Wirusowe zapalenie wątroby typu A
06.03.2025
Wirusowe zapalenie wątroby typu A (HAV)
WZW A jest chorobą wywoływaną przez wirus A zapalenia wątroby z rodziny Picornaviridae, rodzaju Hepatovirus, który jest odporny na działanie czynników zewnętrznych, tj. temperatura, substancje chemiczne. Ludzie są jedynym rezerwuarem wirusa wywołującego WZW A, który przenoszony jest głównie drogą pokarmową (związaną z niezachowaniem zasad higieny).
Drogi szerzenia:
Zakażenie szerzy się głównie droga pokarmową, a także przez zakażone produkty żywnościowe (zwłaszcza warzywa, owoce, owoce morza, niepoddane skutecznej obróbce termicznej), a także przez wodę zakażoną przez osoby wydalające HAV z kałem, niepoddaną skutecznym zabiegom dezynfekcyjnym. Do zakażenia może dojść również drogą kontaktów seksualnych.
Objawy.
Choroba może mieć przebieg bezobjawowy- zwłaszcza u małych dzieci, natomiast
u dorosłych z reguły charakteryzuje się nagłym początkiem i wyraźnymi objawami takimi jak: objawy grypopodobne (w pierwszym okresie) oraz objawy ze strony układu pokarmowego (zaburzenia dyspeptyczne): odbijanie, zgaga, nudności, wzdęcia, uczucie wczesnej sytości, ciemny mocz, jak również żółtaczka (czyli zażółcenie skóry, białkówki oczu czy błon śluzowych), co jest najbardziej charakterystycznym objawem WZW A.
Okres wylęgania
Okres wylęgania (od zakażenia do wystąpienia objawów) wynosi średnio 30 dni (zakres od 15-50 dni).
Wydalanie i okres zakaźności.
Osoba chora wydala duże ilości wirusa wraz z kałem nawet przez kilka tygodni, przy czym wydalanie wirusa może zacząć się od 2 do 3 tygodni przed wystąpieniem żółtaczki, a zatem w czasie gdy osoba ta wydaje się jeszcze zdrowa. Wydalanie wirusa z kałem może trwać nawet do 6 tygodni od zakażenia. Wirus znajduje się także we krwi oraz ślinie chorego.
Higiena to skuteczny sposób by powstrzymać rozprzestrzenianie się zakażeń
- Najbardziej skuteczną metodą profilaktyki WZW A jest przestrzeganie zasad higieny (zwłaszcza częste mycie rąk), poprawa warunków sanitarnych
- Szczepienia przeciw WZW A zalecane- Koszt zakupu preparatu do szczepień zalecanych ponosi osoba poddająca się szczepieniu. Samo wykonanie szczepienia jest bezpłatne, o ile punkt szczepień zawarł umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia na wykonanie szczepień. Szczepionka zapewnia długotrwałą odporność i wystarczą dwie dawki szczepionki, aby uodpornić się na całe życie.
- Szczepienia są zalecane szczególnie:
- osobom wyjeżdżającym do krajów endemicznego występowania choroby (tj.: Bułgaria, Egipt, Tunezja, kraje rejonu basenu Morza Śródziemnego i Afryki, kraje Europy Wschodniej i Rosja).
- pracownikom służby zdrowia, żłobków, przedszkoli, pracującym w wojsku,
- pracownikom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności,
- pracownikom oczyszczalni ścieków, obsługi urządzeń kanalizacyjnych i innych mających kontakt z nieczystościami,
- dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży, które nie chorowały na WZW A,
- pacjentom z przewlekłymi chorobami wątroby, zakażonym HIV,
- mężczyznom utrzymującym kontakty homoseksualne.
Jak można uchronić się przed WZW?
- Myj ręce!, wykonaj szczepienia
- Pij wodę z butelki lub przegotowaną!
- Przestrzegaj zasad higieny, także podczas przygotowywania posiłków!