Prokuratura Krajowa

I tak stworzono wyspecjalizowaną komórkę organizacyjną Prokuratury Krajowej w postaci Departamentu do Spraw Przestępczości Gospodarczej, której zadaniem jest skuteczne zwalczanie przestępczości przeciwko obrotowi gospodarczemu i finansowo-skarbowej oraz ściganie jej sprawców, jak również tworzenie metodyk zwalczania poszczególnych kategorii przestępstw. W skład tego departamentu wchodzą Wydział do Spraw Przestępczości Skarbowej i Wydział do Spraw Analizy Kryminalnej. Na poziomie prokuratur regionalnych powstały wydziały ds. przestępczości gospodarczej i przestępczości finansowo-skarbowej, zaś na poziomie prokuratur okręgowych wydziały ds. przestępczości gospodarczej. Zmiany te przyczyniły się w sposób wyraźny do poprawy skuteczności walki z tym rodzajem przestępczości.

W nowych strukturach prokuratury przeszkolono ponad 2000 prokuratorów.

Jednocześnie zostały opracowane w 2017 r. „Metodyka śledztwa w sprawach nadużyć w podatku od towarów i usług”, zaś w 2018 r. „Metodyka zabezpieczeń majątkowych”. Zawarto w nich nie tylko niezbędne uwagi teoretyczne, ale przede wszystkim ujęto w aspekcie praktycznym te zagadnienia, których znajomość i zastosowanie pozwoliło na skuteczniejsze pozbawianie sprawców przestępstw owoców ich przestępczej działalności.

Nadto w latach 2016-2017 Prokurator Generalny wydał wytyczne dla prokuratorów:

• w sprawie zasad prowadzenia postępowań przygotowawczych o przestępstwa finansowe popełniane na szkodę wielu pokrzywdzonych przy wykorzystaniu instrumentów finansowych oraz działalności bankowej z dnia 12 sierpnia 2016 r.
• w sprawie zasad prowadzenia postępowań przygotowawczych o przestępstwa udzielania pożyczek o charakterze lichwiarskim oraz o przestępstwa oszustwa skutkujące utratą przez pokrzywdzonych prawa własności nieruchomości z dnia 22 sierpnia 2016 r.
• w sprawie zasad prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o przestępstwa związane z procederem wyłudzania nienależnego zwrotu podatku od towarów i usług (VAT) oraz innych uszczupleń w tym podatku z dnia 10 sierpnia 2017 r.

W wyniku współdziałania prokuratury z Ministerstwem Sprawiedliwości zostały wprowadzone zmiany prawa. 27-go kwietnia 2017 r. wprowadzono ustawę nowelizującą Kodeks karny, która wniosła do porządku prawnego liczne nowe instytucje związane z przepadkiem korzyści majątkowych i zabezpieczeniem majątkowym.

Departament do Spraw Przestępczości Gospodarczej Prokuratury Krajowej współuczestniczył również w tworzeniu regulacji prawnych dotyczących:

– penalizacji wystawiania fałszywych faktur VAT,

– konfiskaty rozszerzonej,

– odpowiedzialności podmiotów zbiorowych,

– prawa bankowego,

– przeciwdziałania terroryzmowi,

– prania brudnych pieniędzy.

Nadto na poziomie struktur państwa funkcjonuje międzyresortowy zespół ds. koordynacji wdrażania, monitorowania i ewaluacji „Programu przeciwdziałania i zwalczania przestępczości gospodarczej na lata 2015-2020”. Podmiot ten opracował wspólną strategię działań w ściganiu sprawców przestępstw gospodarczych oraz zabezpieczeń majątkowych.

W 2019 r. w prokuraturze wdrożono kolejną wersję systemu informatycznego SIP LIBRA zawierającą stosowne modyfikacje dotyczące zabezpieczeń majątkowych, pozwalające na zarządzanie zabezpieczonym mieniem.

Efekty podjętych przez prokuraturę prac przedstawiają dane. W stosunku do 2015 r. liczba osób objętych aktami oskarżenia dotyczących przestępczości vatowskiej w 2018 r. wzrosła o 223,4%. W stosunku do 2015 r. liczba nadzorowanych postępowań zakończonych aktem oskarżenia w 2018 r. wzrosła o 122,4 proc.

Wspomnieć należy, że w latach 2013-2015 wartość zabezpieczonego mienia wynosiła 2 mld 100 mln złotych, podczas gdy w latach 2016-2019 wartość ta wynosiła 6 mld 860 mln złotych. Oznacza to, że wartość zabezpieczonego mienia wzrosła o 350 proc.

Przykładowo w roku 2011  wartość zabezpieczeń majątkowych wynosiła 159 mln zł, należy zauważyć iż w 2019 r kwota ta wyniosła już 3 mld 800 mln zł.

Porównując lata 2015 i 2018 dostrzec należy, że średnia kwota zabezpieczenia majątkowego przypadającego na podejrzanego wzrosła o 160%, natomiast wartość zabezpieczonego mienia w sprawach skierowanych do sądu wzrosła aż o 245%.

Podnieść należy, że ostatecznie o przepadku majątku oskarżonych w zakresie zabezpieczeń majątkowych decyduje w swoich orzeczeniach sąd. Zatem zapadające w tej chwili orzeczenia sądów w tym zakresie dotyczą zabezpieczeń majątkowych dokonanych przed laty. Natomiast rozstrzygnięcia sądów dotyczących obecnie zabezpieczanego mienia zapadną w następnych latach.

Wartość mienia zabezpieczonego na skutek zmian prawnych związanych z wprowadzeniem do polskiego systemu prawnego konfiskaty rozszerzonej, określonej w art. 45 § 2 i 3 k.k., stanowi ponad 1/3 wartości zabezpieczonego mienia.

O efektywności działań zapoczątkowanych przez kierownictwo prokuratury w 2016 r. i ich znaczeniu dla budżetu państwa świadczy radykalny, w porównaniu do 2015 r., wzrost wpływów z podatku VAT, który jak wynika z danych Ministerstwa Finansów wynosił: w r. 2016 – 126 mld zł, w r. 2017 – 156 mld zł, w r. 2018 – 174 mld zł, w r. 2019 – 184 mld zł.

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa