Prokuratura Krajowa

Okoliczności sprawy

Pozwem z 13 kwietnia 2012 roku przedstawiciele ww. spółki domagali się zasądzenia od jednego z udziałowców, pełniącego wcześniej w tym podmiocie funkcję prezesa zarządu, zapłaty kwoty ponad 454 tys. zł. Zdaniem strony powodowej mężczyzna w okresie od lutego do grudnia 2007 roku pobrał z kasy spółki pieniądze w powyższej kwocie i spożytkował je we własnym zakresie, działając tym samym na jej szkodę. W pozwie podkreślono, że z racji pełnionej funkcji pozwany był uprawniony do podejmowania z kasy spółki sum pieniężnych za pisemnym pokwitowaniem, jednak nie mógł ich pobierać bezpodstawnie dla własnej korzyści.

Orzeczenie sądu

19 lipca 2012 roku Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od pozwanego wnioskowaną pozwem kwotę wraz z ustawowymi odsetkami, a oprócz tego obciążył go kosztami procesu w wysokości przekraczającej 12 800 zł.

Nakaz zapłaty został uznany za skutecznie doręczony z urzędu pozwanemu poprzez jego dwukrotną awizację z dniem 16 sierpnia 2012 roku, a postanowieniem z dnia 13 września 2012 roku nadano orzeczeniu klauzulę wykonalności.

6 grudnia 2012 roku pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu, podnosząc, że o sprawie dowiedział się dopiero w momencie wszczęcia egzekucji komorniczej. Dodał również, że pobrane z kasy spółki środki finansowe przeznaczył w całości na pokrycie jej różnych wydatków, a załączona do pozwu dokumentacja finansowa nie jest zgodna z oryginałami i nie obejmuje całości dokonanych rozliczeń.

Sąd Okręgowy w Warszawie odmówił przywrócenia terminu i odrzucił sprzeciw pozwanego. Podobnie stało się z wniesionym na to rozstrzygnięcie zażaleniem i kolejnymi środkami odwoławczymi składanymi przez pozwanego. Sąd Okręgowy w Warszawie odrzucił także skargę o wznowienie postępowania oraz wniosek o wstrzymanie prowadzonej wobec pozwanego egzekucji komorniczej.

Egzekucja roszczenia doprowadziła do przejęcia udziałów pozwanego

Nakaz zapłaty stał się podstawą egzekucji około 1 mln zł (wraz z odsetkami) i doprowadził do przejęcia udziałów pozwanego przez stronę powodową, która zdaniem pozwanego dokonywała paserskiej odsprzedaży należnych mu udziałów, a wcześniej wyprowadziła całość przedsiębiorstwa poza granice polskiej jurysdykcji.

Powodowa spółka w dwóch odrębnych powództwach dochodziła od tego samego udziałowcy roszczeń za 2008 i 2009 rok. W pozwach przedstawiono taki sam materiał dowodowy, jak w niniejszej sprawie. Obydwa pozwy zostały oddalone przez Sąd Okręgowy w Warszawie, a orzeczeń tych nie zaskarżyła powodowa spółka. Podkreślenia wymaga fakt, że oddalający powództwa Sąd wyraźnie akcentował brak przedstawienia dowodów faktycznie potwierdzających żądania pozwów.

Sąd Najwyższy zajmie się sprawą

Działając z upoważnienia Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro Zastępca Prokuratora Generalnego Robert Hernand wniósł skargę nadzwyczajną od prawomocnego nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Warszawie z 19 lipca 2012 roku.

Prokurator Generalny zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie zasady praworządności, sprawiedliwości proceduralnej, zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz pewności i bezpieczeństwa prawnego wynikających z  Konstytucji RP.

W skardze podniesiono, że nakaz zapłaty nie mógł zostać wydany w postępowaniu upominawczym, bowiem okoliczności podnoszone już w treści pozwu budziły wątpliwości, a dołączone do niego załączniki w postaci dokumentacji finansowej w znacznej mierze nieczytelnej, nie poświadczonej za zgodność z oryginałem, obejmowały dane z okresu, którego nie dotyczyło roszczenie zawarte w pozwie. W tym stanie rzeczy Sąd winien był zwrócić uwagę na fundamentalne braki dowodowe i dokonać weryfikacji choćby treści pozwu.

Orzekając bez przeprowadzenia pogłębionej analizy dokumentów, zbadania czy konkretne kwoty nie zostały w żaden sposób przez pozwanego rozliczone, opierając się na dokumentach, z których nie wynika dochodzona kwota ani okoliczność jej nierozliczenia - w sytuacji, gdy te same dowody i identyczny stan faktyczny stał się w innych postępowaniach podstawą oddalenia powództwa o zapłatę pomiędzy tymi samymi stronami - pozbawił pozwanego należytej ochrony sądowej, a także prawa do rzetelnego i sprawiedliwego rozstrzygnięcia.

Skarżący zauważył, że sprawiedliwa procedura zakłada dochowanie wszelkiej staranności w dążeniu do ustalenia prawdy materialnej i konieczność wszechstronnego zbadania okoliczności sprawy przez Sąd.

W niniejszej sprawie jak podkreślono brak zainteresowania Sądu Okręgowego w Warszawie choćby ewidentnymi usterkami samego pozwu i jego załączników, rozpoznanie sprawy w trybie upominawczym w sytuacji zaistnienia oczywistej bezzasadności roszczenia było przejawem rażącego naruszenia prawa.

W tym stanie rzeczy Prokurator Generalny złożył wniosek o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie.

Jednocześnie Prokurator Generalny złożył dodatkowy wniosek dotyczący wstrzymania prowadzonej wobec pozwanego postępowania egzekucji komorniczej do czasu ukończenia postępowania ze skargi nadzwyczajnej – z uwagi na grożącą pozwanemu niepowetowaną szkodę. Wniosek ten uzasadniony jest sytuacją majątkową pozwanego i wskazanymi naruszeniami prawa i określonych w Konstytucji RP zasad.

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa