Odra

• 1 grudnia br. odbyło się kolejne posiedzenie Międzyresortowego zespołu ds. Odry. Spotkanie prowadziła Urszula Zielińska, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.
• Wyniki badań monitoringowych z 24 listopada 2025 roku nie wykazały obecności „złotej algi” w Odrze, Kanale Gliwickim, Kłodnicy oraz Jeziorze Dzierżno Duże. Jednak glon ten nadal utrzymuje się w Jeziorze Farskim.
• Międzyresortowy Zespół ds. Odry podtrzymał rekomendacje dotyczące kontynuacji monitoringu w dodatkowych punktach kontrolnych: Jeziorze Farskim oraz Kłodnicy. Nadal, w ramach monitoringu interwencyjnego badana jest też Odra. Zgodnie z przyjętą procedurą, próbki wody są pobierane do analiz raz w tygodniu. Wyniki badań są dostępne na portalu Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ): https://badania.gios.gov.pl/odra/
• W ramach działań systemowych omówiono opracowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska Plan inwestycyjny sektora górniczego mający na celu obniżenie zasolenia wód rzeki Odry – Etap I. Dokument 24 października 2025 roku został przyjęty przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów.

Informacje rozszerzone

• Analiza badań z 24 listopada 2025 roku nie wykazała obecności komórek „złotej algi” w Kanale Gliwickim, Odrze oraz Jeziorze Dzierżno Duże. Z dwóch dodatkowych punktach kontrolnych. W Kłodnicy – nie odnotowano obecności „złotej algi”, natomiast w Jeziorze Farskim stwierdzono 18 mln os./l. W sezonie zimowym monitoring „złotej algi” ma zmienioną częstotliwość, próbki są pobierane do analiz raz w tygodniu.
• Przedstawiciele wojewódzkich centrów zarządzania kryzysowego z pięciu nadodrzańskich województw przekazali, że w Odrze nie odnotowano żadnych niepokojących zjawisk.
•  W związku z występowaniem „złotej algi” w Jeziorze Farskim, Międzyresortowy Zespół ds. Odry podtrzymał rekomendacje dotyczące badań monitoringowych w dodatkowych punktach kontrolnych (Jezioro Farskie oraz Kłodnica). Ponadto podtrzymał zalecenia dotyczące gospodarowania wodą, aby ograniczyć możliwość przedostawania się „złotej algi” z Jeziora Farskiego do innych wód.
• W ramach działań systemowych omówiono opracowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska Plan inwestycyjny sektora górniczego mający na celu obniżenie zasolenia wód rzeki Odry – Etap I. Dokument 24 października 2025 roku został przyjęty przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów. Obejmuje działania zmierzające do redukcji zasolenia Odry o 14,5% na terenie Śląska i o 59,5% na terenie Dolnego Śląska. Etap I planu obejmuje inwestycje w retencję wód kopalnianych, zakłada również realizację pilotażu w zakresie innowacyjnych technologii odsalania. Tradycyjne instalacje odsalające są bardzo energochłonne – przetestowanie nowej technologii da możliwość rekomendacji dalej idących rozwiązań dla poprawy stanu ekologicznego Odry.
• Działania ujęte w planie odsalania uwzględniają Umowę społeczną i Program dla sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce.
• Już trwają nad realizacją działań: Ministerstwo Energii rozpoczęło opracowania Masterplanu odwadniania kopalń, NFOŚiGW przygotuje program w zakresie realizacji pilotażów w zakresie innowacyjnych technologii odsalania.
• Realizacja Etapu I planu będzie podstawą opracowania działań obejmujących Etap II.
• Międzyresortowy Zespół ds. Odry kontynuuje prace związane z analizą wniosków z przeglądu pozwoleń wodnoprawnych zrealizowanego przez Wody Polskie. Celem analizy jest wskazanie niezbędnych zmian organizacyjnych i legislacyjnych, które usprawnią procesy w obszarze gospodarowania wodami i monitoringu wód.
• W Głównym Inspektoriacie Ochrony Środowiska (GIOŚ) trwają prace nad pilotażowym monitoringiem automatycznym. Uruchomienie systemu 10 sond jest planowane na początku 2026 roku, przed sezonem wegetacyjnym, który wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zakwitów „złotej algi”.

Kolejna narada Międzyresortowego Zespołu ds. Odry jest planowana w styczniu 2026 roku. W związku z trwającym sezonem zimowym, zespół obraduje w cyklu comiesięcznym.