13 PAŹDZIERNIKA ŚWIATOWY DZIEŃ RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
13.10.2025
Takie święto to idealna okazja, żeby podziękować wszystkim tym, którzy każdego dnia ratują ludzkie życie. Ratownicy medyczni to osoby, które jako pierwsi z przeszkoleniem medycznym udzielają pomocy poszkodowanym.
Pierwsze pogotowie ratunkowe w Polsce zostało zorganizowane w 1891 roku w Krakowie. Głównym powodem powołania pogotowia były liczne pożary, w których zginęło wiele ludzi. Inicjatorami, a tym sam ojcami pogotowia ratunkowego byli Arnold Bannet, Wincenty Eminowicz będący ówczesnym naczelnikiem straży pożarnej oraz Alfred Obaliński, który był znanym okulistą oraz profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Proces powstawania pogotowia ratunkowego opierał się na wiedzy i doświadczeniu Jaromira Mundy, a także Jana Wilczka, którzy byli założycielami wiedeńskiego pogotowia. Dzięki podjętym działaniom już 6. czerwca 1891 roku na ulicach Krakowa pojawiła się pierwsza karetka. Był to powóz zaprzężony w konie wyposażony w 5 sztuk noszy. Karetka ta należała do Krakowskiego Ochotniczego Towarzystwa Ratunkowego. Zespoły wyjazdowe stanowili studenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Przykład z krakowskiego pogotowia wzięli również ochotnicy z innych miast. Dzięki temu osoby potrzebujące pomocy mogły ją otrzymywać przez całą dobę.
Po uzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1919 roku z inicjatywy Stowarzyszenia „Samarytanin Polski” utworzono Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża (PTCK), którego zadaniem było zrzeszenie wszystkich istniejących organizacji zajmujących się udzielaniem pomocy. Działania PTCK opierały się na poszukiwaniu osób zaginionych, udzielaniu pomocy ofiarom wojny, organizowaniu zakładów leczniczych i stacji pogotowia ratunkowego czy prowadzeniu szkoleń sanitarnych.
Okres II wojny światowej przyczynił się do przerwania procesu powstawania pogotowia ratunkowego. W latach 1948 – 1951 Polski Czerwony Krzyż przekazał Ministerstwu Zdrowia infrastrukturę opieki zdrowotnej. Kolejnym etapem rozwoju pogotowia ratunkowego było zastosowanie podziału na strefy działania. Tym sposobem powstały miejskie, powiatowe i wojewódzkie stacje pogotowia ratunkowego.
Do końca lat 90. XX wieku służbę, która udzielała pomocy osobom poszkodowanym nazywano pogotowiem ratunkowym. W 2001 roku powstała Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym i tym samy zmieniono nazwę pogotowia ratunkowego na Państwowe Ratownictwo Medyczne.
System ratownictwa medycznego składa się z Zespołów Ratownictwa Medycznego (ZRM), Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (LPR), szpitalnych oddziałów ratunkowych (SOR) oraz motoambulansów, w których pracują ratownicy medyczni, pielęgniarki systemu oraz lekarze systemu. Powołany został również System Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego (SWD PRM), którego zadaniem jest ujednolicenie sposobu przyjmowania zgłoszeń, wysyłania ZRM oraz ustalania lokalizacji poszkodowanego oraz zespołu karetki.
Obecnie w Polsce funkcjonuje ok 1600 zespołów ratownictwa medycznego.
