Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. 2023 poz. 208 z późn. zm.), stanowiąca o utworzeniu Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (zwanej dalej Kasą), nie określa wprost statusu prawnego tej jednostki organizacyjnej. Zgodnie z art. 2 ust. 1 przedmiotowej ustawy Kasa realizuje ubezpieczenie społeczne rolników.

Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego kieruje Prezes - centralny organ administracji rządowej. Zgodnie z art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników Prezesa Kasy powołuje Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw rozwoju wsi. Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa Kasy. Prezes Kasy może mieć jednego zastępcę albo zastępców. Zastępcę Prezesa Kasy powołuje minister właściwy do spraw rozwoju wsi, na wniosek Prezesa Kasy. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi odwołuje zastępcę Prezesa Kasy.

Od początku obowiązywania ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników nadzór nad realizacją zadań ustawowych Kasy sprawował minister właściwy ds. rozwoju wsi. W 2004 roku, na mocy ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2004, Nr 91, poz. 873) ubezpieczenie społeczne rolników przekazano pod nadzór Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

Od 19 maja 2006 roku, w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 23 kwietnia 2006 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2006 r. Nr 75, poz. 519), ubezpieczenie społeczne rolników, realizowane w ramach Kasy, ponownie nadzoruje minister właściwy do spraw rolnictwa i rozwoju wsi.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego działa na podstawie statutu, który nadaje minister właściwy do spraw rozwoju wsi, oraz określanego na tej podstawie regulaminu organizacyjnego, nadawanego zarządzeniem Prezesa Kasy.

Obowiązujący regulamin organizacyjny Kasy stanowi załącznik do zarządzenia nr 34 Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. Urz. KRUS 2018 poz. 35 z późn. zm.