Państwowa Inspekcja
Ochrony Roślin i Nasiennictwa

Została ona zorganizowana przez Polski Punkt Koordynacyjny Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele najważniejszych centralnych instytucji kontrolnych w Polsce, w tym Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Magdalena Makowska.

W konferencji uczestniczyli przedstawiciele m.in. Głównego Inspektoratu Sanitarnego, Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Głównego Inspektoratu Weterynarii, Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych oraz instytutów naukowych zajmujących się oceną ryzyka. Spotkanie podkreśliło wagę współpracy międzyinstytucjonalnej w obszarze zdrowia publicznego, bezpieczeństwa żywności i ochrony środowiska.

W swoim wystąpieniu Główny Inspektor Magdalena Makowska przedstawiła rolę PIORiN w zapewnianiu bezpieczeństwa żywności oraz ochrony zdrowia roślin i środowiska w kontekście koncepcji „Jednego Zdrowia – One Health”, która podkreśla ścisłe powiązanie zdrowia ludzi, zwierząt, roślin i ekosystemów. Podkreślono, że działania kontrolne i diagnostyczne Inspekcji są istotnym elementem tego systemu, wpływając bezpośrednio na bezpieczeństwo konsumentów oraz stabilność produkcji rolnej.

W praktyce podejście One Health obejmuje m.in. zapobieganie wprowadzaniu agrofagów do UE, zapewnienie bezpieczeństwa chemicznego żywności roślinnej, przeciwdziałanie stratom w produkcji spowodowanym przez szkodniki, a także reagowanie na zagrożenia wynikające z zmian klimatu.

Kluczowe obszary działalności PIORiN obejmują m.in.:

• kontrolę jakości, obrotu i stosowania środków ochrony roślin,
• nadzór nad nawozami i produktami nawozowymi UE,
• ochronę roślin przed agrofagami w kraju i na granicy UE,
• kontrolę i ocenę materiału siewnego.

Bezpieczeństwo żywności pochodzenia roślinnego
Inspekcja działa poprzez rozbudowaną strukturę terenową oraz sieć laboratoriów prowadzących analizy diagnostyczne, badania jakości i kontrolę pozostałości środków ochrony roślin. Co roku PIORiN przeprowadza około 26,5 tys. kontroli dotyczących obrotu i stosowania środków ochrony roślin oraz pobiera ok. 4 tys. próbek płodów rolnych do badań obejmujących ok. 700 substancji czynnych, co czyni system monitoringu jednym z najbardziej kompleksowych w Europie. Inspekcja aktywnie uczestniczy również w systemie RASFF, reagując na zgłoszenia dotyczące niebezpiecznej żywności.

Ochrona zdrowia roślin – klucz do stabilnego rolnictwa
W zakresie ochrony zdrowia roślin w 2024 r. PIORiN przeprowadził ponad 54 tys. kontroli granicznych przesyłek roślinnych, monitorował 46 tys. ha upraw, 470 tys. ton produktów, 360 mln sztuk roślin i 1,26 mln m³ drewna, a w ramach Programu Wieloletniego wobec 63 agrofagów pobrano ponad 11 tys. prób i wykonano 23 tys. badań. Skuteczna kontrola fitosanitarna pozwala zapobiegać masowym zabiegom chemicznym, niszczeniu upraw i wprowadzaniu zakazów uprawy, chroniąc tym samym zdrowie ludzi, środowisko oraz interesy gospodarcze rolników.

Współpraca z EFSA
Współpraca z Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), który pełni funkcję organu referencyjnego UE w zakresie oceny ryzyka żywności i pasz, stanowi istotne wsparcie dla działań PIORiN. Umożliwia to wymianę danych naukowych, udział w inicjatywach poprawiających ocenę ryzyka oraz wspólną komunikację na temat bezpieczeństwa żywności pochodzenia roślinnego.

PIORiN w systemie Jednego Zdrowia
Jak podkreśliła Magdalena Makowska, działania PIORiN obejmują cały łańcuch bezpieczeństwa – „od granicy, przez pola i laboratoria, aż po żywność trafiającą do konsumentów”. Inspekcja odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa żywności pochodzenia roślinnego, stabilności produkcji rolnej oraz ochronie środowiska naturalnego, w pełni wpisując się w interdyscyplinarne podejście koncepcji One Health.

Źródło: Notatka prasowa Głównego Inspektoratu Sanitarnego