Prokuratura Krajowa

W dniu 12 grudnia 2025 r. prokurator Wydziału Spraw Wewnętrznych Prokuratury Krajowej wydał postanowienie o umorzeniu śledztwa w sprawie przekroczenia uprawnień przez funkcjonariusza publicznego, prokuratora Prokuratury Rejonowej Warszawa-Mokotów w Warszawie, polegającego na podejmowaniu czynności w postępowaniu cywilnym z naruszeniem przepisów rangi podustawowej oraz regulacji o charakterze wewnętrznym, w szczególności poprzez sporządzanie i kierowanie do sądów pism procesowych z pominięciem obowiązujących zasad ich dekretacji, rejestracji i ekspedycji, a także z naruszeniem zasad właściwości miejscowej (czyn z art. 231 § 1 k.k.).

Podstawą umorzenia było stwierdzenie, iż społeczna szkodliwość czynu jest znikoma (art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k.).

Stan faktyczny

Śledztwo w tej sprawie zostało wszczęte w WSW PK w dniu 12 grudnia 2023 r.

W toku postępowania przeprowadzono szereg czynności dowodowych, w tym przeanalizowano dokumentację pochodzącą z prokuratur różnych szczebli, sądów, ministerstw oraz innych instytucji publicznych, przesłuchano świadków, dokonano oględzin urządzeń, akt, pieczęci i korespondencji, uzyskano i przeanalizowano dane teleinformatyczne, w tym logowania do systemów oraz dane od operatorów telekomunikacyjnych, zweryfikowano sposób obiegu i nadawania korespondencji, a także wykonano analizy kryminalistyczne.

Na tej podstawie ustalono następujący niebudzący wątpliwości stan faktyczny: 

W dniu 29 listopada 2023 r. na służbowy adres e-mail Ewy Wrzosek, prokurator Prokuratury Rejonowej Warszawa-Mokotów w Warszawie, wpłynęło pismo Bartłomieja Sienkiewicza, Posła na Sejm RP, zatytułowane „Wniosek o podjęcie działań przez prokuraturę”. W piśmie tym Bartłomiej Sienkiewicz wniósł o podjęcie przez prokuraturę działań w związku z planowanymi zmianami statutów spółek mediów publicznych (TVP S.A., Polskie Radio S.A., PAP S.A. oraz rozgłośni regionalnych), w tym ewentualne przystąpienie przez prokuraturę, na podstawie art. 7 k.p.c., do postępowań rejestrowych przed Krajowym Rejestrem Sądowym. Prokurator Ewa Wrzosek nie przedłożyła wówczas tego pisma przełożonemu do dekretacji.

Następnego dnia, tj. 30 listopada 2023 r., do 17 sądów okręgowych w Polsce zostały wysłane „wnioski prokuratora o zabezpieczenie roszczenia przed wszczęciem postępowania”, a do 17 sądów rejonowych (wydziałów KRS) „wnioski prokuratora o zawieszenie postępowania rejestrowego do czasu rozstrzygnięcia sporu”. Wnioski były podpisane przez prokurator Ewę Wrzosek, oznaczone jako pochodzące z Prokuratury Rejonowej Warszawa-Mokotów w Warszawie oraz opatrzone sygnaturą „Ko” dotyczącą innej sprawy (4311-0.Ko.1992.2023). Do warszawskich sądów pisma te zostały złożone w odpowiednich biurach podawczych, natomiast do pozostałych sądów w Polsce zostały wysłane listami poleconymi z Urzędu Pocztowego Warszawa 10 lub przesłane elektronicznie za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych. Fakt sporządzenia tych pism oraz ich ekspedycji nie został zarejestrowany w odpowiednich systemach ewidencyjnych Prokuratury Rejonowej Warszawa-Mokotów w Warszawie.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, iż wnioski te zostały technicznie i merytorycznie przygotowane oraz sporządzone przez ustalone osoby pracujące w warszawskiej kancelarii prawnej. Następnie, przy wykorzystaniu infrastruktury tej kancelarii, część z nich była drukowana, skanowana, podpisywana profilem zaufanym prok. Ewy Wrzosek oraz wysyłana do sądów drogą elektroniczną. Wnioski wysłane pocztą zostały również nadane przez pracowników tej kancelarii.

Ustalonym celem działania prokurator Ewy Wrzosek było niedopuszczenie do wdrożenia zmian w statutach spółek publicznej radiofonii i telewizji oraz Polskiej Agencji Prasowej.

Pismami z dnia 8 grudnia 2023 r. Prokurator Rejonowa Warszawa-Mokotów w Warszawie prok. Monika Laskowska skierowała do wszystkich sądów pisma o cofnięciu wniosków uprzednio wysłanych przez prok. Ewę Wrzosek. W większości przypadków cofnięcia te okazały się skuteczne i doprowadziły do umorzenia postępowań.

