Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Impreza odbyła się w dniach 10-11 kwietnia, tradycyjnie w podkrakowskich Niepołomicach, gromadząc liczne grono uczestników z szerokiej branży drogowej. Novdrog to prestiżowe wydarzenie organizowane przez Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej (SITK RP) Oddział w Krakowie przy udziale:

• Politechniki Krakowskiej: Katedry Dróg, Kolei i Inżynierii Ruchu oraz Katedry Systemów Transportowych,
• Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Krakowie,
• Zarządu Dróg Wojewódzkich w Krakowie,
• Zarząd Dróg Powiatu Krakowskiego,
• Zarządu Dróg Miasta Krakowa.

Jak było tym razem? Oto nasza relacja w telegraficznym skrócie.

DZIEŃ I

Novdrog’25 – otwarcie

Po uroczystym rozpoczęciu konferencji nastąpiła seria wystąpień gości specjalnych. Wśród nich była Agnieszka Wachowska – zastępca dyrektora ds. zarządzania drogami i mostami z Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Krakowie. W swoim wystąpieniu podkreśliła przede wszystkim wagę cykliczności spotkań i szeroki format, który gromadzi przedstawicieli świata nauki, zarządców dróg, przedstawicieli branży projektowej, wykonawców i producentów. Przekonywała również, że wobec wysokiej dynamiki zmian technologicznych cała branża staje przed nowymi wyzwaniami projektowymi, wykonawczymi i eksploatacyjnymi. Wskazała, że Novdrog to doskonała okazja, aby upewnić się w jakim miejscu jesteśmy i wytyczyć kierunek, do którego chcemy zmierzać.

Następnie głos zabrał prof. Andrzej Szarata – Rektor Politechniki Krakowskiej, obchodzącej w tym roku jubileusz 80-lecia, który także podkreślił kluczowe walory wzajemnej współpracy. Elementem rozpoczęcia było także wręczenie Statuetki Oddziału SITK RP w Krakowie „Złoty Smok”. W tej części wystąpień dominowały tematy ogólne, tj. rynek budowlany, wnioski z realizacji projektów w formule PPP (partnerstwo publiczno-prywatne) czy kształcenie inżynierów w zakresie infrastruktury transportowej. Nie zabrakło także tematów odnoszących się do zniszczeń infrastruktury drogowej w wyniku powodzi we wrześniu 2024 roku.

Po obiedzie uczestnicy mieli okazję wziąć udział w debacie na temat zmiany pokoleniowej oraz efektywnego pozyskiwania pracowników na rynku budowlanym.

Drugą połowę dnia wypełniły wystąpienia techniczne odnoszące się m.in. do nowych technologii, cyfrowej transformacji w branży, projektowania i budowy tuneli czy badań podłoża gruntowego w terenach zagrożonych osuwiskami. Wartością dodaną były aspekty prawne oraz osobny wątek na temat ochrony klimatu.

Pierwszy dzień konferencji zakończyła seria warsztatów dotyczących gwarancji ubezpieczeniowych. 

DZIEŃ II

Drugi dzień konferencji w pierwszej części skupił się na starannie wyselekcjonowanych, indywidualnych studiach przypadku. Z kolei w drugiej połowie dnia tematyka koncentrowała się już wokół bezpieczeństwa i zarządzania prędkością pojazdów w miastach czy wprowadzaniu stref bez przeszkód w otoczeniu jezdni.

Koszty w cyklu życia

W pierwszym porannym wystąpieniu prelegent z Politechniki Rzeszowskiej wyjaśniał w jaki sposób uproszczona metoda analizy kosztów w cyklu życia (Life Cycle Cost Analysis - LCCA) wspiera wybór obiektów inżynierskich w inwestycjach drogowych. Zwrócił uwagę na częste niedocenianie kosztów utrzymaniowych na początkowym etapie analizy ofert. Podał także dwa przykłady, w jaki sposób je obniżyć. Można to osiągnąć np. dzięki zastosowaniu: innych materiałów (uzyskanie efektu antykorozji) lub całkowitej rezygnacji z dylatacji (szczelin tworzonych celowo między dwoma budowlami, aby mogły przenosić m.in. obciążenia i odkształcenia).

Latający Uniwersytet Drogowy

Następnie prelegent z Politechniki Krakowskiej zaprezentował jak jego uczelnia realizuje ideę Latającego Uniwersytetu Drogowego (LUD). Przedstawił cele, przebieg i efekty warsztatów dla młodych inżynierów. Tym samym udowodnił kluczową tezę swojej prelekcji, że nietypowa konwencja wymiany doświadczeń podczas LUD, bardzo sprzyja kreatywności i aktywizacji studentów. Uczelnia już teraz obserwuje pozytywne efekty tych działań i planuje kontynuację projektu w kolejnych latach.

