Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

O projekcie

W dniu 18.05.2016 r. pomiędzy Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, a Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zawarta została umowa o dofinansowanie projektu nr POIS.02.01.00-00-0002/16-00, pn.: „Wzmocnienie monitoringu wód w zakresie procedur zapewnienia i kontroli jakości pomiarów i ocen stanu wód powierzchniowych oraz infrastruktury badawczej, pomiarowej i informatycznej”. Realizacja projektu współfinansowana jest ze środków Europejskiego Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, Osi priorytetowej II Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu, działanie 2.1. Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska, typ projektu: 2.1.8 Wdrażanie metod obserwacji i zakupy sprzętu w celu usprawnienia systemu monitorowania środowiska.

• Projekt jest realizowany w okresie 22.09.2015 r. - 31.12.2020 r.
• Wartość projektu: 92 121 798,33 zł
• Dofinansowanie ze środków europejskich: 77 611 459,85 zł
• Beneficjent: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

Cele projektu

Głównym celem planowanego przedsięwzięcia jest zapewnienie niezbędnych zdolności organizacyjnych i technicznych zapewniających jakość i kontrolę pomiarów w systemie monitoringu jakości wód w Polsce, zgodnie z wymaganiami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/39/UE z dnia 12 sierpnia 2013 r.

Przedstawiony cel główny zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących celów szczegółowych:

• zwiększenie możliwości techniczno-organizacyjnych sieci badawczo-pomiarowej poprzez zakup specjalistycznych urządzeń pomiarowych i badawczych zapewniających zwiększenie zakresu i poprawę jakości pomiarów realizowanych w ramach wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz nowej dyrektywy 2013/39/UE rozszerzającej listę substancji priorytetowych, jak również rozwój systemu gromadzenia i prezentacji danych o stanie wód, w tym poprzez wdrożenie nowych narzędzi informatycznych oraz doposażenie istniejącego systemu;
• ustalenie procedur zapewnienia i kontroli jakości pomiarów i ocen stanu wód powierzchniowych w zakresie: planowania i aktualizowania sieci  pomiarowych, wskaźników jakości dla ocen stanu ekologicznego i chemicznego, poziomów ufności ocen w przypadku jednolitych części wód powierzchniowych (jcwp) monitorowanych i niemonitorowanych oraz interkalibracji porównawczych analiz laboratoryjnych poszczególnych elementów jakości wód.

Planowane efekty

W wyniku realizacji projektu zostaną utworzone nowe stanowiska pomiarowe na potrzeby monitoringu stanu środowiska, w których skład wchodzić będzie sprzęt laboratoryjny, badawczy i informatyczny zakupiony w ramach projektu. Opracowanych zostanie szereg metodyk, procedur, wytycznych na potrzeby monitoringu stanu środowiska oraz podniesione zostaną kwalifikacje osób zajmujących się monitoringiem wód, w ramach ich udziału w warsztatach, badaniach biegłości, konferencjach w zakresie wdrażania nowych wymagań dotyczących monitoringu stanu wód. 17 jednostek organizacyjnych Inspekcji Ochrony Środowiska zostanie objętych wzmocnieniem monitoringu jakości środowiska.

Inwestycje

Przedsięwzięcie obejmuje zakup sprzętu laboratoryjnego, teleinformatycznego, opracowań metodyk, ekspertyz i szkoleń mających na celu podniesienie jakości przeprowadzanych badań, analiz i ocen wykonywanych w ramach monitoringu wód. Doposażenie pozwoli sprostać obowiązkowi zapewnienia odpowiedniego poziomu jakości i wiarygodności wyników pomiarów i badań elementów jakości wód powierzchniowych dostarczanych przez Inspekcję.

Stan realizacji

W latach 2016-2020, zakupiony został nowoczesny sprzęt pomiarowy i badawczy za blisko 90 mln zł. Inspekcja Ochrony Środowiska otrzymały ok. 500 sztuk specjalistycznych urządzeń na potrzeby monitoringu wód. Przeprowadzono ponad 44 postępowań przetargowych i podpisano umowy z dostawcami sprzętu, a także wykonawcami opracowań i ekspertyz.

