w podaży energii. Cele strategii są wspierane przez m.in. oszczędności w konsumpcji energii poprzez zmiany w konstrukcji budynków, modernizację oświetlenia ulic oraz zwiększenie wydajności systemów centralnego ogrzewania.

Aby osiągnąć cele w zakresie udziału energii odnawialnej, Estonia planuje do 2030 r. wybudować dwa duże projekty dotyczące morskiej energii wiatrowej w zatoce Liivi między Estonią a Łotwą (Farmy wiatatrowe o mocy 1000 MW każda). Estonia bada również rozwiązania wodorowe i jądrowe w celu spełnienia długoterminowych zobowiązań w zakresie czystej energii.

TRANSPORT

W 2021 r. Estonia posiadała 16.933 km dróg publicznych, 922 km dróg kolei oraz 437 km śródlądowych dróg wodnych. Poruszało się po nich 829 tys. pojazdów pasażerskich, 140 tys. ciężarówek i samochodów specjalnych, 5,3 tys. autobusów, 40 tys. motocykli oraz 22 tys. motorowerów.

Firmy transportowe w 2021 r. obsłużyły ponad 127 mln pasażerów (o ok. 14 mln mniej niż w 2020 r.). Najczęściej wybieranym rodzajem transportu był transport lądowy (ok. 122 mln pasażerów, o 17 mln mniej niż w poprzednim roku), następnie morski (4,3 mln, o 0,7 mln mniej niż w 2019 r.). Estońskie przedsiębiorstwa transportu lotniczego przewiozły w 2021 r. 345,3 tys. osób (w 2020 r. – 134,3 tys.). Wpływ na spadek liczby pasażerów miały restrykcje związane z wybuchem w marcu 2020 r. pandemii Covid-2019.

Źródło: Statistics Estonia

W 2021 r. przetransportowano łącznie 52,2 mln ton towarów, z czego 28,9 mln ton transportem drogowym i 23,3 ton kolejowym. Spadki w tym sektorze były widoczne od kilku lat, ale pandemia tymczasowo odwróciła proces.

Źródło: Statistics Estonia

Rozwój infrastruktury jest jednym z najważniejszych elementów polityki Estonii, istotnym z punku widzenia rozwoju gospodarczego oraz bezpieczeństwa. Rząd Estonii przeznacza duże środki na projekty infrastrukturalne.

Jednym z najważniejszych projektów jest budowa kolei Rail Baltica, łączącej kraje bałtyckie z Polską oraz pozostałymi krajami UE. Pierwotnie zakończenie budowy estońskiej części zaplanowano na 2026 r., jednakże z uwagi na opóźnienia termin przesunięto na 2030 r. Zdaniem władz Estonii, zaangażowanie Polski w projekt Rail Baltica oraz polskie wsparcie dla projektu mają zasadnicze znaczenie dla rozwoju i wykonalności nowej linii kolejowej. Ważne jest zapewnienie interoperacyjności technicznej na całej trasie oraz osiągnięcie prędkości do 240 km/h we wszystkich krajach bałtyckich i w Polsce.

Drugim strategicznym projektem jest Via Baltica, co wpisuje się w plany Estonii dotyczące rozbudowy sieci dróg, linii kolejowych i lotnisk, na które przeznaczono łącznie 135 mln EUR. Projekt obejmuje rekonstrukcję trasy Tallinn-Pärnu (odcinek trasy Via Baltica), odcinki Tallinn-Narva, Tallinn-Tartu oraz drogi lokalne. W nadchodzących latach nastąpi przebudowa wielu odcinków w celu zwiększenia przepustowości i bezpieczeństwa. Zostaną również zainstalowane inteligentne systemy transportowe.  

TURYSTYKA

Kryzys wywołany pandemią Covid-19 miał negatywny wpływ na rozwój turystyki w Estonii, która do 2020 r. odnotowywała wzrost liczby turystów oraz sprzedaży usług związanych z branżą (restauracje, hotelarstwo, usługi tj. wycieczki). Przychody ze sprzedaży usług zakwaterowania zmalały w 2020 r. o ok. 60% w stosunku do poprzedniego roku i ze sprzedaży usług turystycznych o ok. 70%. W 2021 r nastąpiło wyraźne ożywienie branży turystycznej, przychody ze sprzedaży zakwaterowania wzrosły o 80%, a ze sprzedaży usług turystycznych o 48 %.

W 2021 r. Estonia odnotowała 2,137 mln zakwaterowanych turystów (0,165 mln więcej niż w 2020 r.), z czego 1,57 mln stanowili Estończycy. Liczba Polaków, którzy odwiedzili Estonię wzrosła z ponad 9,4 tys. w 2020 r. do ok. 15,7 tys. w 2021 r.

Źródło: Statistics Estonia

Estońskie miasta dysponują dobrze rozbudowanym zapleczem turystycznym, które nie zmniejszyło się znacznie podczas pandemii. W 2021 r. funkcjonowało 1.324 obiektów oferujących zakwaterowanie (rok wcześniej – 1.327), w tym 24.489 pokoi i 59.486 łóżek.

HANDEL ZAGRANICZNY INFORMACJE OGÓLNE:

• Wszystkie procedury celne są realizowane w formie elektronicznej.
• Do wszystkich towarów importowanych do UE obowiązują wspólne taryfy celne.
• Importerzy o dużej skali obrotów mogą ubiegać się o odłożenie opodatkowania.
• Podatek VAT nie jest nakładany na import towarów, które są składowane, pod warunkiem, że właściciel składu jest odbiorcą importowanych towarów.
• Eksporterzy i importerzy muszą zarejestrować firmę w EORI (Wspólnotowy System Rejestracji i Identyfikacji Podmiotów Gospodarczych).

Estonia nie posiada listy towarów podlegających ograniczeniom, jedynie niektóre produkty wymagają zezwoleń udzielanych przez odpowiednie władze (tj. lekarstwa, ekwipunek wojskowy, niebezpieczne odpady, produkty chronione konwencją CITES).

Jako członek UE, Estonia stosuje uregulowania wspólnotowe tzn. nie krajowych zaleceń polityki celnej. Priorytetem estońskiej służby celnej jest walka z przemytem tytoniu i alkoholu. Wspólnotowe taryfy celne są stosowane powszechnie, import z krajów EFTA, Szwajcarii, krajów kandydujących lub stowarzyszonych z UE jest bezcłowy. Stawki celne dla towarów z innych obszarów wynoszą od 0 do 10%. Dodatkowe narzuty są stosowane w przypadkach stwierdzonego dumpingu.  Wszystkie aspekty związane z cłami podlegają przepisom UE (TARIC) i WTO (Customs Valuation Agreement), w ramach których prawodawstwo dot. taryf, handlu, rolnictwa itp. jest zintegrowane, a baza informacyjna daje podmiotom gospodarczym jasne wskazówki co do procedur eksportowych i importowych.

Towary przeznaczone do re-eksportu lub zadeklarowane do wolnego obrotu mogą być całkowicie lub częściowo zwolnione z ceł importowych i podatków.

HANDEL ZAGRANICZNY ESTONII W 2021 r.

Główni partnerzy handlowi Estonii w latach 2015-2021 (mld EUR):

Źródło: Statistics Estonia 

W 2021 r. Estonia głównie eksportowała oleje i inne produkty ze smoły węglowej (1,62 mld EUR), sprzęt komunikacyjny (1,51 mld EUR), rafinowane produkty naftowe (662 mln EUR), budynki prefabrykowane, gotowe lub zmontowane (530 mln EUR) oraz samochody (513 mln EUR). Estonia importowała głównie oleje i inne produkty ze smoły węglowej (1,23 mld EUR), samochody (1,06 mld EUR), rafinowane produkty naftowe (992 mln EUR) oraz elektryczność (659 mln EUR). W 2021 r. Estonia osiągnęła ujemne saldo handlowe w wysokości -1,8 mld EUR. W  2021 r. głównymi kierunkami eksportowymi Estonii były Finlandia (2,6 mld EUR), Łotwa (1,83 mld EUR), USA (1,67 mld EUR), Szwecja (1,67 mln EUR) i Niemcy (1,13 mld EUR).

BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE

Estonia jest krajem atrakcyjnym dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ). Charakteryzuje się wysokim poziomem rozwoju technologicznego, stosunkowo niskimi kosztami pracy i dobrze wykwalifikowaną kadrą. Istotne jest również niskie zadłużenie państwa, duże możliwości rozwoju innowacyjnych technik oraz dobra znajomość języka angielskiego wśród pracowników. Ograniczeniem jest niewielki rozmiar rynku. Największy strumień inwestycji płynie ze Szwecji, Finlandii i Holandii. BIZ-y w Estonii obejmują głównie obszar finansów i ubezpieczeń, nieruchomości, produkcji przemysłowej i handlu. Estońskie BIZ-y są kierowane w większości na Litwę, Łotwę i Cypr. Preferowane dziedziny estońskich BIZ-ów to produkcja przemysłowa, nieruchomości, usługi oraz finanse i ubezpieczenia.

Estonia jest jednym z wiodących krajów Europy Środkowo-Wschodniej pod względem BIZ na mieszkańca. Kraj jest wysoko rozwinięty w dziedzinach tj. IT, biotechnologia i zielone gałęzie przemysłu. Do sukcesu kraju przyczyniły się również zrównoważony budżet, reżim wolnego handlu, wprowadzenie waluty EUR, konkurencyjny sektor bankowy i środowisko sprzyjające inwestycjom.

BIZ według dziedziny działalności, udział ogółem (2021):

• 29% - działalność finansowa i ubezpieczeniowa
• 18% - handel hurtowy i detaliczny
• 17% - nieruchomości
• 10% - produkcja przemysłowa
• 16% - praca naukowa i techniczna
• 5% - informacja i komunikacja

Pochodzenie BIZ (2021):

• 20% - Finlandia
• 18% - Luksemburg
• 13% - Szwecja
• 8% - Łotwa
• 5% - Belgia
• 4% - Litwa
• 3% Holandia 

Według brytyjskiego Banku Lloyd, mocnymi stronami Estonii w aspekcie BIZ-ów są:

• Jedna z najbardziej liberalnych gospodarek na świecie (18. miejsce na 190 w raporcie Doing Business z 2020 r.).
• Bardzo korzystne otoczenie biznesowe oraz niezależne i stabilne instytucje.
• Niski poziom długu publicznego.
• Zwolnienie z podatku dochodowego wszystkich reinwestowanych zysków przedsiębiorstw.
• Położenie geograficzne – Estonia jako pomost między Europą Zachodnią a Rosją.
• Dobre relacje międzynarodowe wzmocnione członkostwem w UE.

Słabe strony:

• Mały rozmiar rynku krajowego i jego podatność na zmiany zewnętrzne.
• Duża zależność energetyczna od Rosji.
• Wysoki poziom importu z Finlandii i Szwecji.
• Niższa siła nabywcza niż w innych krajach regionu.
• Zmniejszająca się siła robocza i brak wykwalifikowanych pracowników.
• Ograniczone połączenia naziemne z resztą UE.

Międzynarodowa pozycja inwestycyjna Estonii według raportu Banku Estonii (2016-2021):

Źródło: Bank of Estonia

Źródło: Bank of Estonia

Relacje gospodarcze Polski z Estonią rozwijają się pomyślnie. Pomimo nierównowagi w bilansie handlowym, firmy polskie i estońskie współpracują i starają się wzbogacać swoją ofertę. W poprzednich latach Polski eksport do Estonii wynosił od 0,98 mln EUR w 2016 r. do 1,26 mln EUR w 2021 r. , co stanowi ok. 7% ogółu importu Estonii.

Handel między Polską a Estonią w l. 2015-2021 (mld EUR):

Źródło: Statistics Estonia 

W 2021 r. eksport z Estonii do Polski wyniósł 569 mln EUR, co czyni ją 9. największym partnerem eksportowym. W porównaniu z 2020 r. eksport odnotował wzrost o 29.8% w ujęciu rocznym (z 439 mln EUR w 2020 r.). Estonia eksportowała do Polski głównie sprzęt elektryczny i urządzenia mechaniczne  (15.8%), stal, żelazo  i przedmioty z nich wykonane (15.7%) oraz samochody (11.6%). Import Estonii z Polski wyniósł 1.26 mld EUR (wzrost o 21.1% w stosunku do 2020 r.), co utrzymuje Polskę na 7. Miejscu wśród partnerów importowych Estonii. Według stanu na koniec 2021 r. Estonia miała ujemne saldo handlowe z Polską.

