Prokuratura Krajowa

Okoliczności sprawy

23 listopada 2007 roku dłużnicy zawarli umowę kredytu na kwotę 202 023,57 złotych indeksowanego do CHF. Pozwani zobowiązali się do spłaty kwoty kredytu w 360 równych ratach miesięcznych, zawierających rosnącą cześć raty kapitałowej i malejącą część raty odsetkowej. Spłata kredytu odbywała się w złotych polskich, przy czym zarówno rata odsetkowa, jak i kapitałowa, były obliczane w oparciu o wewnętrzny przelicznik powoda, tj. według kursu sprzedaży CHF. Kredyt oprocentowany był według zmiennej stopy procentowej.

Kredyt został udzielony i wykorzystany w złotych polskich, jednakże w świetle postanowień umowy o kredyt był on kredytem indeksowanym do franka szwajcarskiego. Oznacza to, że udostępniona przez bank kwota kredytu została przeliczona w dniu wypłaty na franka szwajcarskiego, zgodnie z kursem kupna CHF obowiązującym w banku w dniu uruchomienia każdej transzy kredytu, a następnie przelana na rachunek bankowy pozwanych w złotówkach.

Nieregularne spłaty doprowadziły do wypowiedzenia umowy

Do 2011 roku pozwani spłacali kredyt regularnie, zgodnie z umową. Następnie z uwagi na kłopoty finansowe zaczęli spłacać go nieregularnie. Skutkowało to wypowiedzeniem przez bank, w listopadzie 2011 roku, umowy kredytu oraz wezwaniem kredytobiorców do zapłaty całej pozostałej do spłaty kwoty.

Bank skierował do Sądu Okręgowego w Radomiu pozew o zapłatę kwoty 86 779,08 CHF wraz z odsetkami. Nakazem zapłaty z dnia 10 lipca 2015 roku sąd uwzględnił pozew. Na skutek wniosku banku prowadzona jest egzekucja przez komornika sądowego.

Pozwani zwrócili się do sądu o przywrócenie terminu do złożenia zarzutów od nakazu zapłaty, jednak Sąd Okręgowy w Radomiu odrzucił ich zarzuty.

Sprawą zajmie się Sąd Najwyższy

Działając z upoważnienia Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro Zastępca Prokuratora Generalnego Robert Hernand wniósł skargę nadzwyczajną od prawomocnego nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Radomiu. Prokurator Generalny zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie zasad oraz praw człowieka i obywatela, określonych w Konstytucji RP, w tym zasady sprawiedliwości społecznej, równości wobec prawa, ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi oraz prawa do rzetelnej procedury sądowej. Zrzucił ponadto rażące naruszenie prawa materialnego i procesowego.

Jak podniesiono w skardze umowa o kredyt, w oparciu o którą bank wyprowadził żądanie zapłaty, jest umową nieważną z uwagi na fakt, że opiera się o liczne klauzule niedozwolone dotyczące przeliczenia kwoty kredytu według kursu franka szwajcarskiego. Skutkiem tego jest również błąd w wyliczeniu rzekomego roszczenia. Zaznaczono, że celem umowy kredytu nie może być nadmierne wzbogacenie po stronie kredytodawcy i faktyczne doprowadzenie kredytobiorcy do pozbawienia go jakiejkolwiek możliwości spłaty zadłużenia.

Podniesiono, że określone w umowie obciążenie kredytobiorcy w skutkach musiało okazać się dla niego rujnujące, natomiast kredytodawcy miało przysporzyć korzyści nie dające się uzasadnić żadnymi racjami.

Zwrócono uwagę na to, że już pobieżna analiza zapisów kwestionowanej umowy kredytowej w powiązaniu z regułami profesjonalnego procedowania, z uwagi na zwarte w niej klauzule, wskazywała na potrzebę, aby Sąd Okręgowy w Radomiu rozpoznając powództwo, z urzędu dokonał oceny czy czynność prawna w postaci umowy kredytu nie zawiera klauzul niedozwolonych i nie była dotknięta bezwzględną nieważnością z powodu jej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Tego jednak Sąd Okręgowy nie uczynił. Zaznaczono, że w treści kwestionowanej umowy szczególną uwagę zwracają fragmenty, które są tożsame z niedozwolonymi klauzulami wpisanymi do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa UOKiK.

Ponadto wskazano, że z oświadczeń pozwanych wynika, że nie mieli możliwości ingerencji w treść przedmiotowej umowy kredytu przed jej podpisaniem. Co więcej zostali uprzedzeni, że do skutku może dojść jedynie umowa w kształcie zaproponowanym przez bank. W zakresie jej konstrukcji i możliwych konsekwencji udzielono kredytobiorcom tylko ogólnych informacji. Kurs franka szwajcarskiego był im przedstawiany jako charakteryzujący się wysoką stabilnością wśród walut obcych, dlatego zdecydowali się na podpisanie zaproponowanej im umowy kredytowej. Bank nie przedstawił pozwanym symulacji wpływu kursu waluty na saldo kredytu ani sposobu mechanizmu rozliczania kredytu i ustalania jego salda. Nie udzielił im również informacji dotyczących istoty przewalutowania i przeliczania kredytu, ryzyka związanego z tego rodzaju kredytem, danych dotyczących stabilności waluty CHF, ani zestawienia perspektywy czasowej jej stabilności, która pozwalałaby w sposób miarodajny dokonać jej rzeczywistej oceny. Bank nie poinformował również o możliwości wzrostu wysokości raty w związku z umocnieniem się waluty obcej, do której kredyt był waloryzowany/indeksowany. Tym samym kwestionowane postanowienia nie były indywidualnie negocjowane, a Sąd Okręgowy w Radomiu powinien dokonać kontroli ich uczciwości.

Prokurator Generalny wniósł zatem o uchylenie prawomocnego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Radomiu. Ponadto wniósł również o wydanie przez sąd postanowienia o wstrzymaniu wykonania zaskarżonego orzeczenia do czasu ukończenia postępowania wywołanego wniesieniem skargi nadzwyczajnej, z uwagi na grożącą pozwanym niepowetowaną szkodę wynikającą z prowadzonego wobec nich postępowania egzekucyjnego.

 

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa