Prokuratura Krajowa

Trudna historia dzieci

Skarga kasacyjna Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro została wniesiona od postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 22 października 2020 roku. Zgodnie z tym orzeczeniem dwójka małoletnich dzieci przebywających wraz z matką w Polsce, pochodzących z małżeństwa Polki i obywatela Ghany miała powrócić w terminie 14 dni od uprawomocnienia się postanowienia do ojca, do Wielkiej Brytanii. Postępowanie zostało zainicjowane przez ojca na podstawie Konwencji haskiej z 1980 roku.

Sąd Okręgowy w Katowicach, który w I instancji badał sprawę nie wyraził zgody na powrót dzieci do ojca. Postanowieniem z 30 kwietnia 2020 roku sąd orzekł, że powrót dzieci wiązałby się dla nich z poważną szkodą psychiczną. W toku wysłuchania małoletni jednoznacznie wyrazili chęć pozostania w Polsce z matką i sprzeciwili się powrotowi do Wielkiej Brytanii do ojca. Orzekając sąd oparł się m.in. na opinii biegłej psycholog, która wskazała na zagrożenie traumy psychicznej z powodu powrotu dzieci do ojca do Wlk. Brytanii. Dotyczyło to w szczególności dziewczynki, która zareagowała na ewentualny powrót zaburzeniami somatycznymi wymagającymi hospitalizacji. W tle sprawy pojawił się wątek agresywnych zachowań wnioskodawcy wobec żony i małoletniego syna.

Błędne orzeczenie II instancji

Postanowienie to zostało zaskarżone przez mężczyznę. Rozpoznający sprawę Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z 22 października 2020 roku uwzględnił wnioski opinii nowo powołanej w sprawie biegłej psycholog, która podważyła, że dzieci wyraziły suwerennie wolę pozostania przy matce w Polsce i nakazał powrót dzieci do Wielkiej Brytanii.

Zarzuty skargi kasacyjnej

W skierowanej od postanowienia z 22 października 2020 roku skardze kasacyjnej Prokurator Generalny podniósł zarzuty naruszenia przez sąd drugiej instancji zarówno prawa materialnego, jak i przepisów postępowania. Zarzut naruszenia prawa materialnego dotyczył m.in. art. 13 lit. b Konwencji haskiej z 1980 roku w zw. z art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Skarżący podkreślił, że sąd dokonał błędnej wykładni przepisów, a stosując je nie uwzględnił przesłanki dobra dziecka jako wartości nadrzędnej. Sąd pozostał niewzruszony na wyraźny sprzeciw dzieci wyrażony w toku sprawy odnośnie do ich powrotu do Wielkiej Brytanii związany z rozłąką z matką, a także na wykazane agresywne zachowania ojca zarówno wobec matki, jak i jednego z dzieci.

Z kolei zarzut naruszenia przepisów postępowania odnosił się do zaniechania przez sąd drugiej instancji dopuszczenia dowodu z opinii biegłych z Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów w celu usunięcia wątpliwości i zastrzeżeń zgłoszonych przez prokuratora i uczestniczkę do opinii biegłej powołanej przez sąd w toku rozprawy apelacyjnej.

Pomyślny finał sprawy

Postanowieniem z 22 października 2021 roku Sąd Najwyższy uwzględnił skargę kasacyjną Prokuratora Generalnego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania sądowi drugiej instancji.

Orzeczeniem z 4 lipca 2022 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie po ponownym rozpoznaniu sprawy oddalił apelację ojca dzieci, co skutkowało uprawomocnieniem się postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach z 30 kwietnia 2020 roku oddalającego wniosek o nakazanie powrotu małoletnich do Wielkiej Brytanii.

Dział Prasowy

Prokuratora Krajowa