Kpt. Bolesław WIZOR
Kpt. Bolesław WIZOR, syn Józefa i Ludwiki z domu Kozieł, urodził się 18 marca 1905 r. w Chruszczobrodzie koło Dąbrowy Górniczej, powiat będziński, województwo kieleckie. Związek małżeński z Zofią z Kurków zawarł 22 kwietnia 1935 r. w Zakopanem. Miał dwoje dzieci: córkę Krystynę (ur. 1936 r.) oraz syna Tomasza (ur. 1939 r.). Do wybuchu wojny rodzina mieszkała w Warszawie.
Po ukończeniu szkoły powszechnej uczęszczał do Gimnazjum Męskiego Towarzystwa „Szkoła Średnia” w Zawierciu, w którym w czerwcu 1920 r. zdał egzamin dojrzałości.
W dniu 12 lipca 1927 r. powołany został do odbycia służby wojskowej, którą rozpoczął w 21. Pułku Artylerii Lekkiej w Bielsku-Białej. Ze względu na wykształcenie średnie już dnia 24 lipca 1927 r. przeniesiony został do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, gdzie 15 października 1927 r. złożył przysięgę wojskową. Szkołę tę ukończył 3 kwietnia 1928 r. z wynikiem bardzo dobrym oraz szóstą lokatą na roku, podejmując jednocześnie decyzję o pozostaniu w wojsku. Naukę kontynuował w Szkole Podchorążych Artylerii z siedzibą w Toruniu od 15 października 1928 r., po uprzednim odbyciu praktyki dowódczej na stanowisku dowódcy działonu w 23. Pułku Artylerii Lekkiej w Będzinie. W trakcie studiów odbył kolejną praktykę
w 17. Pułku Artylerii Lekkiej w Gnieźnie, podczas których dnia 5 września 1929 r., w trakcie zajęć poligonowych uległ nieszczęśliwemu wypadkowi. Na skutek wadliwego działania petardy lontowej stracił lewą dłoń. W rezultacie, na mocy orzeczenia Wojskowej Komisji Lekarskiej przy DOK-VII w Poznaniu, uznany został za niezdolnego do służby wojskowej. Bolesław Wizor odwołał się od powyższej decyzji ze skutkiem pozytywnym – komendant szkoły płk Henryk Kreiss zezwolił mu na kontynuowanie nauki, w efekcie czego, po zdaniu egzaminów końcowych, 15 sierpnia 1930 r. został promowany na pierwszy stopień oficerski. Służbę objął w 14. Wielkopolskim Pułku Artylerii Lekkiej. Pomimo bardzo dobrych opinii służbowych, podkreślających jego walory intelektualne, zaangażowanie i sumienność, z uwagi na trudności w pełnieniu służby, jakie sprawiała mu niepełnosprawność, w sierpniu 1931 r. przeniesiony został do Korpusu Oficerów Uzbrojenia i oddelegowany na studia prawnicze, które ukończył w 1935 r. na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskując tytuł magistra praw. W tym czasie awansował także do stopnia porucznika z dniem 1 stycznia 1933 r. i jako prawnik rozpoczął pracę na stanowisku aplikanta w Wojskowym Sądzie Okręgowym nr 1 w Warszawie. W dniu 9 września 1936 r. złożył egzamin sędziowski. Jego praca pisemna pt. „Obrona konieczna, stan wyższej konieczności, działanie w przypadku ostatniej potrzeby” uzyskała ocenę bardzo dobrą. W 1937 r. przeniesiony został do Korpusu Audytorów, obejmując 14 maja 1938 r. funkcję wiceprokuratora Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie. Na stanowisku tym pozostał do wybuchu wojny, awansując 19 marca 1938 r. do stopnia kapitana. Za swoją działalność odznaczony brązowym medalem „Za długoletnią służbę” oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Po wybuchu wojny Bolesław Wizor został ewakuowany na wschodnie tereny Rzeczypospolitej. W niewyjaśnionych okolicznościach trafił w ręce wojsk sowieckich, po czym został uwięziony wraz z innymi polskimi oficerami w obozie w Kozielsku. Jedynym i ostatnim znakiem życia był wysłany przez niego na początku 1940 r. list do brata.
Przez długi czas nazwisko Bolesława Wizora nie figurowało na żadnej z list ofiar wojennych. Dowodów na jego śmierć dostarczyły dopiero dokumenty przekazane przez ZSRR stronie polskiej w 1990 r., gdzie na 400. stronie Listy Kozielskiej znalazł się zapis: Bolesław Józefowicz WIZOR, nr akt 2523, 4 kwietnia 1940 r. Datę tę przyjmuje się dziś za datę rozstrzelania w Lesie Katyńskim.
Źródła:
1. zbiory Centralnego Archiwum Wojskowego, AP 917, KZ 13-1059; MiD WIH, L.W. 014 z 4 IV 1940.
2. Księga Cmentarna Katyń
3. http://ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl/wpis/4112
4. Dariusz Wizor, Oficerowie WP zamordowani przez stalinizm. Kapitan Bolesław WIZOR, „”Polska Zbrojna” nr 87 (389)”, 5 maja 1992, ISSN 01379402.
