Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Ostrowi Mazowieckiej

Po pierwsze tornister!

Tornister stanowi nieodzowny atrybut każdego ucznia. Jego waga, odpowiednie  dopasowanie oraz właściwe użytkowanie odgrywają ogromną rolę w utrzymaniu prawidłowej postawy oraz zapobieganiu skrzywienia kręgosłupa.

W wieku szkolnym ma miejsce pierwszy okres krytyczny dla postawy fizycznej dziecka. W okresie tym następuje wzmożony wzrost ciała dziecka, w związku, z czym uczniowie bardziej narażeni są na wykształcenie się u nich wady postawy. Rozpoczynając naukę, dziecko zmienia swój dotychczasowy tryb życia spędzając w szkolnej ławce – w pozycji siedzącej – dziennie powyżej 4 godzin. Dodatkowo w wieku 6–9 lat organizm wykazuje ogromną biologiczną potrzebą ruchu, co prowadzi do częstej zmiany pozycji podczas lekcji.

• Zbyt ciężki plecak może powodować niekorzystne, bolesne napięcia w mięśniach i stawach, oraz bóle bioder i kolan.

• Noszenie nieodpowiedniego plecaka wymusza nieprawidłową postawę – pochylanie sylwetki do przodu, a także bóle w okolicach karku.

• Nadmierne obciążenie źle wpływa również na ramiona, które są nieprzystosowane do noszenia ciężarów.

• Zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektora Sanitarnego waga plecaka nie powinna przekraczać 10-15 proc. masy ciała ucznia.

Chcąc zapobiegać wadom postawy wśród dzieci i młodzieży powinniśmy nie tylko prawidłowo dobrać i spakować ich tornistry, ale także zapewnić odpowiednią ilość aktywności fizycznej oraz właściwe stanowisko pracy, a także wyrobić prawidłowe nawyki ruchowe – podkreśla dr n.med. Przemysław Rzodkiewicz, Mazowiecki Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny.

Co drugie dziecko w wieku wczesnoszkolnym ma za ciężki plecak, a uczniowie dźwigają na plecach nawet 11 kg – wynika z badań Głównego Inspektoratu Sanitarnego, przeprowadzonych w szkołach podstawowych i gimnazjach w całej Polsce. Zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektoratu Sanitarnego, waga tornistra nie powinna przekraczać 10-15 % masy ciała dziecka. Rzeczywistość pokazuje jednak, że plecaki są nawet cztery razy cięższe.

Według wytycznych Głównego Inspektoratu Sanitarnego plecak powinien posiadać ergonomiczną, odpowiednio usztywnioną ściankę przylegającą do pleców, a jego ciężar – być rozłożony symetrycznie. Cięższe rzeczy należy umieścić na dnie, a lżejsze – wyżej. Zaleca się, by tornister miał równe, szerokie szelki, których długość umożliwi uczniowi jego swobodne wkładanie i zdejmowanie, jednocześnie zapewniając jak najlepsze przyleganie plecaka do pleców. Doradza się również dodatkowe zapięcie spinające szelki z przodu klatki piersiowej. Tornister należy nosić na obu ramionach.

Czym grozi noszenie zbyt ciężkiego w stosunku do masy ciała tornistra?

Początkowo uczeń narzeka na nasilony ból pleców, który z czasem może przerodzić się w pogłębione schorzenie kręgosłupa, doprowadzające do zapadania się klatki piersiowej oraz nieprawidłowego funkcjonowania układu oddechowego i układu krążenia. Dźwigając na plecach zbyt duży ciężar, dziecko jest także narażone na dolegliwości w obrębie lędźwiowego odcinka kręgosłupa, problemy z kolanami oraz zniekształcenia w budowie stóp – mówi fizjoterapeutka Kamila Kuźniar-Kosowska.

Po drugie, zawsze pamiętajcie żeby dziecko przed wyjściem z domu zjadło śniadanie!

Śniadanie, to najważniejszy posiłek w ciągu dnia, gdyż daje siłę, energię na cały poranek i południe. Badania pokazują, że dzieci, które jedzą śniadanie przed szkołą, znacznie lepiej radzą sobie na lekcjach, mają lepszą pamięć i dużo łatwiej jest im się skoncentrować. Mają więcej energii i chęci do podejmowania różnych działań.

Pełnowartościowe śniadanie powinno zawierać:

• produkty zbożowe w postaci pełnoziarnistego pieczywa czy graham, płatki zbożowe jęczmienne oraz owsiane, a także musli;

• mleko i produkty mleczne - warto wybierać te o niższej zawartości tłuszczu, mogą to być np. naturalne jogurty, kefiry, twarogi i żółte sery;

• wędliny, jajka i ryby - warto jeść chude wędliny np. polędwicę, szynkę drobiową. Z ryb wybierajmy te, które zawierają białko zwierzęce oraz kwasy omega 3 np. tuńczyk, łosoś;

• warzywa i owoce - można je jeść w rozmaitej formie, również dodawać do innych produktów;

• orzechy i nasiona - dostarczają wielonienasyconych i jednonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz składników mineralnych, a także witamin, które są rozpuszczalne w tłuszczach, jednak należy spożywać je z umiarem, ponieważ są kaloryczne;

• napoje - w tej roli sprawdzą się zarówno różne rodzaje herbat, soki owocowe i warzywne, jak i mleko i napoje mleczne.

Poranny posiłek powinien być urozmaicony, tak aby dziecku nie znudziły się jedzone produkty.

Każdy uczeń powinien przed wyjściem z domu spakować do plecaka – pożywne drugie śniadanie.

Przykładowe drugie śniadanie może składać się z:

• kanapek lub sałatki (warzywnej/owocowej);

• warzyw i/lub owoców pokrojonych w cząstki bądź słupki:

• napoju – wody lub herbaty z suszonych owoców bądź świeżo wyciskanych soków owocowych, warzywnych, owocowo-warzywnych.

Do pobrania: