Zawiadomienie NIK dot. nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości
30.05.2025
Pismem z dnia 27 maja 2025 r. Prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś przekazał Prokuratorowi Generalnemu Adamowi Bodnarowi i Prokuratorowi Krajowemu Dariuszowi Kornelukowi wyniki kontroli dotyczącej wykorzystania środków publicznych przez beneficjentów Funduszu Sprawiedliwości. Do pisma załączono wystąpienia pokontrolne w zakresie 21 podmiotów – beneficjentów środków z Funduszu Sprawiedliwości (przede wszystkim fundacji i stowarzyszeń).
W powyższym piśmie Prezes NIK wskazał, iż przeprowadzona kontrola wykazała liczne nieprawidłowości, w tym w szczególności przypadki:
- rażącej niegospodarności w dysponowaniu środkami publicznymi, w tym także dokonywania zakupów towarów i usług z pominięciem trybów konkurencyjnych, po znacznie zawyżonych w stosunku do stawek rynkowych cenach;
- poświadczania nieprawdy w dokumentach;
- realizacji wydatków z naruszeniem przepisów prawa i umów dotacji, w tym m.in. finansowania zadań statutowych tych podmiotów, wykraczających poza zakres udzielonej dotacji lub jedynie pozornie powiązanych z celami Funduszu Sprawiedliwości;
- pobierania i rozliczania kosztów administracyjnych w sposób ryczałtowy, w wysokości istotnie przewyższającej wydatki faktycznie poniesione lub niezwiązanych z realizacją dotacji;
- występowania konfliktów interesów i mechanizmów korupcjogennych, m.in. poprzez łączenie funkcji wykonawczych i nadzorczych (np. wykonywanie funkcji koordynatora i osoby pierwszego kontaktu), udzielanie pomocy osobom najbliższym, zatrudnianie do realizacji powierzonych zadań pracowników Ministerstwa Sprawiedliwości;
- braku należytego przygotowania do realizacji powierzonych zadań.
Nadto wskazano, iż powyższe ustalenia były podstawą uznania przez NIK za niekwalifikowalne wydatków na łączną kwotę przewyższającą 65 min zł i w ślad za tym wezwania kierowników kontrolowanych podmiotów do zwrotu nienależnie pobranych środków publicznych.
Zdaniem Prezesa NIK część nieprawidłowości w działalności kontrolowanych podmiotów wskazuje na możliwość popełnienia przestępstwa, czego "najbardziej jaskrawym przykładem" mają być ustalenia kontroli w "Fundacji Profeto.pl - Sercański Sekretariat Na Rzecz Nowej Ewangelizacji".
W dniu 28 maja 2025 r. Prokurator Krajowy Dariusz Korneluk poinformował Prezesa NIK, iż nadesłana dokumentacja, w tym wystąpienia pokontrolne, zostanie przeanalizowana w ramach prowadzonego przez Zespół Śledczy Nr 2 śledztwa dotyczącego nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości. Analiza ta jest aktualnie prowadzona.
Jednocześnie Prokurator Krajowy zwrócił się z prośbą o nadesłanie do Prokuratury Krajowej akt kontroli przeprowadzonych w podmiotach będących beneficjentami środków Funduszu Sprawiedliwości.
Śledztwo
Zespół Śledczy nr 2 został powołany w dniu 30 stycznia 2024 r. przez Prokuratora Generalnego Adama Bodnara.
Śledztwo wszczęte zostało w dniu 19 lutego 2024 r. Do sprawy dołączono kilka innych postępowań, w tym sprawę dotyczącą zakupu oprogramowania „Pegasus”.
W dniu 4 lutego 2025 r. prokurator skierował do Sądu Okręgowego w Warszawie akt oskarżenia przeciwko 6 osobom, którym zarzucono łącznie popełnienie 15 przestępstw.
Postępowanie to ma charakter wielowątkowy. Uzyskany w toku postępowania materiał dowodowy pozwolił na przedstawienie 25 podejrzanym łącznie 66 zarzutów. Akta liczą blisko 2800 tomów.
Postępowanie dowodowe jest kontynuowane. We współdziałaniu z ABW, NIK, KAS, GIIF, CBA oraz Policją prowadzone są czynności mające na celu weryfikację już zgromadzonego materiału dowodowego oraz pozyskanie nowych dowodów w zakresie nieprawidłowego dysponowania środkami z Funduszu Sprawiedliwości, a także prania pieniędzy pochodzących z udzielonych dotacji.
prok. Przemysław Nowak
Rzecznik Prasowy
Prokuratury Krajowej