Prokuratura Krajowa

Ustalenia faktyczne

Mężczyzna będąc studentem jednej z warszawskich uczelni wyższych, w okresie 2007 i 2008 roku zobowiązał się do regulowania czesnego w kwocie 400 zł. za każdy miesiąc nauki. Decyzją organu uczelni, mężczyznę skreślono z listy studentów, wobec nieprzystąpienia do egzaminów w I semestrze. Jednocześnie stwierdzona została zaległość w płatności czesnego za okres kilku miesięcy.

W 2012 roku uczelnia zbyła wierzytelność na rzecz firmy windykacyjnej, która następnie w maju 2015 roku skierowała wobec mężczyzny pozew o zapłatę zaległego czesnego obliczonego wraz z odsetkami na  kwotę ponad 5 tys. złotych. Do pozwu załączono rozliczenie uczelni z 2 lutego 2012 roku oraz wezwanie do zapłaty z 1 marca 2012 roku, z którego wynikało, że mężczyzna zalegał za czesne za okres: październik-grudzień 2007 roku oraz styczeń-marzec 2008 roku.

21 maja 2015 roku Sąd Rejonowy w Pułtusku wydał nakaz zapłaty, w którym zobligował pozwanego do zapłaty kwoty ponad 4,6 tys. złotych z odsetkami oraz 650 złotych kosztów procesu. Pozwany nie odebrał nakazu przesłanego na prawidłowy adres jego zamieszkania i nie zaskarżył treści orzeczenia. Po stwierdzeniu prawomocności nakazu nadano mu klauzulę wykonalności.

Ponowne powództwo i orzeczenia sądu

W styczniu 2016 roku do Sądu Rejonowego w Pułtusku ta sama firma windykacyjna z Warszawy, powołując się na cesję wierzytelności z kwietnia 2015 roku, wystąpiła  wobec tego samego mężczyzny z żądaniem zapłaty ponad 7 tys. złotych. W uzasadnieniu pozwu przywołane zostały ustalenia faktyczne, które legły u podstaw wydania przez Sąd Rejonowy w Pułtusku prawomocnego już nakazu zapłaty. Do pozwu załączone zostało wezwanie do zapłaty z 4 maja 2015 roku skierowane do dłużnika, w którym wyszczególniono stan jego zadłużenia. Objęło ono zaległe czesne za 9 miesięcy oraz ustawowe odsetki.

W oparciu o twierdzenia pozwu Sąd Rejonowy w Pułtusku, nakazem wydanym
w postępowaniu upominawczym 28 stycznia 2016 roku, zobowiązał pozwanego do zapłaty 7062 złotych z odsetkami od 15 stycznia 2016 do dnia zapłaty oraz blisko 2,5 tys. złotych tytułem kosztów procesu.

Wobec niemożności doręczenia pozwanemu nakazu zapłaty, sąd w czerwcu 2016 roku uchylił orzeczenie i jednocześnie zawiesił postępowanie do czasu ustalenia aktualnego adresu pozwanego.

Po podjęciu postępowania 20 grudnia 2016 roku, Sąd Rejonowy w Pułtusku wydał nakaz w postępowaniu upominawczym, obligując pozwanego do zapłaty na rzecz powoda ponad 7 tys. złotych z odsetkami oraz kosztów procesu. Mężczyzna odebrał nakaz zapłaty w styczniu 2017 roku i złożył wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu. Sąd oddalił wniosek pozwanego oraz odrzucił sprzeciw od nakazu, wobec nieuzupełnienia braków formalnych, do których uzupełnienia pozwany został wezwany.

Podwójna egzekucja długu

Tym samym orzeczenie nakazujące ponowną spłatę w części tego samego świadczenia uzyskało walor prawomocności i nadano mu klauzulę wykonalności, a co więcej w toku wszczętego na wniosek firmy windykacyjnej postępowania egzekucyjnego, komornik
z Warszawy w oparciu o tenże tytuł wykonawczy, wyegzekwował całość roszczenia
i zakończył swe postępowanie.

Mimo tego warszawska firma windykacyjna, dysponując wydanym pierwotnie w tej sprawie jeszcze w 2015 roku prawomocnym nakazem zapłaty, zawnioskowała tym razem do komornika sądowego przy Sądzie Okręgowym w Ostrołęce o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, które aktualnie pozostaje w toku.

Sąd Najwyższy zajmie się sprawą

Zastępca Prokuratora Generalnego Robert Hernand wniósł skargę nadzwyczajną od prawomocnego nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Pułtusku z 20 grudnia 2016 roku. Zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie zasad określonych w Konstytucji RP w szczególności zasady zaufania do państwa oraz bezpieczeństwa prawnego, polegające na wydaniu nakazu zapłaty mimo istniejącego prawomocnego orzeczenia w tym samym przedmiocie, co naruszyło gwarancje pozwanego co do pewności wydanego prawomocnego rozstrzygnięcia i nie uchroniło go przed niekorzystnymi skutkami ponownego powództwa o to samo roszczenie.

Rażące naruszenie prawa

W skardze zarzucono również rażące naruszenie przepisów prawa polegające na pominięciu zasady powagi rzeczy osądzonej i wydaniu nakazu zapłaty obligującego pozwanego do ponownego spełnienia świadczenia, co do którego zapadło już prawomocne orzeczenie. W tym stanie rzeczy, jak zauważył skarżący, postępowanie ponowne sądu było niedopuszczalne i skutkowało nieważnością.

W skardze podkreślono, że prawomocny nakaz zapłaty winien był w sposób wiążący rozstrzygnąć sytuację prawną pozwanego. Jednak w tej sprawie gwarancje wynikające z art. 45 ust 1 Konstytucji nie zadziałały, bowiem ten sam spór, pomiędzy tymi samymi stronami został w kolejnym postępowaniu ponownie rozstrzygnięty co było niedopuszczalne.

Podniesiono także, że kwestionowane rozstrzygnięcie dodatkowo jest błędne co do zawyżonej wysokości zasądzonego roszczenia, albowiem pozwany, przy uwzględnieniu uprzednio prawomocnie zasądzonej należności obejmującej 6 miesięcy zaległego czesnego, mógł zostać obciążony jedynie za 3 miesiące zaległych opłat za studia, a nie za 9 miesięcy.

Wskazując na oczywistą niesprawiedliwość oraz stwierdzone naruszenia zasad konstytucyjnych, jak i prawa przez sąd orzekający, Zastępca Prokuratora Generalnego wniósł
o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Pułtusku.

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa