Polska w Maroku

Wjazd i pobyt

Obywatele polscy udający się turystycznie do Maroka są zwolnieni z obowiązku wizowego na okres do 90 dni. Prawo wjazdu bez wizy obejmuje też Saharę Zachodnią, przy czym dokumenty podróżnego mogą być tu kontrolowane przez siły porządku publicznego częściej, niż w innych regionach Maroka.

Jedynym dokumentem uprawniającym do przekroczenia granicy i wjazdu na terytorium Maroka jest paszport, którego ważność musi obejmować co najmniej cały okres planowanego pobytu. Nie ma odrębnych przepisów dotyczących wjazdu i pobytu na podstawie paszportu tymczasowego. Ostateczną decyzję o wpuszczeniu cudzoziemca na terytorium Maroka podejmuje każdorazowo służba graniczna. Osoba podróżująca musi posiadać bilet powrotny oraz udokumentować posiadanie środków finansowych wystarczających na cały planowany pobyt (gotówka, karty kredytowe, wyciąg z konta itp.).

W przypadku pobytu przedłużającego się ponad 90 dni zaleca się zgłoszenie tego faktu do służb imigracyjnych. Nielegalny pobyt karany jest grzywną, decyzją o wydaleniu i zakazie wjazdu.

Rodzice podróżujący z małoletnim dzieckiem winni posiadać, oprócz paszportu dziecka, odpis jego aktu urodzenia. Jeżeli małoletni podróżuje wyłącznie z jednym rodzicem obowiązuje okazanie zezwolenia drugiego rodzica na podróż dziecka (podpis poświadczony urzędowo). 

W razie utraty paszportu, na podstawie którego wjechano do Maroka,  należy niezwłocznie powiadomić najbliższy posterunek policji oraz wymagać sporządzenia protokołu zgłoszenia utraty. Dokument ten będzie wymagany przez służbę graniczną przy wyjeździe z Maroka, a w przypadku jego braku strona marokańska może zakazać cudzoziemcowi wyjazdu z kraju do czasu wyjaśnienia sprawy.

Bezpieczeństwo 

Odradza się wszelkie podróże na pogranicze Sahary Zachodniej z Mauretanią, natomiast na pozostałe obszary Sahary Zachodniej - podróże, które nie są konieczne. Odradzane są one również na pogranicze z Algierą.

Na pozostałym terytorium kraju, w tym w głównych miastach i kurortach turystycznych zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności ze względu na zagrożenie terrorystyczne. Celem ataków mogą być przede wszystkim budynki rządowe, obiekty kultu religijnego oraz atrakcje turystyczne.

Na terenach pustynnych, szlakach turystycznych i terenach oddalonych od głównych miast istnieje zagrożenie porwaniami o charakterze terrorystycznym oraz innymi formami przemocy. Ich ofiarą mogą paść także turyści i pracownicy humanitarni. Turystom udającym się na wyprawy w tereny niezamieszkałe zaleca się korzystanie z usług licencjonowanych przewodników.

Sahara Zachodnia to terytorium o nieuregulowanym statusie, znajdujące się w większości pod administracją Maroka. Na jej obszarze utrzymuje się wysokie zagrożenie terroryzmem. We wschodniej części terytorium (przy granicy z Mauretanią) znajduje się znaczna liczba min i ładunków wybuchowych. Podróżujący w ten region powinni korzystać jedynie z oficjalnie wytyczonej sieci dróg.

Niewskazane są nocne spacery po medinach - starych dzielnicach miast. Na tamtejszych bazarach (suk) zdarzają się kradzieże. Niebezpieczne są również ubogie, peryferyjne dzielnice wszystkich dużych miast Maroka. Stanowczo odradza się wchodzenie do slumsów. Cudzoziemcy, którzy wybierają się na ustronne plaże lub do punktów krajobrazowych, mogą być narażeni na zaczepki i prośby o pieniądze. Zaleca się szczególną ostrożność w autobusach i taksówkach.

Bywa, że samotne kobiety są zaczepiane przez mężczyzn, dlatego zalecane jest podróżowanie w grupie. Nagabywane, mogą poprosić o pomoc policjanta. Policja i żandarmeria są przyjazne turystom. Cieszą się dużym autorytetem i bez trudu odstraszają intruzów.