Obecnie Polska znajduje się na 11. miejscu w kategorii partnerów Estonii z wolumenem obrotów handlowych wynoszącym blisko 1,829 mln EUR (2021 r.).

Zaangażowanie inwestycyjne Polski w Estonii na koniec 2021 r. wyniosło 186,3 mln EUR (spadek o ok. 10% w porównaniu ze stanem na koniec 2020 r.). Poziom bezpośrednich inwestycji estońskich w Polsce jednak wzrósł (o 189% w porównaniu ze stanem na koniec 2020 r.) i wyniósł 356 mln EUR.

Źródło: Bank of Estonia

GOSPODARCZE UMOWY DWUSTRONNE:

• Umowa między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Estońską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania  i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z 9 maja 1994 r.
• Umowa między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Estońską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, pracowniczych i karnych z 27 listopada 1998 r.
• Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Estońskiej o współpracy w dziedzinie turystyki z 22 września 2004 r.
• Porozumienie z dnia 19 marca 2018 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską o zmianie i zakończeniu obowiązywania Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji, sporządzonej w Warszawie dnia 6 maja 1993 r.

Estonia jest krajem o przyjaznym nastawieniu władz dla przedsiębiorczości, prowadzenia handlu, zagranicznych inwestycji, w szczególności kierowanych do sektorów nastawionych na eksport, innowacje i rozwój regionalny. Obowiązujące w biznesie i handlu zasady oparte są na uregulowaniach unijnych. Od momentu przystąpienia Polski i Estonii do UE nie odnotowano utrudnień w eksporcie polskich towarów, ani innych przeszkód dla polskich podmiotów gospodarczych. Estonia nie stosuje ograniczeń w dostępie do rynku pracy (swoboda świadczenia pracy dla obywateli krajów członkowskich UE). Pobyt dłuższy niż 6 miesięcy wymaga rejestracji w miejscowym urzędzie wojewódzkim. Zagraniczne osoby prawne i fizyczne mogą swobodnie nabywać nieruchomości, przy czym w przypadku nabycia ziemi na wybrzeżu niezbędne jest dokonanie uzgodnień z władzami samorządowymi. Nabycie ziemi rolnej lub zalesionej reguluje ustawa o ograniczeniach w nabyciu nieruchomości. Estonia stosuje analogiczne do innych krajów UE rozwiązania w zakresie zamówień publicznych oraz ochrony praw autorskich i pokrewnych. Kraj jest stroną konwencji Paris Convention for the Protection of Industrial Property. Estonia ratyfikowała także konwencję Międzynarodowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO). Akty prawne oraz przepisy wykonawcze znajdują się na stronie internetowej estońskiego Dziennika Ustaw.

INFORMACJE NA TEMAT PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W ESTONII

Najbardziej powszechne są przedsiębiorstwa zorganizowane w formie:

• prywatna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (OÜ) – kapitał min. 2.500 euro (firmy małe lub średnie, prosta struktura zarządzania);
• publiczna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (AS) – kapitał min. 25.000 euro (duże przedsiębiorstwa, forma obowiązkowa dla banków i towarzystw ubezpieczeniowych,  rozbudowany system zarządzania i nadzoru).

Innym rodzajami firm mogą być spółki jawne (TÜ), spółki komandytowe (UÜ), stowarzyszenia handlowe  (ühistu) lub filie. Każda osoba fizyczna może prowadzić firmę jako jednoosobową działalność gospodarczą. Szczegółowe informacje o typach firm znajdują się w estońskim kodeksie handlowym (Commercial Code). Firmy mogą być w 100% własnością cudzoziemców. Obowiązuje wpis do Rejestru Handlowego (elektronicznie, rejestracja trwa do 3 godz.). Faktyczne ustanowienie firmy w Estonii zabiera zwykle kilka dni, przy niewielkiej liczbie procedur (5). 

