Prawie 20 mln zł – tyle warte są nieruchomości odzyskane dzięki pozakarnym działaniom prokuratury na rzecz poszkodowanych przez lichwiarzy
06.10.2021
W ostatnich latach prokuratury prowadziły łącznie niemal 300 spraw pozakarnych na rzecz poszkodowanych przez lichwiarzy. Dotychczas wskutek tych działań udało się odzyskać sądowo nieruchomości o wartości niemal 20 mln złotych. Łączna wartość nieuczciwie zajętych przez lichwiarzy nieruchomości wynosi niemal 78 mln zł, a większość spraw nadal pozostaje w toku.
Geneza skutecznej walki z lichwą
Zauważając coraz większy problem związany z procederem udzielania pożyczek o charakterze lichwiarskim oraz przestępstw oszustwa skutkujących utratą przez pokrzywdzonych praw własności, 22 sierpnia 2016 r. Prokurator Generalny wydał wytyczne w sprawie zasad prowadzenia tych postępowań. Działania te doprowadziły do zdecydowanej poprawy jakości i efektywności prowadzonych postępowań dotyczących tej kategorii przestępstw.
Prokurator inicjuje sprawy cywilne
Ustalenia ze śledztw pozwoliły w wielu przypadkach na podjęcie działań pozakarnych na rzecz ofiar nieuczciwych przedsiębiorców. Prowadząc działania cywilnoprawne na rzecz poszkodowanych przez „lichwiarzy”, którzy utracili prawa do własności nieruchomości, prokuratorzy wystąpili do sądów w okresie od stycznia 2017 r. do czerwca 2021 r. ze 172 środkami prawnymi.
Dotychczas sądy uwzględniły 49 z nich, zaś 96 pozostaje nadal w toku. W sprawach, w których sądy uwzględniły żądania prokuratora poszkodowani odzyskali mienie o łącznej wartości ponad 14,1 mln złotych. Wartość spornego mienia we wszystkich sprawach zainicjowanych dotychczas przez prokuratorów wyniosła ponad 43,5 mln złotych.
Przyłączenie się prokuratora
Prokuratorzy przyłączali się także do postępowań cywilnych, zainicjowanych przez inne podmioty. Łącznie zgłosili udział do 121 tego rodzaju spraw z czego sądy uwzględniły 27 z nich. Natomiast 73 sprawy, do których przystąpili prokuratorzy nadal pozostają w toku.
W wyniku uwzględnionych powództw poszkodowani odzyskali mienie w wysokości ponad 5,2 mln zł. Natomiast łączna wartość mienia we wszystkich 121 sprawach wynosi ponad 34,3 mln złotych.
W sumie prokuratorzy doprowadzili bądź przyczynili się do odzyskania przez poszkodowanych nieruchomości w tym mieszkaniowych o wartości niemal 20 mln złotych. Łączna zaś wartość nieruchomości we wszystkich sprawach – również pozostających w toku – wyniosła niemal 78 mln. Podkreślić należy, że sprawy te dotyczą najczęściej ludzi w trudnej sytuacji życiowej oraz niezamożnych, czy wręcz biednych, dla których odebranie prawa do mieszkania oznacza ruinę życiową, a czasem nawet bezdomność.
Działanie karne
Jednym z najszerzej zakrojonych działań przeciwko lichwiarzom na gruncie karnym było w ostatnim czasie postępowanie Prokuratury Regionalnej w Gdańsku. Było ono wynikiem śledztwa, zainicjowanego wykonaną w kwietniu 2016 r. analizą szeregu postępowań dotyczących tzw. „lichwy mieszkaniowej. Wówczas, łącznie podjęto i połączono ponad 150 postępowań prowadzonych na terenie całego kraju. Badaniu poddano około 1400 aktów notarialnych dotyczących 1000 nieruchomości. Przedmiot postępowania obejmuje ponad 1000 wątków. Materiał dowodowy zebrany został w 1 000 tomów akt sprawy.
Śledztwo zakończyło się skierowaniem na początku 2020 roku aktu oskarżenia przeciwko 7 osobom, w tym 3 notariuszom. Zarzucono im dokonanie 81 przestępstw na szkodę 50 pokrzywdzonych. Łączna wartość utraconych przez pokrzywdzonych nieruchomości wyniosła około 10 mln zł.
W sprawie tej w czasie późniejszym skierowano jeszcze 3 kolejne akty oskarżenia, z czego ostatni w połowie br. Dotychczas łącznie oskarżono 21 osób.
Dział Prasowy
Prokuratura Krajowa