Prokuratura Krajowa

W dniach 27-28 listopada 2025 r. w Krakowie odbyło się spotkanie koordynacyjne międzynarodowego wspólnego zespołu śledczego (Joint Investigation Team - JIT), powołanego do prowadzenia postępowań dotyczących zbrodni wojennych popełnionych w związku z agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę.

Gospodarzem spotkania był Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Prokurator Krajowy Dariusz Korneluk. Prokuratora Generalnego Waldemara Żurka reprezentował Zastępca Prokuratora Generalnego Jacek Bilewicz. 

W wydarzeniu wzięli udział: Zastępca Prokuratora Generalnego Litwy Gintas Ivanauskas, Zastępca Prokuratora Generalnego Ukrainy Andrij Leshchenko oraz Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Rumunii Ionuț Ciprian Spiridon. 

W skład polskiej delegacji weszli prokuratorzy z pionu przestępczości zorganizowanej i korupcji Prokuratury Krajowej, Dyrektor Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego ppłk dr hab. Fabiana Fetke wraz z funkcjonariuszami tej Agencji, a także przedstawiciele Agencji Wywiadu.

W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele organów ścigania państw członków JIT - Litwy, Łotwy, Estonii, Rumunii, Ukrainy i Słowacji - a także reprezentanci Międzynarodowego Trybunału Karnego, Eurojustu, Europolu, Międzynarodowej Misji Doradczej Unii Europejskiej w Ukrainie oraz Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Kijowie.

Utworzenie wspólnego zespołu śledczego potwierdziło determinację państw uczestniczących w jego pracach w rzetelnym dokumentowaniu oraz skutecznym ściganiu zbrodni międzynarodowych popełnionych w Ukrainie. Powołanie zespołu stworzyło ramy prawne do podejmowania wspólnych działań w prowadzonych postępowaniach dotyczących zbrodni agresji, zbrodni wojennych oraz zbrodni przeciwko ludzkości, w tym ludobójstwa. Umożliwia współpracę z Eurojustem oraz Międzynarodowym Trybunałem Karnym, zapewnia bieżące i sprawne przekazywanie materiału dowodowego, w tym danych wywiadowczych i analiz kryminalistycznych, a także pozwala na skoordynowane planowanie działań procesowych. Działalność JIT przyczynia się również do ujednolicenia standardów dokumentowania zbrodni oraz zapewnienia skutecznej ochrony świadków i osób pokrzywdzonych. Efekty pracy zespołu zostaną wykorzystane w postępowaniach prowadzonych przed sądami krajowymi, Międzynarodowym Trybunałem Karnym, a także - w razie jego powołanie w przyszłości - przed trybunałem specjalnym.

Tematyka krakowskiego spotkania koncentrowała się na kluczowych obszarach współpracy w ramach JIT i obejmowała w szczególności:

• analizę ewolucji metod operacyjnych rosyjskich służb wywiadowczych po agresji na Ukrainę oraz ich działań w zakresie aktów dywersji, sabotażu i innych elementów wojny hybrydowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• omówienie postępowań karnych dotyczących zbrodni agresji i zbrodni wojennych popełnionych na terytorium Ukrainy, prowadzonych przez państwa uczestniczące w JIT - wprowadzenie do wymiany doświadczeń w zakresie gromadzenia dowodów oraz wykorzystania nowoczesnych narzędzi analitycznych;
• przedstawienie aktualnej zawartości Centralnej Międzynarodowej Bazy Dowodów Zbrodni Międzynarodowych (CICED) oraz oceny wartości dowodowej materiałów w niej gromadzonych.

Podczas dyskusji zgodnie podkreślano, że współpraca państw oraz instytucji międzynarodowych zaangażowanych w prace JIT służy zapewnieniu ochrony praw ofiar zbrodni, pociągnięciu do odpowiedzialności sprawców oraz wzmocnieniu międzynarodowego porządku prawnego.

Drugiego dnia spotkania uczestnicy odwiedzili Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau, gdzie wysłuchali wykładu poświęconego powojennym procesom karnym, w tym procesom norymberskim, w ramach których osądzono sprawców zbrodni popełnionych przez nazistowskie Niemcy podczas II wojny światowej.

Spotkania koordynacyjnego JIT było okazją do przeprowadzenia rozmów dwustronnych pomiędzy Prokuratorem Krajowym Dariuszem Kornelukiem z Zastępcą Prokuratora Generalnego Ukrainy Andrijem Leshchenko, w trakcie których omówiono zagadnienia związane ze współdziałaniem polskiej i ukraińskiej prokuratury w zakresie stosowania instrumentów współpracy międzynarodowej w sprawach karnych. Szczególną uwagę poświęcono wzajemnej wymianie informacji i dowodów w ramach działalności wspólnego zespołu śledczego w sprawie zbrodni popełnionych w związku z agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę.

prok. Anna Adamiak
Rzecznik Prasowy
Prokuratora Generalnego