Zgodnie z estońskim kodeksem handlowym rozróżnia się dwa typy nabycia firmy, poprzez jej zakup lub w drodze nabycia akcji. W każdym przypadku zalecane jest uzyskanie dokładnych informacji na temat wartości firmy, składników majątkowych, zobowiązań i należności. Przejęcie przedsiębiorstwa może być pełne lub częściowe. Zgodnie z przepisami ustawy o zobowiązaniach (Law of Obligations Act), przeniesienie prawa własności dotyczące aktywów oznacza jednoczesne przejęcie zobowiązań. Nabywca jest zobowiązany do uregulowania zobowiązań, które powstały przed zakupem i których termin spłaty mieści się w granicach 5 lat od nabycia.

Nie ma statutowej formy zapisu transakcji, jedynie przy transferze nieruchomości obowiązuje akt notarialny. Zakup udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (OÜ) wymaga sporządzenia umowy w formie aktu notarialnego, w przypadku spółek akcyjnych (AS) wystarcza pisemna umowa obejmująca transfer akcji.

Aspekt prawny nabywania firm na terenie Estonii nie odbiega od standardów unijnych i nie ma specjalnych restrykcji dotyczących zagranicznego kapitału, zagraniczni inwestorzy mają takie same prawa i obowiązki jak przedsiębiorcy miejscowi.

STARTUPY

Estońskie przepisy określają startup jako podmiot gospodarczy zarejestrowany w Estonii, który zajmuje się działalnością nakierowaną na innowacyjność, z potencjałem wzrostu i poszerzania aktywności eksportowej  i który przyczynia się do ogólnego rozwoju środowiska biznesowego w Estonii. Kwalifikacją do grupy przedsiębiorstw typu startup zajmuje się komisja ekspertów.

Z dniem 18 stycznia 2017 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o cudzoziemcach, która ma na celu promowanie i uproszczenie formalności związanych z pobytem i pracą w Estonii zagranicznych specjalistów zatrudnionych w startupach. 

Na koniec 2020 r. w Estońskiej Bazie Startupów znajdowały się dane 1 117 firm, w tym 113 nowych (w 2018 r. do bazy wpisano 257 startupów, a w 2019 r. – 219). Według State of European Tech 2020 by Atomico, przy uwzględnieniu populacji Estonia ma 4,6x więcej startupów na mieszkańca niż średnia europejska. Startupy generują o 2,3x więcej miejsc pracy niż inne przedsiębiorstwa.

Mimo kryzysu wywołanego pandemią Covid-19 w 2020 r. zatrudnienie w estońskich startupach wzrosło o 1,2% rok do roku. Według Estońskiej Rady ds. Podatków i Akcyz, w 2020 r. w startupach pracowało 6 072 osób (rok wcześniej – 5 998). Najwięcej osób zatrudniały: Transferwise (929), Bolt (684), Veriff (230), Paxful (158) i Starship Technologies (130). W estońskich startupach pracuje 36% kobiet i 64% mężczyzn. Większość w wieku 21-30 lat (48%). Ponad 24% pracowników jest cudzoziemcami (5,2% ob. UE, 19,2% inne). 59% zatrudnionych w startupach ma wyższe wykształcenie; wśród obcokrajowców – 71%. Średnia wieku założycieli startupów to 36 lat, a 31% z nich to cudzoziemcy. Średnie miesięczne zarobki brutto w tym sektorze wyniosły 2 398 EUR miesięcznie, czyli o 1,8x więcej niż średnia estońska.

Estońskie startupy przyciągnęły w 2018 r. 440,9 mln EUR w inwestycjach. 32 z 76 nowych umów inwestycyjnych wyniosło więcej niż 1 mln EUR. Najwięcej wkładu inwestycyjnego otrzymał Bolt (250 mln EUR), następnie Monese (55,4 mln EUR), Skeletem Technologies (41,3 mln EUR) Veriff (14 mln EUR) oraz RangeForce (13,6 mln EUR).

Roczny obrót wygenerowany przez estońskie startupy wyniósł 782 mln EUR, o 43% więcej niż w 2019 r. Największy obroty osiągnęły firmy: Bolt – 322 mln EUR, Pipedrive – 47,1 mln EUR, Adcash – 27,5 mln EUR, Paxful – 15,5 mln EUR oraz Viseven – 15,3 mln EUR.

SYSTEM ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Zamówienia publiczne w Estonii są regulowane ustawą o zamówieniach publicznych, uzupełnioną kilkoma rozporządzeniami. Ministerstwo Finansów jest instytucją odpowiedzialną za politykę zamówień publicznych, tworzenie projektów ustaw, nadzór i doradztwo.

