Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Lublinie

Pryszczyca (ang. Foot and Mouth Disease, FMD) to wysoce zaraźliwa choroba wirusowa zwierząt parzystokopytnych domowych oraz dzikich. Chorują najczęściej krowy, świnie, kozy, owce. Wywoływana jest przez wirusa z rodzaju Aphtovirus należącego do rodziny Picornaviridae. Choroba charakteryzuje się występowaniem pęcherzy i owrzodzeń w jamie ustnej oraz na kończynach zwierząt, prowadząc do poważnych strat ekonomicznych w sektorze rolniczym. 

Zakażenia pryszczycą u ludzi są niezwykle rzadkie i zazwyczaj mają łagodny przebieg. Do zakażenia może dojść poprzez bezpośredni kontakt z chorym zwierzęciem lub spożycie niepasteryzowanych produktów pochodzenia zwierzęcego. Objawy u ludzi obejmują gorączkę, bóle głowy oraz pęcherze na błonach śluzowych jamy ustnej i skórze dłoni oraz stóp. Choroba nie przenosi się z człowieka na człowieka i zazwyczaj ustępuje samoistnie w ciągu 1–2 tygodni. 

Dla hodowców i rolników:

• Wprowadzać do gospodarstwa jedynie zwierzęta z udokumentowanym pochodzeniem i świadectwem zdrowia.
• Nowo zakupione zwierzęta poddawać kwarantannie przez co najmniej 14 dni.
• Zapewnić odpowiednie warunki higieniczne, w tym regularną dezynfekcję sprzętu, odzieży i obuwia.
• Ograniczyć dostęp osób postronnych do gospodarstwa.
• Stosować maty dezynfekcyjne przy wejściach do budynków inwentarskich.

Dla konsumentów:

• Spożywać jedynie mięso i produkty mleczne pochodzące z legalnych źródeł, poddane odpowiedniej obróbce termicznej.
• Unikać spożywania surowego mleka i niepasteryzowanych przetworów mlecznych.

Polska jest uznawana przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt (WOAH) za kraj wolny od pryszczycy; ostatni przypadek odnotowano w 1971 roku. Jednakże, w związku z pojawieniem się ognisk choroby w krajach sąsiednich, takich jak Słowacja i Węgry, wprowadzono środki prewencyjne, w tym zakazy importu zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego z obszarów objętych zakażeniem oraz wzmożone kontrole na granicach.

Aktualne komunikaty sztabu kryzysowego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dostępne są na stronie https://www.gov.pl/web/rolnictwo/pryszczyca oraz na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii  www.wetgiw.gov.pl.

Źródła:

https://www.gov.pl/web/rolnictwo/pryszczyca--aktualizacja-komunikatu-mrirw-na-dzien-6-kwietnia-2025

https://www.gov.pl/web/gis/komunikat-glownego-inspektora-sanitarnego-w-zwiazku-z-wystapieniem-kolejnego-ogniska-pryszczycy-wsrod-zwierzat-na-terenie-unii-europejskiej