Prokuratura Krajowa

Trzeba ustalić głównych sprawców

Zgodnie z wytycznymi w sprawach tego rodzaju należy opracować szczegółowy plan śledztwa. Działania prokuratorów już od początkowego etapu postępowania powinny być ukierunkowane na ustalenie osób organizujących i kierujących przestępczym procederem i jego rozmiarów. Warunkiem skutecznego ścigania tego rodzaju przestępstw jest pociągnięcie do odpowiedzialności głównych sprawców, a nie wyłącznie osób o rolach drugoplanowych, zatrudnianych przez osoby organizujące ten proceder np. na podstawie umów agencyjnych lub umów zlecenia.

Po ustaleniu głównych sprawców przestępstwa prokuratorzy jak najszybciej powinni sporządzić i ogłosić im postanowienie o przedstawieniu zarzutów, a także zastosować wobec nich środki zapobiegawcze lub wystąpić o ich zastosowanie do sądu.

Ważne jest także jak najszybsze wydanie postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym. W tym celu należy podejmować czynności zmierzające do ustalenia stanu majątkowego osób podejrzewanych a później podejrzanych m.in. z wykorzystaniem baz danych dostępnych prokuraturze, organom ścigania i organom finansowym.

Ważna jest skala przestępstwa

Prokurator Generalny zwrócił uwagę, że w każdej takiej sprawie prokuratorzy powinni sprawdzić, czy toczą się inne postępowania dotyczące tego samego podmiotu lub grupy ludzi stosujących ten sam mechanizm przestępczy. Należy przede wszystkim uzyskać informacje, czy określony podmiot gospodarczy znajduje się w obszarze zainteresowania Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub Komisji Nadzoru Finansowego. Jest to o tyle ważne, że ocena prawna pojedynczego zdarzenia bez szerszego kontekstu często prowadzi do umorzenia lub odmowy wszczęcia postępowania przygotowawczego.

Prowadzone postępowania przygotowawcze od samego początku powinny uwzględniać wszystkie aspekty działalności finansowej podmiotu gospodarczego zajmującego się zawieraniem umów z wykorzystaniem instrumentów finansowych lub czynności bankowych. Chodzi o ustalenie struktury organizacyjnej, zakresu obowiązków osób zatrudnionych, sposobu dystrybucji uzyskiwanych środków finansowych oraz spełnienie wymogów uzyskania stosownych zezwoleń na prowadzenie działalności. W tym celu należy dążyć do szybkiego zabezpieczenia dokumentacji finansowo-księgowej. Czynność ta w miarę możliwości powinna być przeprowadzana z udziałem biegłego z zakresu finansów i księgowości.

W każdej takiej sprawie prokuratorzy powinni czynić ustalenia, czy podmiot prowadził działalność operacyjną umożliwiającą osiągnięcie zysku w kwotach pozwalających na wywiązanie się z podjętych zobowiązań. Trzeba również ustalić oferowane przez podmiot produkty finansowe, sposób generowania stopy zwrotu, źródła pochodzenia środków na wypłaty i ewentualne ubezpieczenie działalności.

Będą powołani koordynatorzy

Zgodnie z wytycznymi sprawy dotyczące przestępstw finansowych popełnianych na szeroką skalę powinny być prowadzone w prokuraturach regionalnych i prokuraturach okręgowych. Na tym szczeblu powinny być również prowadzone postępowania z zawiadomienia Komisji Nadzoru Finansowego.

Co ważne postępowania dotyczące tego typu przestępstw powinny być prowadzone przez prokuratorów specjalizujących się w zwalczaniu takiej przestępczości. W najbardziej skomplikowanych i złożonych sprawach będą powoływane zespoły śledcze.

W Prokuraturze Krajowej oraz w prokuraturach regionalnych i okręgowych zostaną powołani koordynatorzy tego rodzaju spraw. Będą oni informowani o tym, że przyjęte zawiadomienie opisuje przestępstwo, które dotyczy wielu osób. Ma to na celu określenie skali przestępstwa i podjęcie działań zmierzających do łącznego prowadzenia postępowania przygotowawczego.

Kary powinny być surowe

Wnioski dotyczące wymiaru kary w sprawach dotyczących przestępstw finansowych popełnianych na szkodę wielu osób z wykorzystaniem instrumentów finansowych oraz czynności bankowych powinny odzwierciedlać wysoki stopień społecznej szkodliwości takich czynów.

W sprawach, w których wartość wyłudzonego mienia przekracza kwotę 1 miliona złotych, a szkoda nie została naprawiona, wnioskowanie o wymierzenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania powinno być wyjątkiem. Wnioski takie powinny być składane jedynie w przypadku zasadności zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa