Szczepienia osób dorosłych i seniorów

02.02.2023

Niedawno świętowaliśmy Dzień Babci i Dziadka. Przy tej okazji warto poruszyć temat szczepień osób dorosłych, w tym seniorów.

Większość szczepionek podawana jest dzieciom. Jest to uzasadnione tym, że wiele chorób zakaźnych szerzy się najszybciej i wywołuje liczne powikłania wśród małych dzieci. W związku z tym dorośli uważają, że nie potrzebują szczepionek. Jednak w przypadku wielu chorób zakaźnych, niezaszczepieni dorośli są narażeni na zachorowania i powikłania w większym stopniu niż dzieci. Prawdopodobieństwo zgonu w przebiegu choroby, której można zapobiegać drogą szczepień jest u osoby dorosłej 100- krotnie większe niż u dzieci. Przykładem są dane epidemiologiczne ze Stanów Zjednoczonych, gdzie każdego roku z powodu chorób zakaźnych, którym można zapobiegać poprzez szczepienia umiera 500 dzieci i 500 000 dorosłych.

Pomimo tak przekonywujących danych większość dorosłych nie ma wiedzy ani świadomości, że powinna się szczepić.

Szczepienia dla dorosłych są potrzebne z następujących powodów:

szczepienia nie zapewniają odporności na całe życie, odporność zmniejsza się z upływem czasu po podaniu ostatniej dawki szczepionki i dlatego wskazane są dawki przypominające, np. szczepienia przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi;
szczepienia nie zapewniają trwałej odporności, ponieważ niektóre wirusy lub bakterie podlegają częstym zmianom genetycznym, np. wirusy grypy;
zmiany związane ze starzeniem się układu odpornościowego wraz z upływem czasu powodują, że organizm jest coraz bardziej podatny na choroby, np. zakażenia pneumokokowe;
choroby wirusowe wieku dziecięcego (ospa wietrzna, odra, różyczka) zwykle u dorosłych mają znacznie cięższy przebieg niż u dzieci;
dorośli mogą łagodnie chorować i narażać swoje dzieci i wnuki, które jeszcze nie wykształciły odpowiednich mechanizmów obronnych (krztusiec, grypa).

Szczepienia dorosłych są tak samo ważne jak szczepienia dzieci. W przypadku wielu chorób zakaźnych, nieuodpornieni dorośli są narażeni na zachorowania i powikłania w większym stopniu niż dzieci. Dodatkowo w przypadku osób starszych, zmiany związane ze starzeniem się układu odpornościowego wraz z upływem czasu powodują, że organizm jest coraz bardziej podatny na choroby, np. zakażenia pneumokokowe czy grypę.

Pamiętaj, że:

Prawdopodobieństwo zgonu w przebiegu choroby, której można zapobiegać drogą szczepień jest u osoby dorosłej 100-krotnie większe niż u dzieci,
Wiele osób narażonych na choroby zakaźne z racji wykonywanego zawodu powinno się szczepić aby chronić siebie i swoich bliskich.

W przypadku takich chorób jak błonica, tężec czy krztusiec, odporność nabyta poprzez szczepienia zrealizowane w przeszłości zmniejsza się z upływem czasu po podaniu ostatniej dawki szczepionki i dlatego wskazane są dawki przypominające. Również wiele chorób wirusowych wieku dziecięcego (np. ospa wietrzna, odra, różyczka ) u dorosłych ma znacznie cięższy przebieg niż u dzieci. W przypadku innych chorób (np. krztuśca) dorośli mogą łagodnie chorować lub jako bezobjawowi nosiciele narażać swoje dzieci i wnuki które jeszcze nie wykształciły odpowiednich mechanizmów obronnych (krztusiec, grypa).

Osoba dorosła powinna sprawdzić swój stan uodpornienia. Historia szczepień zapisana w książeczce szczepień i/lub karcie uodpornienia pozwala ocenić jakie szczepienia otrzymaliśmy w przeszłości, czy podano wszystkie wymagane dawki i jeżeli to konieczne, uzupełnić brakujące szczepienia. Szczególną grupą dorosłych jest personel placówek opieki zdrowotnej, który jest narażony na zakażenie w miejscu pracy a jednocześnie może stanowić źródło zakażenia dla pacjentów, z których wielu należy do grupy dużego ryzyka ciężkiego przebiegu i powikłań chorób, którym można zapobiegać poprzez szczepienia. Dlatego lekarze i pielęgniarki powinni co roku szczepić się przeciw grypie, pamiętać o przypominającym szczepieniu przeciw krztuścowi i sprawdzić stan uodpornienia przeciw odrze.

Źródło: https://szczepienia.pzh.gov.pl/

Zdjęcia (2)