Ogłoszenia o zamówieniach publicznych są publikowane on-line w centralnym Rejestrze Zamówień Publicznych, (e-zamówienia do składania ofert i udzielania zamówień). Estonia przoduje w przeprowadzaniu elektronicznych zamówień publicznych (93% w 2017 r.).

Szczegółowe informacje nt. zamówień publicznych w Estonii znajdują się na stronie Ministerstwa Finansów.

LEGALIZACJA POBYTU

Obywatel UE, państwa członkowskiego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Konfederacji Szwajcarskiej ma prawo przebywać w Estonii na podstawie ważnego dokumentu podróży lub dowodu osobistego przez okres do 3 miesięcy bez rejestracji prawa pobytu. Obywatel UE uzyskuje prawo pobytu z chwilą zarejestrowania swojego miejsca zamieszkania znajdującego się w Estonii w estońskim rejestrze ludności. Dokumentem poświadczającym prawo pobytu obywatela UE jest dowód osobisty.

Członek rodziny obywatela UE (niebędący obywatelem UE) ma prawo przebywać w Estonii przez okres do 3 miesięcy razem z obywatelem UE posiadając ważny dokument podróży i wizę. Nie może być zatrudniony ani prowadzić działalności na własny rachunek w Estonii. Przy ubieganiu się o prawo pobytu od członka rodziny obywatela UE pobierane są odciski linii papilarnych (od 6 roku życia), które zapisywane są na karcie pobytu.

Szczegółowe informacje dot. legalizacji pobytu w Estonii znajdują się na stronie internetowej Departamentu Policji i Straży Granicznej Estonii.

DOSTĘP DO RYNKU PRACY

Obywatel państwa członkowskiego UE lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Konfederacji Szwajcarskiej (zwany dalej obywatelem UE) może przebywać i pracować w Estonii bez rejestracji prawa pobytu czasowego przez okres do 3 miesięcy.

Cudzoziemiec będący członkiem rodziny obywatela UE (niebędący obywatelem UE) ma prawo do pracy w Estonii tylko w przypadku przyznania mu czasowego/stałego prawa pobytu.

Szczegółowe informacje dot. wykonywania pracy w Estonii znajdują się na stronie internetowej Departamentu Policji i Straży Granicznej Estonii. 

INFORMACJE DODATKOWE

System podatkowy: Estoński Urząd Podatków i Ceł jest organem zarządzającym podatkami na szczeblu centralnym, podatki lokalne leżą w gestii władz samorządowych. Płatnicy podatków są zakwalifikowani jako osoby prawne lub fizyczne w podziale na rezydentów i nierezydentów. Estońska filia zagranicznego przedsiębiorstwa ma status  nierezydenta, osoba fizyczna jest uważana za rezydenta jeśli posiada stałe miejsce zamieszkania w Estonii i  jest obecna co najmniej 183 dni w ciągu roku.

Estonia pobiera podatki: dochodowy, VAT, socjalny, gruntowy, od hazardu, opłaty celne, akcyza, od pojazdów o dużej ładowności. W Estonii nie stosuje się podatku od darowizn i nieruchomości. Pracodawcy i pracownicy są zobowiązani do opłacania składek emerytalnych i na fundusz bezrobocia. Niektóre samorządy wprowadzają podatki w postaci opłat parkingowych, za posiadanie zwierząt, drogowych, od ogłoszeń, itp.

Podatek VAT: Zasady funkcjonowania podatku VAT w Estonii są oparte na dyrektywie europejskiej EC VAT Directive (2006/112/EEC). Standardowa stawka wynosi 22% wartości towarów i usług w obrocie na terenie Estonii. Zerowa stawka VAT obowiązuje przy eksporcie, obrocie towarów i usług wewnątrz UE oraz usług, które nie są świadczone w Estonii.

System prawny: Estońskie prawodawstwo w sferze gospodarczej nakierowane jest na tworzenie przyjaznego środowiska do prowadzenia biznesu i przyciągania zagranicznych inwestorów.  Wszystkie podmioty zagraniczne mogą założyć firmę i prowadzić biznes w Estonii bez ograniczeń i różnic w stosunku do przedsiębiorstw estońskich.