Nadto ustalono, iż tożsame w treści pismo Bartłomieja Sienkiewicza z dnia 29 listopada 2023 r. zostało zarejestrowane w Prokuraturze Rejonowej Warszawa-Mokotów w Warszawie (sygn. 4311-0.Ko.1999.2023), a referentem tego postępowania była prok. Monika Laskowska. Pismo to zostało drogą służbową w dniu 30 listopada 2023 r. przekazane do Prokuratury Okręgowej w Warszawie.

Przesłuchana w charakterze świadka Ewa Wrzosek zeznała, że działając samodzielnie na podstawie art. 7 k.p.c., uznała sprawę za niecierpiącą zwłoki i wymagającą natychmiastowej reakcji dla ochrony praworządności i interesu społecznego, a brak dekretacji przełożonych – w jej ocenie – nie pozbawiał podjętych czynności ważności, gdyż każdy prokurator reprezentuje prokuraturę jako całość. Ewa Wrzosek wskazała, iż jej działania miały na celu uniemożliwienie planowanego „zabetonowania” mediów publicznych.

Znamiona czynu

Zgodnie z art. 7 kpc prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie cywilnej, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego. Uprawnienia prokuratora wynikające z art. 7 k.p.c. są w zasadzie nieograniczone w aspekcie przedmiotowym (z wyjątkiem spraw niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego). Podobną regulację zawiera art. 3 § 1 pkt 2 ustawy Prawo o prokuraturze.

Natomiast zgodnie z § 353 ust. 2 Regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury prokurator samodzielnie ocenia przesłanki określone w art. 7 k.p.c., uzasadniające żądanie wszczęcia postępowania cywilnego.

Powyższe przepisy rangi ustawowej dawały podstawę do samodzielnego podjęcia przez prok. Ewę Wrzosek czynności zmierzających do zainicjowania postępowań cywilnych w trybie art. 7 k.p.c.

Natomiast zdaniem prokuratora z WSW PK sposób procedowania przez prok. Ewę Wrzosek naruszył szereg regulacji rangi podustawowej, w szczególności przepisy Regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz Instrukcji kancelaryjnej, a także regulacje o charakterze wewnętrznym, w tym zarządzenie dotyczące podziału czynności.

Naruszenia te polegały m.in. na nieprzedłożeniu pisma Bartłomieja Sienkiewicza do decyzji przełożonemu, podejmowaniu czynności pozostających poza zakresem czynności określonym w zarządzeniu, zainicjowaniu i przeprowadzeniu czynności z zakresu prawa cywilnego bez podjęcia pożądanych czynności sprawdzających, a także wyekspediowaniu pism procesowych do sądów bez ich rejestracji w urządzeniach ewidencyjnych prokuratury.

Zdaniem prokuratora z WSW PK naruszenia te stanowiły przekroczenie uprawnień w rozumieniu art. 231 § 1 k.k., przy czym działania te miały charakter umyślny. W konsekwencji prokurator ocenił, że ustalone zachowanie prok. Ewy Wrzosek wyczerpało znamiona przedmiotowe i podmiotowe czynu zabronionego określonego w art. 231 § 1 k.k., polegającego na umyślnym przekroczeniu uprawnień przez funkcjonariusza publicznego i działaniu w ten sposób na szkodę interesu publicznego (w postaci prawidłowego funkcjonowania Prokuratury).

Społeczna szkodliwość czynu

Zgodnie z art. 1 § 2 k.k. nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. Przestępstwem jest więc czyn człowieka, bezprawny, realizujący wszystkie ustawowe znamiona czynu zabronionego, zawiniony oraz społecznie szkodliwy w stopniu większym niż znikomy. Brak któregokolwiek z tych elementów powoduje, że dane zachowanie nie stanowi przestępstwa.

W niniejszej sprawie prokurator uznał, iż zachowanie prok. Ewy Wrzosek, mimo że formalnie realizowało znamiona czynu zabronionego z art. 231 k.k., nie stanowiło przestępstwa z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu.

Prokurator uznał, iż szkodliwość czynu była znikoma, ponieważ stwierdzone naruszenia miały charakter przede wszystkim formalny i organizacyjny, dotyczyły regulacji rangi podustawowej oraz wewnętrznych zasad funkcjonowania prokuratury, a ich waga nie naruszała w sposób istotny chronionego dobra w postaci prawidłowego funkcjonowania tej instytucji. Przy ocenie uwzględniono również sposób i okoliczności działania, motywację sprawcy oraz ograniczony zakres naruszonych obowiązków.

W konsekwencji stwierdzone naruszenia powinny być oceniane wyłącznie na płaszczyźnie odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Znikoma społeczna szkodliwość czynu wyłącza jego przestępność, a tym samym stanowi materialnoprawną podstawę umorzenia postępowania. (art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k.).


prok. Przemysław Nowak
Rzecznik Prasowy
Prokuratury Krajowej