Polska we Francji

W czerwcu 1917 r. prezydent Raymond Poincaré wydał dekret o utworzeniu armii polskiej, początkowo pod dowództwem francuskim, zaś od października 1918 r. pod dowództwem gen. Józefa Hallera. Od sierpnia 1917 r. w Paryżu działał Komitet Narodowy Polski z prezesem Romanem Dmowskim. Jego przedstawiciel został akredytowany przy rządzie francuskim. Francja, jeszcze zimą 1919 r., uznała de iure rząd Ignacego Jana Paderewskiego i niepodległość Polski, a 2 kwietnia, jako pierwsze państwo w świecie, nawiązała z nią stosunki dyplomatyczne. Podczas konferencji pokojowej w Paryżu Francja zdecydowanie popierała polskie postulaty graniczne.

Od lutego 1919 r. działała polityczna Misja Międzysojusznicza w Polsce, której przewodniczącym był amb. Joseph Noulens a od wiosny Francuska Misja Wojskowa, którą kierował gen. Paul Prosper Henrys. Kilkuset oficerów francuskich było technicznymi doradcami armii polskiej. Dzięki nim, w czerwcu 1919 r., powstała Wojenna Szkoła Sztabu Generalnego w Warszawie, zreorganizowano struktury Ministerstwa Spraw Wojskowych i rozpoczęto szkolenie polskich pilotów wg wzorów francuskich.

Wyszkolona we Francji tzw. Błękitna Armia gen. Józefa Hallera w kwietniu 1919 r. przybyła do Polski i wydatnie wzmocniła Wojsko Polskie. Równocześnie Francja przyznała Polsce kredyt w wysokości 575 mln. franków, a następnie dostarczyła 2 tys. dział, 3 tys. karabinów maszynowych, kilkadziesiąt tys. karabinów, 300 samolotów i dużą liczbę mundurów wojskowych.

W sierpniu 1920 r. oficerowie francuscy zostali skierowani do polskich dywizji frontowych. Generał Maxime Weygand został doradcą w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego i konsultował plan decydującego kontruderzenia w Bitwie Warszawskiej. W wywiadzie dla prasy polskiej tak skomentował Bitwę Warszawską: „To zwycięstwo […] jest zwycięstwem polskim. Operacje wojskowe zostały wykonane […] na podstawie polskiego planu operacyjnego”. Podkreślić jednak trzeba znaczącą rolę Francji i jej oficerów w pomocy armii polskiej podczas największego zagrożenia dla niepodległości Polski.

W kolejnych miesiącach i latach wielu oficerów francuskich zostało uhonorowanych za zasługi wojenne dla Polski, m.in.: gen. Maxime Weygand, gen. Paul Henrys i kpt. Charles de Gaulle otrzymali Ordery Wojenne Virtuti Militari. Naczelny wódz Sił Sprzymierzonych, marszałek Francji i Wielkiej Brytanii, Ferdinand Foche, w 1923 r. został też marszałkiem Polski.

Zdjęcie: Pomnik Francuzów poległych za Polskę. Cmentarz Obrońców Lwowa we Lwowie. Pocztówka z 1938 r. Źródło: Polona.pl