System bankowy: Centralnym bankiem Estonii jest Eesti Pank (Bank of Estonia), którego głównym zadaniem wynikającym z przynależności do UE jest prowadzenie polityki monetarnej zgodnie z ustaleniami UE i Europejskiego Banku Centralnego. Bank of Estonia zajmuje się ponadto zarządzaniem rezerwami walutowymi oraz nadzorem nad funkcjonowaniem i stabilizacją systemu płatniczego. Sektor bankowy Estonii jest zdominowany przez dwa banki Swedbank i SEB, które łącznie obsługują 62% rynku. Banki w Estonii oferują szeroką gamę usług, podobną do banków Zachodniej Europy w tym w zastosowaniu elektronicznego systemu transakcji. Dobra współpraca pomiędzy bankami i operatorami usług mobilnych wprowadziła wiele innowacyjnych rozwiązań, a liczba klientów banków korzystających z internetu stale rośnie.

Rynek kapitałowy: Wszystkie estońskie spółki akcyjne (typu AS) są wpisane do estońskiego Centralnego Rejestru Papierów Wartościowych. Rynek akcji funkcjonuje w postaci Bałtyckiej Giełdy prowadzonej przez grupę NASDAQ OMX. Inwestorzy mogą korzystać z uproszczonego i praktycznie bez barier dostępu do operacji na rynku Estonii, Litwy i Łotwy, gdzie stosowane są jednolite procedury i zasady dla wszystkich trzech krajów.

Konkurencja i kontrola cen: Estońska polityka w zakresie przestrzegania zasad konkurencyjności jest zgodna z rozwiązaniami przyjętymi w UE. Sprawami związanymi z nadzorem i regulacjami dotyczącymi konkurencji zajmuje się Estoński Urząd Konkurencji, złożony z wydziałów Konkurencji, Regulacji Energii i Wody oraz Komunikacji. Estonia jest jednym z niewielu krajów unijnych, gdzie porozumienia naruszające zasady konkurencyjności, tzw. kartele, są przedmiotem postępowania karnego. Corocznie sądy rozpatrują kilka przypadków tego typu. Zgodnie z estońskim prawem (Competition Act), zabronione jest zawieranie umów, które zawierałyby praktyki ustalenia stałych cen lub innych warunków handlowych, taryf, opłat, odsetek itp. Nie jest naruszeniem przepisów podawanie wykazu cen maksymalnych lub rekomendowanych.

Ochrona konsumentów: Estońskie przepisy dotyczące ochrony konsumentów (Consumer Protection Act, Trading Act, Advertisinf Act, Law of Obligations Act) są zgodne z wytycznymi ONZ i uregulowaniami unijnymi. Sprawami ochrony praw konsumentów i wdrażaniem obowiązującej polityki władz w tym zakresie zajmuje się estoński Urząd Ochrony Konsumenta (CPB), który nadzoruje rynek, rozpatruje skargi oraz prowadzi akcje informacyjne wśród konsumentów, wspiera poszkodowanych w postępowaniach cywilnych przed sądami. CPB ma uprawnienia nakładania kar, a wydane przez Urząd zalecenia są wytycznymi dla firm handlowych. Wspólnie z innymi instytucjami rządowymi i samorządowymi CPB monitoruje reklamy, mogące wprowadzać konsumentów w błąd, umowy zawierane przez klientów, usługi sektora publicznego, znakowanie towarów itp.

Patenty, znaki handlowe: Podstawowymi przepisami z zakresu własności intelektualnej są Copyright Act, Patents Act oraz Trademark Act. Znaki firmowe i tajemnica handlowa są chronione w ramach kodeksu handlowego i ustawy dot. konkurencji (Competition Act). Znaki handlowe i usługowe, używane w celu odróżnienia towarów i usług danego podmiotu gospodarczego od innych używanych marek, mają prawo do ochrony jeśli są zarejestrowane w estońskim Rejestrze Znaków Handlowych oraz Międzynarodowej Organizacji Własności Intelektualnej i Europejskim Urzędzie Regulacji Rynku Wewnętrznego. Prawa autorskie w dziedzinie nauki, sztuki, literatury itp. są przedmiotem ochrony w momencie wytworzenia produktu, nie ma znaczenia data publikacji czy rejestracji. Estońskie prawo zapewnia ochronę zarówno wartości intelektualnej zarówno w aspekcie moralnym jak i ekonomicznym.

