Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Płocku

Od wielu lat z początkiem roku szkolnego powraca temat zbyt ciężkich tornistrów i plecaków. Brak aktywności fizycznej oraz przeciążone plecaki czy tornistry są jedną z przyczyn wad postawy. Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Płocku zgodnie z zasadniczymi zadaniami Głównego Inspektora Sanitarnego na 2023 r. w zakresie nadzoru nad higieną procesu nauczania przeprowadziła ocenę obciążenia uczniów tornistrami i plecakami na terenie miasta i powiatu płockiego. Badania przeprowadzono wśród 546 uczniów z klas I – VIII w 30 oddziałach, w dwóch szkołach: jedna na terenie miejskim, druga na terenie wiejskim.

Do oceny wykonano dwa pomiary: ciężaru ciała ucznia oraz ciężaru spakowanego tornistra, następnie obliczano normy obciążenia ciała ciężarem tornistra: niską, tj. 10% oraz 15% jako wysoką. Szkoły zapewniają miejsca na książki i pomoce naukowe w formie szafek indywidualnych
oraz zbiorowych.

Na ogólną liczbę 546 uczniów przebadanych w szkole podstawowej optymalną, tj. 10% normę obciążenia ciężaru ciała wagą tornistra uzyskało 140 uczniów, co stanowiło 25,7 %, natomiast u 319 uczniów uzyskało normę wysoką do 15% wagi ciała, co stanowi 58,4 %. Pozostałych 87 uczniów posiadało tornistry/plecaki, w których odnotowano wagę powyżej 15% wagi ciała, co stanowi 15,9 %. Najcięższy plecak ważył 12,0 kg, a najlżejszy 1,0 kg.

Na przekroczenie dopuszczalnej wagi tornistrów lub plecaków mają wpływ takie czynniki jak:

• książki wraz z ćwiczeniami, piórnik, strój na zajęcia W-f (ubranie sportowe i buty), drugie śniadanie (kanapka w plastikowym pudełku, owoce i picie), materiały na plastykę czy technikę;
• konieczność odrabiania prac domowych z wykorzystaniem podręczników;
• waga pustego plecaka bez książek, zeszytów i ćwiczeń;
• spore dysproporcje masy ciała uczniów z tego samego rocznika;
• obciążenie podręcznikami i zeszytami z przedmiotów, które nie były ujęte w programie nauczania w danym dniu;
• noszenie rzeczy niezwiązanych z programem nauczania, takich jak: książki i zeszyty na zajęcia dodatkowe;
• niewystarczający nadzór rodziców i opiekunów oraz nauczycieli nad zawartością tornistrów.

Konsekwencje zdrowotne wynikające z noszenia zbyt ciężkich plecaków

     Noszenie zbyt ciężkich plecaków i tornistrów do szkoły przyczynia się do powstania wad postawy oraz problemów z kręgosłupem u dzieci i młodzieży. Zbyt duże       obciążenie dla kręgosłupa kończy się często jego skrzywieniem czyli skoliozą, wpływa negatywnie na stawy biodrowe, kolana a także stopy. Skutki noszenia ciężkich plecaków odczuwalne są często w dojrzałym wieku. Objawiają się zwyrodnieniami kręgosłupa i stawów, nieprawidłowościami w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych oraz bólami kończyn.

Zalecenia Głównego Inspektora Sanitarnego dotyczące właściwego wyboru tornistra lub plecaka

                 

https://www.gov.pl/web/gis/zalecenia-dotyczace-tornistrow-szkolnych