Kobietom odradza się również przyjazdy do Maroka na prywatne zaproszenia obywateli marokańskich i zamieszkiwanie u nich (niezalegalizowane związki, także w przypadku, gdy któreś z partnerów jest obywatelem państwa europejskiego, są w Maroku zagrożone sankcją karną). Przyjeżdżając na zaproszenie, należy zostawić rodzinie w kraju dane osoby zapraszającej, jej adres i numer telefonu, informację na temat daty powrotu oraz miejsca przekroczenia granicy Maroka. Należy unikać przygodnych znajomości i zaproszeń do domów nowo poznanych osób.

Północ Maroka (okolice Tangeru, Tetouanu, gór Rif: Kettama, Bab Beret, Al Hoceima) oraz okolice Nadoru i Oujdy na wschodzie kraju to tereny uprawy konopi indyjskich i handlu narkotykami. Turyści powinni wystrzegać się handlarzy tym towarem, którzy często są konfidentami policji i mogą we współpracy z nią prowokować zakup kontrolowany. Szczególnie niebezpieczne są drogi górskie Chefchaouen - Al Hoceima i Fez - Al Hoceima. Bezwzględnie niewskazane jest przemieszczanie się nocą po tych trasach. Można tam natrafić na usypane na drodze małe zapory z kamieni - turyści muszą zatrzymać samochód, a wtedy zmuszani są do zakupu środków odurzających.

Maroko leży w strefie aktywnej sejsmicznie.

Zdrowie

W Maroku szczepienia ochronne nie są obowiązkowe. Przed podróżą warto jednak rozważyć zaszczepienie się przeciw tężcowi, durowi brzusznemu, błonicy, polio i żółtaczce pokarmowej. W sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień należy kontaktować się z wojewódzką stacją sanitarno-epidemiologiczną lub specjalistą ds. medycyny tropikalnej.

Ze względu na odmienne zwyczaje higieniczne turysta może zachorować na dur brzuszny i inne choroby układu trawiennego. Zdarzają się przypadki zarażenia amebozą lub pasożytami przewodu pokarmowego. Turyści powinni pić wyłącznie wodę przegotowaną (wodę należy długo gotować),  bądź mineralną, a owoce i warzywa starannie myć i obierać przed spożyciem.

Ze względu na występujące okresowo przypadki wścieklizny należy unikać kontaktów z bezdomnymi zwierzętami. Zdarzają się również przypadki zapalenia opon mózgowych. Z powodu panującej bilharcjozy nie są wskazane kąpiele w wodach słodkich i wolno stojących. Bezpiecznie można pływać tylko w chlorowanych i właściwie utrzymanych basenach.

Opieka zdrowotna w Maroku jest na dobrym poziomie. Publiczne i prywatne ośrodki opieki medycznej świadczą usługi odpłatnie. Cena standardowej wizyty lekarskiej wynosi 10-20 euro, porada lekarska w nocy lub w weekend – 30,- euro, natomiast dobowy koszt pobytu w szpitalu lub klinice ok. 60,- euro (bez kosztów leczenia).

Ubezpieczenie

Zalecane jest wykupienie kompleksowego ubezpieczenia podróżnego, w tym od następstw nieszczęśliwych wypadków, pokrywającego koszty hospitalizacji i ewentualnego transportu medycznego do kraju. Wskazane jest posiadanie polisy ubezpieczyciela z czynnym całodobowym centrum pomocy, które w przypadku zaistnienia nieszczęśliwego zdarzenia potwierdzi pokrycie kosztów leczenia czy też transportu.

Podróżowanie po kraju 

Granica lądowa z Algierią jest zamknięta. W Maroku nie ma możliwości uzyskania wizy algierskiej. Podróżowanie samochodem z Maroka do granicy z Mauretanią jest uciążliwe z racji warunków klimatycznych (pustynny teren, burze piaskowe). Droga wzdłuż atlantyckiego wybrzeża Maroka jest w dobrym stanie, ale miejscami bardzo wąska. Nie należy się od niej oddalać, bowiem poza nią teren bywa jeszcze miejscami zaminowany.

Od obywateli polskich odwiedzających dwie hiszpańskie enklawy, Ceutę i Melillę, nie wymaga się wiz wjazdowych, ponieważ jest to  terytorium UE. W przypadku podróży do tych miast samochodem wynajętym w Maroku obowiązkowa jest zgoda agencji wynajmu na opuszczenie terytorium Maroka. Ceuta i Melilla podlegają kompetencji Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Madrycie, w związku z czym Ambasada RP w Rabacie nie jest uprawniona do świadczenia pomocy konsularnej na tych terytoriach.

Informacje dla kierowców: Posiadanie międzynarodowego prawa jazdy jest w Maroku pożądane, ale nie jest obowiązkowe. Właściciele pojazdów muszą natomiast wykupić zieloną kartę. Poza zieloną kartą inne polisy polskich towarzystw ubezpieczeniowych nie są uznawane.

Przejazd niektórymi drogami w górach może być utrudniony od grudnia do marca z powodu obfitych opadów śniegu. Planując podróż do Maroka samochodem w lipcu i sierpniu, należy wziąć pod uwagę, że w tym czasie kraj ten odwiedza ok. 2,6 mln marokańskich emigrantów, którzy po spędzeniu tu wakacji wracają do państw osiedlenia. Z tego powodu w Tangerze lub Nadorze na wejście na pokład promu do Hiszpanii czeka się nawet po kilkanaście godzin, a drogi w okolicach tych miast są bardzo zatłoczone.

W tym okresie częściej dochodzi do poważnych wypadków drogowych. Rządowa Agencja Autostrad obsługuje całodobowo numer telefonu: 5050, pod którym można zasięgać informacji i zgłaszać wypadki, do których doszło na autostradzie. Należy stosować się do ograniczeń prędkości, gdyż policja i żandarmeria prowadzą stałą kontrolę, przy użyciu nowoczesnych urządzeń pomiarowych, przy czym często miejsce kontroli prędkości jest oddalone od miejsca zatrzymania pojazdu. O wysokości mandatu karnego decyduje policjant lub żandarm, który przeprowadza kontrolę, lub który otrzymał meldunek o popełnieniu wykroczenia drogowego.

Cło

Wwóz i wywóz dewiz przez osoby fizyczne reguluje Ogólna Instrukcja Operacji Dewizowych z 31.12.2013 roku, opublikowana na stronie internetowej urzędu ds. obrotu dewizowego – Office des changes (www.oc.gov.ma). Przy wjeździe do Maroka osoby zamieszkałe za granicą (non-résidents) mają obowiązek pisemnego zadeklarowania przywozu dewiz w formie banknotów i/lub zbywalnych papierów na okaziciela, jeśli:

- ich równowartość jest równa lub przewyższa kwotę 100 tys. MAD (tj. ok. 9 lub więcej tys. euro),

- zamierzają ponownie wywieźć przywiezione do Maroka dewizy,

- rozważają wpłacenie dewiz na swój rachunek bankowy otwarty w dewizach lub dirhamach wymienialnych 
  w Maroku.

Deklaracja taka, ważna przez 6 miesięcy i na jedną podróż, będzie potwierdzeniem źródła pochodzenia dewiz przy ich ewentualnym wywozie z KM. Niewykorzystane w Maroku dirhamy można wymienić powtórnie na dewizy tylko na podstawie zaświadczenia o wcześniejszej wymianie obcej waluty na MAD. Wymiany dewiz na dirhamy należy dokonywać tylko w bankach lub kantorach posiadających odpowiednie uprawnienia do przeprowadzania tego typu operacji. Dirham marokański jest poza Marokiem walutą niewymienialną; wwóz i wywóz tej waluty na/z terytorium Maroka jest dozwolony w kwocie nieprzekraczającej 2.000 MAD.

Więcej użytecznych informacji o przepisach celnych można znaleźć na oficjalnej stronie marokańskiego Urzędu Celnego: www.douane.gov.ma (w języku francuskim).

Przepisy prawne

Przemyt i używanie narkotyków oraz handel nimi są surowo karane. Turyści nagabywani przez handlarzy nie powinni podejmować rozmowy. Od przygodnych znajomych bezwzględnie nie należy przyjmować żadnych przesyłek ani listów do Europy, ponieważ mogą one zawierać narkotyki.

Homoseksualizm jest nielegalny. Akty seksualne między osobami tej samej płci są zagrożone karą grzywny i pozbawienia wolności.