Anty-dumping: Estonia stosuje politykę handlową UE, w tym rozwiązania anty-dumpingowe i wyrównawcze. Zgodnie z przepisami estońskimi, dumping oznacza wwóz towarów do obrotu na terytorium estońskiego obszaru celnego poniżej ich normalnej wartości (według kodeksu celnego). Przeciwdziałanie temu procederowi polega na stosowaniu opłat wyrównawczych, kompensujących straty dla strony estońskiej wynikłe ze stosowania dumpingu. Polityka handlowa prowadzona przez UE jest dość liberalna, ale niektóre towary wymagają wprowadzenia pozwoleń importowych. Istniejące ograniczenia dotyczą produktów rolnych i zostały wprowadzone przez UE w ramach Common Agricultural Policy.  

Windykacja należności: Firmy dochodzą swoich roszczeń poprzez upoważnionych reprezentantów prawnych. Jedną z możliwych ścieżek postępowania może być skorzystanie z usług polskich (lub estońskich) firm zajmujących się windykacją długów w imieniu poszkodowanego. Wyspecjalizowana firma może na podstawie analizy dokumentów i przepisów prawa, w tym unijnego, wskazać właściwy sposób postępowania, ocenić  jakie są możliwość zwrotu należności, czy istnieje droga polubownego załatwienia sprawy, czy zostały wyczerpane wszystkie możliwości, czy należy złożyć pozew sądowy i jeśli tak – w Polsce czy w Estonii itp. W przypadku posiadania przekonywujących dowodów na nieuczciwe, niezgodne z prawem postępowanie partnera estońskiego, po otrzymaniu dokumentacji, Ambasada będzie mogła wystąpić na drodze administracyjnej do właściwego urzędu w Estonii z prośbą o wyjaśnienie zaistniałej sytuacji (prośba, która nie obliguje strony estońskiej do udzielenia odpowiedzi).

W Estonii, jako jednym z krajów UE, nie odnotowuje się różnic kulturowych w kontaktach biznesowych. Mimo to na uwagę zasługują takie cechy kraju jak cyfryzacja, transparentność i bezpośredniość. Estończycy, podobnie jak narody skandynawskie, cenią sobie dystans społeczny, co wyraża się w pozytywnym podejściu do organizowania wideokonferencji oraz  prowadzenia korespondencji drogą elektroniczną.

Polsko-Estońska Izba Gospodarcza

Estońska Izba Adwokacka

Estoński Rejestr Handlowy i Informacyjny

Estoński Rejestr Dłużników

Centrum Informacji Biznesowej

Rejestr Zamówień Publicznych

Targi – Informator

Dziennik Ustaw

Izba Handlowo-Przemysłowa Estonii

Izba Rolno-Handlowa Estonii

Zrzeszenie Małych i Średnich Przedsiębiorstw

Związek Firm Turystycznych Estonii

Związek Firm Budowlanych Estonii

Związek Tłumaczy Estonii

Główny Urząd Statystyczny

Estoński Instytut Koniunktur

Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości

Centrum Rozwoju Turystyki

Administracja gospodarcza:

Ministerstwo Edukacji i Badań

Ministerstwo Sprawiedliwości

Ministerstwo Środowiska

Ministerstwo Gospodarki i Komunikacji

Ministerstwo Rozwoju Wsi

Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Urząd Ochrony Konkurencji

Urząd Ziemi

Urząd Dróg

Urząd Leków

Urząd Ubezpieczenia Socjalnego

Urząd Transportu Morskiego

Urząd Patentowy

Urząd Ochrony Konsumentów

Urząd Ceł i Podatków

Krajowy Urząd Pracy

Centrum Standaryzacji

Zarząd Weterynarii i Żywności

Rejestr Handlowy

Departament Rejestrów w Tallinie

Banki:

Eesti Pank

Swedbank

SEB

LHV Bank

Prasa ekonomiczna:

AS Äripäev

Postimees

ERR

Inne przydatne linki:

Trade with Estonia

Invest in Estonia  

Startup Estonia

Work in Estonia

Statistics Estonia