Stowarzyszenie OSO
Utworzenie stowarzyszenia Ochotniczej Straży Ogniowej w Krakowie.
20 października 1860 r. władze austriackie wyraziły zgodę na utworzenie "Towarzystwa Ubezpieczenia od Ognia", które przyjęło za swego patrona św. Floriana /stąd też druga nazwa - Florianka/. Zjazd założycielski odbył się w dniach 26-29 listopada 1860 r. W skład wybranej Rady Nadzorczej i Dyrekcji weszli właściciele ziemscy i przemysłowcy. Pierwszym prezesem został ówczesny Marszałek Krajowy Adam hr. Potocki. On to w 1862 r. rzucił myśl, by w Krakowie utworzyć straż pożarną. Cel swój zrealizował w roku 1865 przy pomocy kierowanego przez siebie towarzystwa ubezpieczeniowego. Na swoim pierwszym posiedzeniu 5 maja 1865 r. stowarzyszenie Ochotniczej Straży Ogniowej liczyło 200 członków, którzy zobowiązali się brać udział w ćwiczeniach i pełnić służbę pożarniczą. Prezesem wybrano ówczesnego burmistrza Seidlera. Naczelnikiem i właściwym organizatorem był Wincenty Eminowicz.
W początkowym okresie stowarzyszenie było całkiem niezależne. Dopiero w 1866 r. po wielu debatach Rada miasta upoważniła Prezydenta do przyjęcia krakowskiej OSP pod patronat Magistratu. Uzgodniono również, że ustanowiony zostanie dla niej statut. Statut nie uzyskał jednak akceptacji władz austriackich, które w owym czasie niechętnie zezwalały na tworzenie podobnych organizacji. Dopiero rok później, Prezydent dr Józef Dietl wykorzystał wizytę namiestnika Agenora Gołuchowskiego, by przedstawić mu osobiście korpus Ochotniczej Straży Ogniowej pod dowództwem Naczelnika Eminowicza ustawiony przy Bramie Floriańskiej. Dzięki temu zabiegowi uzyskał przyrzeczenie zatwierdzenia statutu, co też wkrótce potwierdził restrykt cesarski.
Korpus krakowskiej Ochotniczej Straży Ogniowej rekrutował się z młodzieży wszystkich stanów, w tym szczególnie z rzemieślników oraz studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Młodzież akademicka przez szereg lat tworzyła osobny oddział pod dowództwem Andrzeja hr. Potockiego . Wyposażenie OSO przejął na siebie Magistrat. Jej pierwszą siedzibą były Sukiennice, potem odwach przy Ratuszu, a w końcu budynek straży pożarnej przy ul. Kolejowej. Prezesami OSO byli prezydenci i wiceprezydenci miasta /Józef Dietl, Karol Rolle, Piotr Wielgus/, także Naczelnik krakowskiej Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej Feliks Nowotny. Fukcję jej Naczelników pełnił oprócz Eminowicza: w latach 1904-19 Wilhelm Fenz - jeden z najbardziej oddanych sprawie OSO jej oficer, a po roku 1922 Michał Piwowarczyk. Do ochotniczej straży należało wiele wybitnych postaci ze świata kultury i nauki, m.in.: Włodzimierz Tetmajer, Stanisław Wyspiański, Edmund Wasilewski, Leon Wyrwicz.
Przykład Krakowa pozytywnie oddziaływał na inne miasta Galicji, które zaczęły samodzielnie organizować podobne stowarzyszenia. Od tego czasu dawna stolica Polski stała się ośrodkiem tworzenia Związku Straży Pożarnych i inicjatorem zorganizowania zjazdu straży pożarnych w Galicji, który odbył się 25 sierpnia 1872 r. w Wieliczce. Po długich dyskusjach opracowano statut i regulamin związku. 30 września 1875 r. namiestnictwo austriacki zalegalizowało Krajowy Związek Ochotniczych Straży Pożarnych w Królestwie Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim oraz zatwierdziło jego statut. Od tego czasu siedzibą związku był wymiennie, co 2 lata, Kraków i Lwów. Z taką też częstotliwością odbywały się walne zjazdy straży ochotniczych. Związek posiadał swój organ prasowy, którym był miesięcznik "Przewodnik Pożarniczy". Od czasu utworzenia w Krakowie Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej straż ochotnicza spełniała rolę jednostki pomocniczej. W ten sposób przetrwała do roku 1940. Po woj- nie reaktywowano ją.