Przywóz bezzałogowych obiektów latających napędzanych silnikiem i zdalnie sterowanych (drony, zredukowane modele samolotów) lub profesjonalnego sprzętu do rejestracji obrazu wiąże się z ryzykiem ich konfiskaty w przypadku braku  stosownych zezwoleń. W sprawie przywozu sprzętu filmowego i uzyskania zezwoleń na filmowanie trzeba zwrócić się do  marokańskiego Ministerstwa Komunikacji (bezpośrednio lub drogą dyplomatyczną), przedstawiając listę członków ekipy, wykaz sprzętu, cel oraz miejsce filmowania lub fotografowania, plan pracy wraz z opisem tematu oraz czasem jego trwania. Marokańskie Centrum Kinematografii z ramienia Ministerstwa Komunikacji wydaje stosowne zezwolenie, które następnie jest przesyłane na lotnisko, celem poinformowania służb granicznych.

Obyczaje

W Maroku obowiązują nieco odmienne zwyczajowe normy zachowania i ubierania się. Poza hotelami wyższej kategorii za szokujące mogą uchodzić zbyt swobodne stroje, zwłaszcza kobiet (np. spódnice mini, bluzki z odkrytymi ramionami, szorty, obcisłe ubrania). Takich strojów (dotyczy to również zbyt krótkich spodni u mężczyzn) należy się wystrzegać szczególnie podczas podróży na południe kraju i z dala od ośrodków turystycznych. Fotografowanie ludzi bez ich zgody lub z ukrycia jest niemile widziane i może się spotkać z gwałtownym sprzeciwem. Nie jest też dopuszczalne fotografowanie z progu wnętrz meczetów. Lekceważenie tego zakazu może narazić na nieprzyjemności.

Ponieważ islam zabrania picia alkoholu w zdecydowanej większości tańszych restauracji i jadłodajni oraz sklepów spożywczych nie jest on dostępny. Można go jednak kupić w wielu supermarketach, a także w nielicznych licencjonowanych punktach sprzedaży w dużych miastach oraz barach zwanych chana.

Osoby znajdujące się  pod wpływem alkoholu mogą zostać zatrzymane. W okresie ramadanu (miesiąc postu) należy unikać spożywania posiłków w miejscach  publicznych.

Marokańskie władze tolerancyjnie traktują inne religie. W każdym większym mieście w kościołach katolickich odprawiane są msze św. Istnieją również cerkwie i synagogi.

Przydatne informacje

Dewizy można wymieniać po jednolitym kursie w bankach, kantorach i większych hotelach. Banknoty muszą być w bardzo dobrym stanie, z nowych emisji (nie pogniecione, bez stempli i odręcznych napisów), w przeciwnym razie pracownicy kantorów mogą odmówić ich przyjęcia. Marokańskie punkty wymiany walut nie przyjmują również amerykańskich dolarów starej emisji, które niekiedy można jeszcze spotkać w obiegu w Polsce. Odradza się dokonywania wymiany u pokątnych handlarzy walutą, których można spotkać przed prawie każdym punktem wymiany.

Bankomaty są dostępne we wszystkich większych miastach, a także w ośrodkach turystycznych.

Rozpowszechnione jest korzystanie z usług Western Union (dobrze rozwinięta sieć punktów na terenie całego kraju). Czas oczekiwania na wypłatę od chwili wysłania pieniędzy z Polski wynosi ok. 3 godzin.

Specyfiką Maroka jest negocjowanie cen w tych sklepach, w których nie ma wywieszek cenowych (także w niektórych restauracjach konieczne jest upewnienie się co do ceny poszczególnych dań, jeżeli nie ma menu w widocznym miejscu). W restauracji lub kawiarni dobrze jest zostawić napiwek w wysokości 5-10% rachunku lub wedle uznania.

Istnieje możliwość odzyskania VAT od niektórych towarów zakupionych w Maroku przez osoby zamieszkałe na stałe za granicą, pod warunkiem, że towary zostały zakupione na użytek własny i będą użytkowane za granicą. Minimalna kwota zakupu wynosi 2000,- MAD. Od sprzedawcy należy uzyskać specjalny, ostemplowany rachunek (bordreau de vente) w 4 egzemplarzach, który przedstawia się celnikowi podczas przekraczania granicy Maroka. Towar powinien być wywieziony przez właściciela, w terminie 3 miesięcy od daty zakupu. Więcej informacji na stronach www.douane.gov.ma i www.tax.gov.ma.