Wykaz zakupionego sprzętu:

1. Spektrometry mas sprzężonych z plazmą wzbudzaną indukcyjnie (ICP-MS)- 16 szt.
2. Chromatografy gazowe z detekcją wychwytu elektronów - 14 szt.
3. Chromatografy gazowe z tandemową spektrometrią mas (GC-MS/MS)- 16 szt.
4. Mikroskopy stereoskopowe z wyposażeniem do dokumentacji badań- 6 szt.
5. Zestawy do ekstrakcji fazy stałej (SPE)- 49 szt.
6. Zestawy do równoległego zatężania próbek- 18 szt.
7. Mikroskopy badawcze do pracy z kontrastem Normarskiego DIC z wyposażeniem do dokumentacji badań- 27 szt.
8. Chromatografy cieczowe z tandemową spektrometrią mas (LC-MS/MS)- 6 szt.
9. Wysokorozdzielcze chromatografy cieczowe z detekcją diodowa i fluorescencyjną (HPLC-DAD/FLD)- 11 szt.
10. Mikroskopy odwrócone z wyposażeniem do dokumentacji badań - 16 szt.
11. Komory Utermöhla- 35 szt.
12. Sprzęt do poboru organizmów wodnych- 35 szt.
13. Czerpacze hydrobiologiczne- 35 szt.
14. Sondy wieloparametrowe - 36 szt.
15. Spektrofotometry UV-Vis - 26 szt.
16. Zestawy do wykonywania obserwacji hydromorfologicznych - 46 szt.
17. Analizatory przepływowe i przepływowo-wstrzykowe - 33 szt.
18. Systemy do debiologizacji i demineralizacji wody - 38 szt.
19. Specjalistyczne samochody do badań terenowych - 38 szt.

Wykaz zrealizowanych opracowań i ekspertyz:

1. „Aktualizacja metodyki monitoringu hydromorfologicznych elementów oceny stanu ekologicznego wód płynących wraz ze szkoleniami”,
2. „Przewodnik metodyczny do monitoringu ichtiofauny w rzekach” oraz „Przewodnik metodyczny do monitoringu ichtiofauny w jeziorach”,
3. „Opracowanie modułu do gromadzenia, weryfikacji i oceny wyników badań w monitoringu wód na potrzeby  rozwoju SI JWODA”,
4. „Aktualizacja metodyk monitoringu i oceny stanu ekologicznego śródlądowych wód powierzchniowych na podstawie fitobentosu wraz ze szkoleniami”,
5. „Aktualizacja metod oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych na podstawie elementów fizykochemicznych”,
6. „Weryfikacja metody oceny zoobentosu jeziornego wraz ze szkoleniami (LMI)”,
7. „Opracowanie wytycznych do analiz chromatograficznych oraz przeprowadzenie interkalibracji porównawczych analiz laboratoryjnych chemicznych elementów jakości wód”,
8. „Opracowanie aplikacji mobilnych do gromadzenia danych terenowych w ramach SI JWODA”,
9. „Rozszerzenie SI JWODA o bazę OSADY”,
10. „Weryfikacja reprezentatywności ppk w wodach przejściowych i przybrzeżnych monitoringu diagnostycznego, operacyjnego i badawczego”.
11. „Opracowanie koncepcji rozszerzenia zakresu działania Krajowego Laboratorium Referencyjnego o problematykę monitoringu wód w zakresie elementów biologicznych”.
12. „Opracowanie koncepcji rozszerzenia zakresu działania Krajowego Laboratorium Referencyjnego o problematykę monitoringu wód w zakresie wskaźników chemicznych”.
13. „Określenie tła geochemicznego, obszarów emisji i dróg transportu zanieczyszczeń w wodach powierzchniowych”.
14. „Badanie biegłości laboratoriów Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie monitoringu i klasyfikacji biologicznych elementów jakości wód powierzchniowych”.
15. „Weryfikacja i uzupełnienie słowników SI JWoda, wraz samodzielnym opracowaniem danych na potrzeby realizacji zadania”.
16. „Uzupełnienie Systemu Informatycznego JWoda o standardowe objętości komórek taksonów spotykanych w monitoringu fitoplankton”
17. „Redakcja zaktualizowanych metodyk monitoringu biologicznych elementów oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych”
18. „Opracowanie metodyk wyboru reprezentatywnych jcwp do monitorowania, a także zapewnienia jakości monitorowania oraz szacowania wiarygodności pomiarów fizycznych, chemicznych i biologicznych, a także niepewności ocen poszczególnych wskaźników oraz niepewności oceny stanu lub potencjału ekologicznego i stanu chemicznego”
19. „Opracowanie portalu jakości wód powierzchniowych i aplikacji mobilnej”

Prezentacja podsumowanie realizacji wzmocnienie monitoringu wód (PDF)