Współczynnik tarcia

Kolejne wystąpienie, tym razem przedstawiciela Politechniki Wrocławskiej, było poświęcone analizie właściwości przeciwpoślizgowych nawierzchni drogowych. Prelegent dowodził w nim, że stosowany w Polsce pomiar punktowy współczynnika tarcia wg standardu SRT-3 (Skid Resistance Tester) – nie jest w pełni efektywny. Większość krajów Unii Europejskiej już od niego odeszła, ponieważ system ten ma dwie podstawowe wady. Po pierwsze, mierzy współczynnik tarcia w sposób punktowy, a nie ciągły - jest więc mniej dokładny. Po drugie, podczas pomiaru opona, która jest przesuwana po nawierzchni drogi, rozgrzewa się, co wpływa na zniekształcenie pomiarów.

Dlatego też w marcu 2023 roku podjęto decyzję o wdrożeniu w Polsce pomiarów ciągłych. W maju tego samego roku zorganizowano także międzynarodowe badania porównawcze w Nantes. To bardzo ważny element procesu przechodzenia na nowy system miar. Pomiary ciągłe mogą być zapewnione przez urządzenia tj. TWO (Traction Watcher One) lub ViaFriction. GDDKiA jest w posiadaniu dwóch takich maszyn, ale by skutecznie wdrożyć nowy system pomiarowy trzeba przejść jeszcze szereg procedur dotyczącychm.in. opracowania specyfikacji technicznej, referencji, czy też dokładności urządzeń.

Jakie będą korzyści ze zmiany systemu? Przede wszystkim obiektywizacja pomiarów i udoskonalenie procedury pomiarowej. GDDKiA deklaruje, że będzie także wspierać powstanie specjalnego poligonu do przeprowadzania zharmonizowanych badań na jednym z zarządzanych przez siebie MOP-ów (miejsc obsługi pasażerów).

Północna Obwodnica Krakowa

Po Politechnice Wrocławskiej wystąpił przedstawiciel naszego oddziału, Adam Miziewicz,  z prezentacją case study z jednej z kluczowych inwestycji, Północnej Obwodnicy Krakowa (POK), na której był kierownikiem projektu. Przekazał szereg ciekawostek i dobrych praktyk, odnośnie do wyzwań projektowych, które mogą pojawić się już w samej fazie realizacji. Prelegent szczególną uwagę poświęcił ryzyku naruszenia poziomu wód gruntowych i skutkom, jakie mogą wywołać dla projektu. Całość podsumował krótko, ale dobitnie: siedem lat życia, 29 obiektów inżynieryjnych, dwa tunele i 12 km drogi. Uczestnicy konferencji interesowali się także nowoczesnym systemem zarządzania ruchem oraz wpływem inwestycji na poziom natężenia ruchu w najbliższej okolicy.

Konkurs RID II

 Kolejnym punktem w agendzie Novdrogu było omówienie projektu, Zieleń jako element łagodzący oddziaływanie hałasu drogowego, zrealizowanego w ramach II konkursu Rozwój Innowacji Drogowych (RID). Przypomnijmy, że konkurs to wspólne przedsięwzięcie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz GDDKiA, polegające na wsparciu badań naukowych lub prac rozwojowych w obszarze drogownictwa.

Zaprezentowane wyniki badań potwierdziły, że odpowiednio nasadzona zieleń nie tylko pochłania część hałasu, ale także potrafi go bardzo dobrze maskować. Chodzi tu m.in. o szelest liści, który częściowo zagłusza hałas przejeżdżających pojazdów. Co ważne, już sama obecność zieleni powoduje, że odbieramy dany teren jako bardziej przyjemny i spokojny niż w rzeczywistości.

Ideal Cracking Test (IDEAL-CT)

Jako ostatni w porannej sesji wystąpił przedstawiciel Politechniki Krakowskiej z tematem metod badania odporności mieszanek mineralno-asfaltowych (MMA) na spękania. Najpopularniejszym sposobem pomiaru była, jak dotąd, metoda SCB (Semi-Circular Bending), czyli wykonywanie badań na półwalcowych próbkach. Ten sposób jest, jak wskazano, także stosunkowo tani. Tymczasem prelegent dowodził, że alternatywna metoda IDEAL-CT (Indirect Tensile Asphalt Cracking Test) dużo lepiej, a wręcz „idealnie” jak sugeruje nazwa, wpisuje się w aktualne oczekiwania względem pomiaru odporności na spękania. Jedną z zalet systemu jest przewidywanie nie tylko kar za nieprawidłowe parametry mieszanki, ale także i nagród za lepsze, od spodziewanych, właściwości asfaltu. Ciekawym wnioskiem było stwierdzenie, iż w miarę upływu czasu odporność mieszanki asfaltowej na spękania co prawda spada, jednak jej odporność na koleinowanie – rośnie.

Od 7 lat jesteśmy stałym gościem na konferencji Novdrog. Obejmujemy wydarzenie patronatem, pomagamy w jego organizacji, jak również chętnie zgłaszamy wartościowe case study do agendy – samodzielnie oraz z partnerami biznesowymi i naukowymi. Nasza obecność na wydarzeniu jest mocno ugruntowana, a ścieżki współpracy nieustannie się przeplatają. I właśnie dlatego tytuł artykułu nawiązuje do słynnego filmu, będącego wyrazem pewnej życiowej (nomen omen) „drogi”.