Europejski Tydzień Szczepień: Pneumokoki
26.04.2024
Pneumokoki (Streptococcus pneumoniae) określane również mianem dwoinki zapalenia płuc to bakterie gram - dodatnie, które najczęściej umiejscawiają się w gardle lub nosie. Są to bardzo powszechne patogeny, które rocznie wywołują kilkanaście milionów zachorowań i blisko milion zgonów wśród dzieci do 5. roku życia. Do zakażenia nimi może dojść poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub nosicielem. Bakterie przenoszą się na inne osoby również drogą kropelkową czyli wraz z kropelkami śluzu i śliny emitowanymi podczas kichania, kaszlu oraz rozmowy. W takiej postaci bakterie są w stanie przenosić się na odległość nawet 1 m. Zagrożenie stanowią również pneumokoki znajdujące się na podłodze, zabawkach czy blatach. Szczególnie narażone na zachorowanie są małe dzieci do 5 roku życia i osoby dorosłe powyżej 50 roku życia.
Najlepszą ochroną przed pneumokokami są szczepienia. Szczepienie przeciw inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae jest obowiązkowe dla dzieci urodzonych po 31 grudnia 2016 r. (w populacji ogólnej do ukończenia 5 roku życia a dla dzieci z grup ryzyka do ukończenia 19 roku życia). Ponadto szczepienia te są zalecane dzieciom zdrowym wcześniej nieszczepionym, osobom dorosłym powyżej 50 roku życia i osobom przewlekle chorym. Znane są dwa rodzaje szczepionek przeciw pneumokokom. Szczepionki skoniugowane zawierają oczyszczone polisacharydy otoczkowe 13 lub 10 serotypów pneumokoków połączonych z nośnikiem białkowym. Są stosowane u dzieci od 6 tyg. życia, młodzieży i dorosłych. Chronią przed zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, sepsą, bakteriemią, zapaleniem płuc oraz zapaleniem ucha wywoływanym przez serotypy pneumokoków zawartych w danej szczepionce. W zależności od wieku szczepienie obejmuje 1-4 dawki. Szczepionki polisacharydowe zawierają oczyszczone polisacharydy otoczkowe 23 serotypów pneumokoków do stosowania u osób od 2 lat, ale głównie dorosłych powyżej 65 lat jako ochrona przed zapaleniem płuc oraz IChP, głównie chorych z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, układu krążenia oraz z zaburzeniami odporności.