RÓŻOWY PAŹDZIERNIK - miesiąc świadomości raka piersi
Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet na świecie, w ostatnich latach jest rozpoznawany u coraz młodszych pań. W Polsce obserwuje się rosnący trend umieralności, a zgłaszalność na skriningowe badania profilaktyczne jest relatywnie niska. W naszym kraju raka piersi rozpoznaje się u 19 tys. kobiet rocznie, co oznacza, że codziennie 50 Polek dowiaduje się o diagnozie.
Czynniki ryzyka wystąpienia raka piersi
- obciążenie genetyczne – występowanie raka piersi w rodzinie, szczególnie
u krewnych pierwszego stopnia (matka, siostra), - czynnik hormonalny, np. wczesny wiek pierwszej miesiączki lub późna menopauza,
- wiek – po 50 roku życia,
- późne urodzenie pierwszego dziecka,
- niewłaściwa dieta oraz otyłość,
- niedostateczna aktywność fizyczna,
- częste spożywanie alkoholu,
- wcześniejsze choroby piersi.
Potencjalne objawy raka piersi (guza sutka) zależą w dużej mierze od stopnia jego zaawansowania. Zarówno rak piersi, jak i łagodny nowotwór sutka w początkowym okresie rozwoju mogą przebiegać bezobjawowo, wówczas zmiany nowotworowe najczęściej wykrywa się podczas profilaktycznej mammografii lub innego badania diagnostycznego piersi.
Objawy raka piersi
- guz w obrębie gruczołu piersiowego - zwykle dość twardy, może mieć nierówną powierzchnię i na ogół dobrze wyczuwalne granice,
- wyciek z brodawki sutkowej - brodawka może być wciągnięta, pogrubiała,
o zmienionym zabarwieniu lub z owrzodzeniami, - zmiana wielkości lub kształtu piersi,
- zmiany skórne wokół brodawki – skóra zaczerwieniona, zmieniona z obecnością twardego nacieku, owrzodzenia,
- zaczerwienienie i zgrubienie skóry („skórka pomarańczowa”) - świadczy zazwyczaj
o znacznym miejscowym zaawansowaniu procesu nowotworowego, - powiększenie pachowych węzłów chłonnych po stronie guza,
- poszerzenie żył skóry piersi.
Profilaktyka i wczesne wykrywanie raka piersi
Profilaktyka pierwotna raka piersi (zapobieganie zachorowaniu) obejmuje zmianę stylu życia – ważne jest między innymi unikanie nadmiernych ilości tłuszczu w diecie, regularna aktywność fizyczna, utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz ograniczenie spożycia alkoholu.
Samobadanie piersi
Comiesięczną samokontrolę piersi powinno wykonywać się 7 dni po skończeniu miesiączki, gdy piersi nie są obrzmiałe lub obolałe (po menopauzie może to być dowolny dzień). Pierwszym etapem samobadania jest oglądanie piersi. Przeprowadza się je w pozycji stojącej, przed lustrem w celu wychwycenia zmian w ich wyglądzie (ocena kształtu piersi, stanu skóry). Drugim etapem jest ocena palpacyjna np. w trakcie kąpieli pod prysznicem w celu wykrycia ewentualnych guzków pod skórą, a także w pozycji leżącej, nie zapominając przy tym o sprawdzeniu węzłów chłonnych w dole pachowym.
Każda kobieta powinna samodzielnie i regularnie badać swoje piersi!
Mammografia
Mammografia należy do tzw. wtórnej profilaktyki raka piersi (pozwala na wczesne wykrycie choroby). Badanie mammograficzne jest wykonywane bez skierowania w ramach Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka. Pozwala na wykrycie zmian, których nie można zaobserwować podczas samokontroli piersi. Od listopada 2023 roku do bezpłatnego skorzystania z mammografii w Polsce uprawnione są Panie od 45 do 74 roku życia, które nie miały wykonanego badania mammograficznego w ciągu ostatnich 24 miesięcy lub są w grupie ryzyka (rak piersi w rodzinie u marki, siostry lub córki lub mutacje w obrębie genów BRCA1 lub/i BRCA2) i otrzymały pisemne wskazanie do wykonania ponownej mammografii po upływie 12 miesięcy.
Ultrasonografia
USG jest podstawowym badaniem piersi tzw. pierwszego rzutu, które dostarcza istotnych danych do dalszego postępowania na temat zmian nowotworowych. Jest to badanie szczególnie istotne dla młodych kobiet, u których nie przeprowadza się jeszcze mammografii.
Inne, nowoczesne metody obrazowania piersi:
- mammografia 3d z tomosyntezą,
- elastografia,
- rezonans magnetyczny,
- termografia.
Październik to miesiąc podnoszenia świadomości społeczeństwa na temat raka piersi. Wiedza
i systematycznie wykonywanie badań profilaktycznych mogą uratować życie Twoje i Twoich najbliższych.
Nie zwlekaj, zadbaj o swoje zdrowie! Zapisz się na badanie!
Źródła: https://www.zwrotnikraka.pl/profilaktyka-rak-piersi/
https://www.onkonet.pl/dp_np_rakpiersi.php
http://profilaktykaraka.coi.waw.pl/profilaktyka-raka-piersi/