Prokuratura Krajowa

Szanowne Prokuratorki, Szanowni Prokuratorzy,
Szanowne Asesorki i Asesorzy Prokuratury,
Szanowne Pracowniczki i Pracownicy Prokuratury, 

Z dniem dzisiejszym kończę swoją misję jako Prokurator Generalny, rozpoczętą 13 grudnia 2023 roku. Przez ostatni rok i siedem miesięcy miałem zaszczyt kierować instytucją, która pełni niezwykle istotną rolę w systemie demokratycznego państwa prawa – stojącą na straży sprawiedliwości, praw obywateli i interesu publicznego.

Obejmując urząd, przejąłem odpowiedzialność za Prokuraturę w trudnym momencie – osłabioną instytucjonalnie, obciążoną wątpliwościami co do jej niezależności, często oderwaną od ducha służby publicznej. Od początku wiedziałem, że zmiana możliwa jest tylko w jeden sposób – przez wsłuchiwanie się w głos środowiska, przez rozmowę, przez próbę zrozumienia wyzwań, z jakimi mierzy się każdy z Was w codziennej pracy.
Każdego dnia uczyłem się tej instytucji – poprzez spotkania, rozmowy, wizyty w jednostkach, dialog z prokuratorami i pracownikami prokuratury. Poznawałem tajniki pracy śledczej, złożoność procedury karnej, ograniczenia systemowe, ale i motywacje, które kierują osobami wykonującymi tę trudną służbę. Wierzę głęboko, że właśnie w tym – w zaufaniu, w rozmowie, w uważnym słuchaniu – tkwi fundament prawdziwej reformy. Cieszę się, że moje wieloletnie doświadczenie akademickie, państwowe oraz związane z działalnością organizacji społecznych mogłem wykorzystać dla dobra prokuratury oraz naszego państwa. 
Jednym z moich priorytetów było również stanowcze i konsekwentne reagowanie na wszelkie nieprawidłowości – zwłaszcza na szczeblu lokalnym, gdzie pojawiały się mechanizmy nacisku czy represji wobec indywidualnych prokuratorów. Tam, gdzie dochodziło do nadużyć, nie można było pozostawać obojętnym. Równość wobec prawa musi obowiązywać także wewnątrz naszej instytucji.

Wspólnie udało nam się wiele osiągnąć. Prokuratura przystąpiła do struktur Prokuratury Europejskiej, odnowione zostało oblicze Krajowej Rady Prokuratorów, reformie uległ system odpowiedzialności dyscyplinarnej prokuratorów, wprowadziliśmy uczciwe zasady awansów, a także otworzyliśmy się na dialog z otoczeniem społecznym. Prokuratura dokonała także kompleksowego audytu spraw, których prowadzenie w przeszłości budziło wątpliwości polityczne. Nasze działania zostały zauważone – także przez prasę międzynarodową, co dowodzi, że możliwa jest zmiana oparta na wartościach, profesjonalizmie i odpowiedzialności. Ale co najważniejsze – dostrzegają je obywatele. Jeśli ktoś w Polsce może powiedzieć – w kontekście konkretnych spraw – że posiada sprawczość, to jest to prokuratura.

Chciałbym w sposób szczególny podziękować Prokuratorowi Krajowemu, Panu Dariuszowi Kornelukowi – mojemu pierwszemu zastępcy – za odwagę podjęcia się niezwykle trudnej misji i za nieustanne wsparcie w realizacji wizji nowoczesnej, odpowiedzialnej prokuratury. Jego profesjonalizm i zaangażowanie zespołu Prokuratury Krajowej były nieodzowne w tym wymagającym czasie. Dziękuję wszystkim prokuratorom, którzy podjęli się delegacji do MS, aby mi na bieżąco pomagać, rzecznikom prasowy, prokuratorom funkcyjnym, członkom zespołów śledczych, ale przede wszystkim każdej osobie, która z poczuciem największego zaangażowania po prostu rzetelnie pracowała. Wykonują Państwo wspaniały zawód i mają taką przewagę nad resztą prawników, że każdego dnia – wracając do domu – możecie opowiedzieć rodzinie, co dobrego dla społeczeństwa zrobiliście. Dziękuję również moim doradcom, na których uwagi i spostrzeżenia mogłem liczyć przez ten cały okres. 
Żyjemy dziś w niespokojnych czasach – ze świadomością realnego zagrożenia ze strony Rosji, w sytuacji dynamicznej zmiany geopolitycznej. Prokuratura ma w tym kontekście szczególną rolę – musi być instytucją odporną, kompetentną i gotową do współdziałania międzynarodowego. Nasze aktywne uczestnictwo we wspólnych zespołach śledczych i innych strukturach europejskich to nie tylko obowiązek, ale też wyraz solidarności z tymi, którzy bronią praworządności i wartości europejskich. 

Prokuratura wymaga zmiany. Projekt ustawy o rozdzieleniu urzędu Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego jest gotowy. Został uznany przez Premiera w czasie expose w czerwcu 2025 r. jako jeden z priorytetów. Konieczne są także inne zmiany ustawowe dotyczące prokuratury. Ale okres mojej służby pokazuje, że nawet bez zmiany ustawowej można dbać o realizację podstawowej wartości, jaką jest niezależność Państwa pracy.
Dziękuję wszystkim Państwu – Prokuratorom, asesorom, pracownikom prokuratury – za wspólny czas, za wysiłek, za gotowość do działania, a także za krytyczną refleksję, która była nieodzowną częścią tej zmiany. Wierzę, że to, co razem rozpoczęliśmy, będzie miało trwały charakter – i że z każdym dniem Prokuratura będzie jeszcze silniejsza, bardziej transparentna i bliższa ludziom.

Z wyrazami szacunku i życzliwości,

Adam Bodnar
Prokurator Generalny