Prokuratura Krajowa

W jaki sposób powstało zobowiązanie

Zobowiązanie powstało w wyniku umowy pożyczki zawartej 24 lipca 2006 roku pomiędzy pozwaną, a osobą prowadzącą działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu kredytów. Pozwanej została udzielona pożyczka pieniężna w wysokości 4 455,00 zł z terminem jej spłaty wraz z odsetkami umownymi w wysokości 84,64 zł do dnia 24 sierpnia 2016 roku. Zgodnie z postanowieniami  umowy zawartej pomiędzy stronami transakcji, w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki, pozwana obowiązana była do zapłaty odsetek karnych w wysokości 30 % wartości za każdy rozpoczęty miesiąc zwłoki.

Pożyczkodawca 25 sierpnia 2006 roku zawarł umowę przelewu, w wyniku której przeniósł przysługującą mu wierzytelność wobec pozwanej na rzecz osoby trzeciej.

Na żądaną w pozwie kwotę 12 536,67 zł składała się kwota udzielonej pożyczki – 4 455,00 zł oraz skapitalizowanych odsetek umownych – 84,64 zł i odsetek karnych za okres od 25 sierpnia 2006 r. do 23 lutego 2007 r. – 7 997,03 zł.

Wyrok Sądu Rejonowego w Prudniku

Sąd Rejonowy w Prudniku w dniu 20 marca 2007 roku w wydanym nakazie zapłaty orzekł o obowiązku zapłaty przez pozwaną na rzecz powoda należności głównej w kwocie 12 536,67 złotych z umownymi odsetkami w wysokości 30 %  w skali miesiąca, począwszy od 26 lutego 2007 roku do dnia zapłaty. Jednocześnie Sąd orzekł o kosztach postępowania.

Od powyższego nakazu zapłaty pozwani nie wnieśli sprzeciwu, dlatego też nakaz zapłaty uprawomocnił się.

Orzeczenie wydane z rażącym naruszeniem prawa

Z rozstrzygnięciem Sądu Rejonowego w Prudniku nie zgodził się Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro. Działając z jego upoważnienia skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego złożył prokurator Robert Hernand –Zastępca Prokuratora Generalnego.

W skardze nadzwyczajnej zarzucił rażące naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 359 § 21, art. 359 § 22 oraz art. 359 § 23  kodeksu cywilnego, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i orzeczenie o obowiązku zapłaty należności głównej w kwocie 12 536,67 złotych z umownymi odsetkami w wysokości 30 % w skali miesiąca od dnia 26 lutego 2007 roku do dnia zapłaty.

Zgodnie z art. 359 § 21 kodeksu cywilnego w brzmieniu obowiązującym zarówno w dacie czynności prawnej, z której wynikał obowiązek zapłaty odsetek umownych, jak i w dacie orzekania przez Sąd, maksymalna wysokość odsetek wynikająca z czynności prawnej nie mogła w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego tj. 22% w skali roku, a jeżeli przekraczała tę wysokość to należały się odsetki maksymalne.

Odsetki maksymalne

Ustawodawca, aby przeciwdziałać zjawisku lichwy oraz aby chronić interesy słabszych uczestników obrotu gospodarczego, jakimi są konsumenci, wprowadził do kodeksu cywilnego instytucję odsetek maksymalnych, których wysokość winna stanowić podstawowe odniesienie do oceny ekwiwalentności wysokości wynagrodzenia pożyczkodawcy ustalonego w umowie.

Prokurator wskazał, że przyjęta w umowie wysokość stopy procentowej na poziomie 30 % miesięcznie ma zdecydowanie lichwiarski charakter i nie przystaje do wynagrodzenia możliwego do osiągnięcia w uczciwym obrocie.

Prokurator Generalny wniósł zatem o uchylenie zaskarżonego nakazu zapłaty i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Prudniku, celem zapewnienia jego zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.

Dział Prasowy
Prokuratura Krajowa