Decyzja o pozwoleniu na wznoszenie lub wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich (PSZW)
Cel decyzji
Celem uzyskania PSZW jest możliwość legalnego posadowienia morskiej farmy wiatrowej na obszarze wyłącznej strefy ekonomicznej Rzeczypospolitej Polskiej. Wznoszenie i wykorzystywanie morskich farm wiatrowych na morskich wodach wewnętrznych i morzu terytorialnym jest zakazane.
Kiedy wymagane jest uzyskanie decyzji?
Uzyskanie decyzji jest wymagane na samym początku procesu inwestycyjnego, w każdym przypadku, gdy planowane jest przedsięwzięcie polegające na budowie morskiej farmy wiatrowej. Aby ubiegać się o PSZW należy zweryfikować zgodność przedsięwzięcia inwestycyjnego z planem zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej (PZPPOM). PSZW może zostać wydane wyłącznie wobec przedsięwzięcia, które jest zgodne z PZPPOM. Ponadto lokalizacja planowanej morskiej farmy wiatrowej musi odpowiadać obszarom określonym w załączniku nr 1 lub załączniku nr 2 do ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych (u.p.m.f.w).
PSZW jest niezbędne do ubiegania się o uzyskanie zaświadczenia o dopuszczeniu do aukcji, której przedmiotem jest uzyskanie prawa do pokrycia ujemnego salda dla energii elektrycznej wytworzonej w morskich farmach wiatrowych.
Elementy wniosku o wydanie decyzji
Wniosek o wydanie PSZW powinien zawierać:
- nazwę, oznaczenie siedziby i adres wnioskodawcy;
- szczegółowe określenie przedsięwzięcia wymagającego pozwolenia i jego celu ze wskazaniem:
a) proponowanej lokalizacji określonej za pomocą współrzędnych geocentrycznych geodezyjnych naniesionych na mapę morską, wyznaczających akwen przeznaczony na realizację i eksploatację przedsięwzięcia. Lokalizacja ta musi odpowiadać obszarowi określonemu w załączniku nr 2 do ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych;
b) powierzchni akwenu przeznaczonego na realizację i eksploatację przedsięwzięcia oraz okresu niezbędnego do realizacji i eksploatacji przedsięwzięcia;
c) charakterystycznych parametrów technicznych i wartości planowanego przedsięwzięcia, łącznie z przedstawieniem etapów i harmonogramu realizacji przedsięwzięcia oraz z przedstawieniem sposobów przekazywania produktu na ląd. (Wymagany zakres charakterystycznych parametrów technicznych, został wskazany w poniższej części opracowania);
d) oceny skutków ekonomicznych, społecznych i oddziaływania na środowisko.
Niezależnie od powyżej wskazanej treści wniosku, w formie załączników należy dołączyć także:
- zaświadczenie albo oświadczenie o wpisie do właściwego rejestru zawierające w szczególności numer tego wpisu, jeżeli wnioskodawca jest podmiotem innym niż osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. W przypadku składania oświadczenia, składający jest zobowiązany do uwzględniania w nim klauzuli o treści „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”;
- opis technologii planowanego przedsięwzięcia;
- informacje o środowisku znajdującym się w zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia;
- opis potencjalnych oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko i jego zasoby naturalne zarówno żywe, jak i mineralne oraz ich ocenę;
- opis środków zmniejszających szkodliwe oddziaływanie planowanego przedsięwzięcia na środowisko morskie;
- opis przyjętych założeń i zastosowanych metod prognozy oraz wykorzystanych danych o środowisku morskim, ze wskazaniem trudności powstałych przy gromadzeniu niezbędnych informacji;
- projekt programu monitoringu, w tym monitoringu środowiska i zarządzania procesem inwestycyjnym i eksploatacyjnym;
- opis elementów środowiska objętych ochroną na podstawie ustawy o ochronie przyrody, w tym m.in. parki narodowe, znajdujących się w zasięgu przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia.
Zgodnie z art. 23 ust. 5a ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej charakterystycznymi parametrami technicznymi przedsięwzięcia, o których mowa powyżej i które muszą się znaleźć we wniosku o wydanie PSZW są:
- liczba i wymiary obiektów budowlanych lub tymczasowych obiektów budowlanych, w tym morskich turbin wiatrowych, stacji elektroenergetycznych oraz zlokalizowanych na morzu stacji serwisowych lub mieszkalnych;
- przewidywana roczna ilość energii elektrycznej wytwarzanej w morskiej farmie wiatrowej;
- maksymalna moc zainstalowana morskiej farmy wiatrowej;
- minimalny rozstaw morskich turbin wiatrowych;
- sposób układania, w tym zakres głębokości zakopania, kabli łączących po-szczególne morskie turbiny wiatrowe ze stacjami elektroenergetycznymi zlokalizowanymi na morzu oraz ich parametry techniczne;
- maksymalna całkowita wysokość morskiej turbiny wiatrowej wraz z rotorem;
- minimalna i maksymalna średnica wirnika morskiej turbiny wiatrowej;
- minimalna odległość pomiędzy średnim poziomem morza a łopatą morskiej turbiny wiatrowej w najniższym położeniu;
- rodzaj podwodnych konstrukcji wsporczych oraz fundamentów morskich turbin wiatrowych i pozostałych nawodnych obiektów morskiej farmy wiatrowej;
- maksymalna wysokość konstrukcji wsporczych morskich turbin wiatrowych wraz z sekcją łącznikową oraz pozostałych nawodnych obiektów morskiej farmy wiatrowej ponad średni poziom morza;
- technologia wyprowadzenia mocy i parametry techniczne wewnętrznych sieci elektroenergetycznych morskiej farmy wiatrowej;
- maksymalna ilość olejów i smarów stosowanych w pojedynczej morskiej turbinie wiatrowej;
- liczba i wielkość wykorzystywanych jednostek pływających w podziale na etapy - budowy, eksploatacji i likwidacji.
Jeżeli wniosek zawiera tajemnicę przedsiębiorstwa, wnioskodawca składa dodatkowy egzemplarz wniosku wraz z tymi załącznikami, które nie zawierają tajemnicy przedsiębiorstwa. Charakterystyczne parametry techniczne przedsięwzięcia oraz proponowana lokalizacja przedsięwzięcia nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa.
Przebieg postępowania
Wniosek wraz ze wszystkimi dokumentami składny jest do ministra właściwego ds. gospodarki morskiej, którego funkcje pełni obecnie Minister Infrastruktury, który dokonuje jego kontroli formalnej oraz merytorycznej.
Następnie Minister uzyskuje opinie od właściwych ministrów do spraw: aktywów państwowych, energii, gospodarki, gospodarki surowcami energetycznymi, klimatu, kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, rybołówstwa, środowiska, wewnętrznych, Ministra Obrony Narodowej oraz Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Podmioty te powinny wydać opinie w terminie 90 dni od dnia otrzymania wniosku o opinię od ministra właściwego ds. gospodarki morskiej. Jeśli ten termin nie zostanie zachowany, uznaje się że podmioty nie złożyły żadnych zastrzeżeń, co oznacza że decyzja może zostać wydana (w przypadku spełnienia pozostałych wymagań przewidzianych przez prawo).
Minister właściwy ds. gospodarki morskiej obligatoryjnie odmawia wydania PSZW w przypadku gdy wydanie PSZW mogłoby prowadzić do zaistnienia choćby jednego z potencjalnych zagrożeń, o których mowa w art. 23 ust. 3 ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej. Należą do nich zagrożenia dla:
- środowiska, zasobów morza lub zasobów podmorskich, w tym racjonalnej gospodarki złożami kopalin;
- interesu gospodarki narodowej;
- obronności i bezpieczeństwa państwa;
- bezpieczeństwa żeglugi morskiej;
- bezpiecznego uprawiania rybołówstwa morskiego;
- bezpieczeństwa lotów statków powietrznych;
- podwodnego dziedzictwa archeologicznego;
- bezpieczeństwa związanego z badaniami, rozpoznawaniem i eksploatacją zasobów mineralnych dna morskiego oraz znajdującego się pod nim wnętrza ziemi;
- realizacji funkcji podstawowych, o których mowa w art. 37a ust. 3 ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, o ile zostały określone (funkcja podstawowa oznacza wiodące przeznaczenie obszaru wydzielonego w planach).
Przebieg postępowania rozstrzygającego
Po złożeniu wniosku o wydanie PSZW, minister właściwy ds. gospodarki morskiej niezwłocznie zamieszcza ogłoszenie o możliwości składania kolejnych wniosków o wydanie pozwolenia dotyczącego akwenu objętego tym wnioskiem w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) Ministra Infrastruktury i na stronie internetowej urzędu obsługującego tego ministra.
Ogłoszenie to zawiera informacje o:
- przedmiocie decyzji, która ma być wydana w sprawie;
- lokalizacji określonej za pomocą współrzędnych geocentrycznych geodezyjnych;
- powierzchni akwenu przeznaczonego na realizację przedsięwzięcia objętego wnioskiem;
- organie właściwym do wydania pozwolenia;
- możliwości składania kolejnych wniosków o wydanie pozwolenia lokalizacyjnego, w terminie do 60 dni od dnia ogłoszenia w BIP;
- obowiązujących kryteriach oceny wniosków;
- najistotniejszym kryterium oceny wniosków.
Jeżeli w terminie do 60 dni od opublikowania wskazanej informacji w BIP zostanie złożony co najmniej jeden kolejny kompletny wniosek, Minister Infrastruktury przeprowadza postępowanie rozstrzygające, które ma na celu wyłonienie podmiotu, któremu zostanie wydane PSZW dotyczące danego akwenu.
Informacje na temat ogłoszeń o możliwości składania kolejnych wniosków o wydanie pozwolenia dotyczącego danego akwenu dostępne są na stronie internetowej.
Kryteria oceny wniosków w ramach postępowania rozstrzygającego stanowią poniżej określone warunki:
- zgodność planowanych przedsięwzięć z ustaleniami PZPPOM, rozumianą jako:
a) pozytywne zaopiniowanie wniosku przez organy, o których mowa wart. 23 ust. 2 ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (tj. ministrów do spraw: aktywów państwowych, energii, gospodarki, gospodarki surowcami energetycznymi, klimatu, kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, rybołówstwa, środowiska, geologii, wewnętrznych, Ministra Obrony Narodowej oraz Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego) lub brak zastrzeżeń w tym zakresie;
b) możliwość przeznaczenia objętego wnioskiem akwenu na wskazane we wniosku cele z uwzględnieniem materiałów planistycznych, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 37b ust. 4 ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej;
c) wykazanie, że w danym akwenie będzie możliwe realizowanie przedsięwzięć innych niż bezpośrednio związane z realizacją planowanego przedsięwzięcia;
- proponowane przez wnioskodawcę okresy obowiązywania pozwolenia, w tym daty rozpoczęcia i zakończenia budowy i eksploatacji planowanych przedsięwzięć, tj.:
a) stopień dostosowania planowanych dat rozpoczęcia i zakończenia budowy przedsięwzięcia oraz jego eksploatacji do interesu gospodarki narodowej, w tym do realizacji polityki energetycznej państwa;
- sposób zabezpieczenia środków finansowych przeznaczonych na wniesienie opłaty, o której mowa w art. 27b ust. 1 pkt 1 ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, tj. opłaty za wydanie PSZW, poprzez przedstawienie dowodu ustanowienia:
a) gwarancji bankowej;
b) kaucji wniesionej na rachunek bankowy sum depozytowych otwarty dla urzędu obsługującego Ministra Infrastruktury, podlegającej zwrotowi w terminie 30 dni od dnia zakończenia postępowania rozstrzygającego albo złożenia oświadczenia o rezygnacji z udziału w postępowaniu rozstrzygającym;
c) gwarancji ubezpieczeniowej;
d) poręczenia;
- sposoby finansowania planowanych przedsięwzięć, z uwzględnieniem środków własnych, kredytów, pożyczek oraz proponowanego dofinansowania realizacji inwestycji ze środków publicznych, przy czym ocena dokonywana jest w oparciu o następujące kryteria:
a) możliwość realizacji planowanego przedsięwzięcia z własnych środków wnioskodawcy, ocena dokonywana na podstawie:
- sprawozdań finansowych za trzy ostatnie lata obrotowe, a jeżeli podmiot prowadzi działalność gospodarczą przez okres krótszy niż trzy lata obrotowe - za ten okres;
- oraz przedstawionego przez wnioskodawcę obliczenia wskaźnika zdolności finansowania planowanego przedsięwzięcia ze środków własnych wnioskodawcy oraz obliczenia wielkości środków własnych wraz z raportem biegłego rewidenta z usługi atestacyjnej, o której mowa w ustawie z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, potwierdzającym prawidłowość obliczenia tego wskaźnika;
b) możliwość realizacji planowanego przedsięwzięcia ze środków pochodzących z kredytów lub pożyczek, ocena dokonywana jest na podstawie:
- co najmniej na podstawie aktualnego ratingu kredytowego w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie agencji ratingowych nadanego przez agencję ratingową: Fitch - co najmniej na poziomie kategorii ratingowej BBB- lub Moody"s - co najmniej na poziomie kategorii ratingowej Baa3, lub Standard & Poor"s - co najmniej na poziomie kategorii ratingowej BBB-;
c) możliwość realizacji planowanego przedsięwzięcia z dostępnych środków publicznych, w tym dotacji ze środków Unii Europejskiej, ocena dokonywana jest na podstawie:
- co najmniej na podstawie dokumentów potwierdzających przyznanie środków publicznych na realizację planowanego przedsięwzięcia, w tym dotacji ze środków Unii Europejskiej, przeznaczonych na finansowanie planowanego przedsięwzięcia, przy czym wielkość przyznanych środków publicznych przeznaczonych na finansowanie planowanego przedsięwzięcia nie może być niższa niż 20 % jego wartości;
- możliwości stworzenia zaplecza kadrowego, organizacyjnego i logistycznego, pozwalającego na realizację planowanych przedsięwzięć, ocena dokonywana jest w oparciu o doświadczenie inwestora w zakresie realizacji podobnych projektów, tj.:
a) realizację inwestycji: w morską farmę wiatrową lub morskie farmy wiatrowe, o łącznej mocy zainstalowanej wynoszącej co najmniej 10% maksymalnej mocy zainstalowanej określonej we wniosku, lub ich eksploatację przez co najmniej 3 lata lub w elektrownię wiatrową na lądzie lub elektrownie wiatrowe na lądzie, o łącznej mocy zainstalowanej wynoszącej co najmniej 20% maksymalnej mocy zainstalowanej określonej we wniosku, lub ich eksploatację przez co najmniej 3 lata lub
b) realizację inwestycji w zakresie budowy sieci elektroenergetycznej lub zespołu urządzeń służących do wyprowadzenia mocy z morskiej farmy wiatrowej w rozumieniu art. 3 pkt 13 ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych, o napięciu nie niższym niż 110 kV i sumarycznej długości równej co najmniej odległości od akwenu objętego wnioskiem do linii brzegowej, liczonej w linii prostej, lub eksploatację takiej sieci lub takiego zespołu urządzeń przez co najmniej 3 lata;
- wkład planowanych przedsięwzięć w realizację unijnych i krajowych polityk sektorowych, ocena dokonywana jest w oparciu o:
a) pozytywny wpływ planowanego przedsięwzięcia na transformację energetyczną i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych;
b) wkład jakościowy w realizację poszczególnych krajowych polityk sektorowych;
c) wkład jakościowy w realizację poszczególnych unijnych polityk sektorowych.
W przypadku gdy więcej niż jeden wnioskodawca osiągnął minimum kwalifikacyjne i osiągnął najwyższą liczbę punktów (remis), rozstrzygają następujące kryteria - które każde kolejno wskazane stosuje się, gdy w dalszym ciągu został wyłoniony więcej niż jeden kandydat:
- wnioskodawca, który za większą liczbę kryteriów oceny wniosków wskazanych powyżej, uzyskał większą liczbę punktów spośród wszystkich podmiotów wyłonionych;
- w przypadku dalszego remisu – wnioskodawca, który uzyskał większą liczbę punktów za najistotniejsze kryterium oceny wniosków, określone w ogłoszeniu Ministra Infrastruktury dotyczącym możliwości składania kolejnych wniosków o wydanie PSZW;
- w przypadku dalszego remisu – wnioskodawca, z którego wniosku wynika niższy stosunek wartości planowanego przedsięwzięcia do maksymalnej mocy zainstalowanej morskiej farmy wiatrowej.
Wyniki postępowania rozstrzygającego ogłasza się w siedzibie Ministerstwa Infrastruktury jako urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej oraz w BIP na stronie podmiotowej tego urzędu ze wskazaniem wnioskodawców, którzy osiągnęli minimum kwalifikacyjne, uszeregowanych w kolejności według malejącej liczby uzyskanych punktów. Jeżeli podmiot został wyłoniony zgodnie z jednym z trybów wskazanych w pkt 1-3 powyżej, wnioskodawców wskazuje się w kolejności wynikającej z tych przepisów ze wskazaniem podmiotu wyłonionego w postępowaniu rozstrzygającym.
Minister Infrastruktury po przeprowadzeniu postępowania rozstrzygającego:
- wydaje PSZW podmiotowi wyłonionemu, nie wcześniej niż 14 dni od dnia ogłoszenia wyników tego postępowania albo
- uznaje to postępowanie za nierozstrzygnięte w przypadku, gdy żaden z wnioskodawców nie osiągnął minimum kwalifikacyjnego albo unieważnia postępowanie rozstrzygające, jeśli zostały rażąco naruszone przepisy prawa lub interesy uczestników konkursu.
Uczestnik postępowania rozstrzygającego w terminie do 14 dni od ogłoszenia wyników tego postępowania uprawniony jest do złożenia wniosku o unieważnienie postępowania rozstrzygającego, jeżeli zostały rażąco naruszone przepisy prawa lub interesy uczestników konkursu. Wniosek o unieważnienie kierowany jest do Ministra Infrastruktury wykonującego zadania ministra właściwego ds. gospodarki morskiej.
Od decyzji w sprawie unieważnienia postępowania rozstrzygającego uczestnikowi tego postępowania przysługuje, w terminie do 14 dni od dnia doręczenia tej decyzji, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez Ministra Infrastruktury. Po wyczerpaniu tego trybu uczestnikowi przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a następnie Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Czas trwania postępowania
Czas trwania procedury o wydanie PSZW zależy od tego, czy doszło do postępowania rozstrzygającego i postępowania odwoławczego.
W przypadku braku postępowania rozstrzygającego - biorąc pod uwagę konieczność zaopiniowania wniosku przez organy wskazane w ustawie, należy założyć że postępowanie trwać będzie ok. pół roku.
W przypadku zaistnienia postępowania rozstrzygającego należy wziąć pod uwagę, że postępowanie trwać może ok. roku.
Organ właściwy do wydania decyzji
Organem właściwym do wydania PSZW jest minister właściwy ds. gospodarki morskiej, którym obecnie jest Minister Infrastruktury.
Okres ważności decyzji
PSZW dla budowy, a także eksploatacji i likwidacji morskiej farmy wiatrowej wydawane jest na okres od dnia, w którym pozwolenie stało się ostateczne, do upływu 30 lat od dnia, w którym rozpoczęto eksploatację morskiej farmy wiatrowej. Oznacza to, że długość tego terminu nie może być dowolnie ustalana przez organ wydający decyzję i różni się on w zależności od momentu rozpoczęcia wykorzystywania morskiej farmy wiatrowej.
W przypadku gdyby w okresie 8 lat od dnia wydania PSZW podmiot, który otrzymał to pozwolenie, nie uzyskał pozwolenia na budowę całości lub części przedsięwzięcia, organ, który wydał tę decyzję stwierdza jej wygaśnięcie.
Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, w której podmiot, który uzyskał PSZW nie później niż 60 dni przed upływem 8 lat od dnia wydania pozwolenia, przedłoży wyjaśnienia na piśmie i potwierdzi podjęcie wszystkich czynności wymaganych przez prawo do uzyskania pozwolenia na budowę. Wówczas termin zostaje przedłużony na czas niezbędny do uzyskania pozwolenia na budowę, jednak nie dłuższy niż 2 lata od dnia, w którym upłynął 8-letni termin od dnia wydania pozwolenia.
Jeżeli sztuczne wyspy, konstrukcje i urządzenia zostały wzniesione oraz były wykorzystywane zgodnie z wymaganiami określonymi w PSZW, organ który wydał pozwolenie może przedłużyć jego ważność na okres do 20 lat. Przedłużenie ważności PSZW następuje w drodze decyzji na wniosek podmiotu, któremu udzielono pozwolenia - złożony nie później niż 120 dni przed upływem terminów wskazanych powyżej.
Jaka opłata musi zostać uiszczona za wydanie decyzji?
Opłata wynosi 1500 zł i płatna jest w terminie do 14 dni od dnia doręczenia wezwania do zapłaty.
Ponadto wymagane jest uiszczenie opłaty dodatkowej wynoszącej 1% wartości planowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego.
Opłatę dodatkową uiszcza się w następującej kolejności i terminach:
a) 10% pełnej kwoty opłaty w ciągu 90 dni odkąd decyzja o PSZW stała się ostateczna;
b) 30% pełnej kwoty w ciągu 30 dni od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na budowę stała się ostateczna, a w przypadku gdy decyzja o pozwoleniu na budowę nie jest wymagana w ciągu 30 dni od dnia, w którym rozpoczęto budowę przedsięwzięcia;
c) 30% pełnej kwoty w ciągu 30 dni od dnia, w którym rozpoczęto wykorzystanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń;
d) 30% pełnej kwoty po 3 latach od dnia dokonania wpłaty, o której mowa w lit. c powyżej.
Opłata skarbowa za pełnomocnictwo wynosi 17 zł.
Jak można się odwołać?
Stronie nie przysługuje odwołanie od decyzji o PSZW, ale w terminie do 14 dni może zwrócić się do ministra właściwego ds. gospodarki morskiej z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. W dalszej kolejności strona może złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a później Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Czy można złożyć wniosek elektronicznie?
Wniosek wymaga złożenia w formie elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą właściwego organu administracji publicznej lub na adres do doręczeń elektronicznych.
W przypadku złożenia wniosku w innej formie, pozostawia się go bez rozpoznania.