Murawy Galmanowe okolic Olkusza
Tereny porośnięte przez murawę galmanową w gminie Bolesław to tereny pogórnicze i hałdy powyrobiskowe - eksploatacja tych okolic rozpoczęła się już ok. X wieku - wydobywano ołów i srebro - a od XVIII wieku rozpoczęto przemysłowe pozyskiwanie galmanu (ruda cynku).
Obecność złóż metali ciężkich w tym rejonie jest związana z występowaniem w podłożu dolomitowych skał krasowych, które sprzyjały wytrącaniu się blendy cynkowej. Lata eksploatacji tego terenu przyczyniły się do powstania specyficznej rzeźby terenu w postaci pagórków z licznymi lejami i obniżeniami gruntu.
Termin murawa w botanice jest przypisany do zbiorowisk trawiastych, których niewysoki pokrój wynika z obecności na danym terenie jednego lub kilku niekorzystnych czynników fizykochemicznych wpływających ograniczająco na rozwój roślin. W przypadku muraw galmanowych czynnikami tymi są wysokie stężenie metali ciężkich w podłożu (ołów, kadm, cynk, etc), niewielka warstwa materii organicznej i przesuszenie. Ten ostatni czynnik wynika ze specyfiki podłoża powstałego w wyniku wydobycia - odpady górnicze słabo chłoną wodę, a w słoneczne dni łatwo nagrzewają się. Decydujący wpływ na skład gatunkowy murawy galmanowej ma jednak wysokie stężenie metali ciężkich w podłożu. W takich warunkach mogą przetrwać tylko rośliny, które wykształciły szereg przystosowań pozwalających na bezpieczną akumulację metali ciężkich w tkankach lub ich zatrzymywanie w strefie korzeniowej. Wydobycie i przetwarzanie rud metali na przestrzeni wieków wpływało na rosnące w pobliżu gatunki roślin, faworyzując te, które były w stanie znieść trudne warunki i przetrwać w tym środowisku. W ten naturalny, ewolucyjny sposób wykształciły się ekotypy roślin doskonale dostosowanych do lokalnych gatunków.
Murawę galmanową tworzą: kostrzewa owcza, zawciąg pospolity, lepnica rozdęta, driakiew żółtawa, przelot pospolity, szczaw zwyczajny, dziewięćsił pospolity, biedrzeniec mniejszy, przytulia biała , macierzanka zwyczajna oraz liczne porosty. Ponadto, na olkuskich murawach galmanowych spotyka się także: pleszczotkę górską, goździka kartuzka , łyszczca baldachogronowego i pięciornika piaskowego. Na szczególną uwagę w tym zestawieniu zasługuje pleszczotka górska, która jest gatunkiem górskim, wapieniolubnym, rosnącym na piargach i rumoszu skalnym w Tatrach. Murawy galmanowe w Bolesławiu są jej jedynym niżowym stanowiskiem występowania w Polsce. Odnotowano także na tym obszarze obecność gatunków prawnie chronionych: dziewięćsiła bezłodygowego, kruszczyka rdzawoczerwonego i szerokolistnego.
Najpoważniejszym zagrażeniem muraw galmanowych jest sukcesja naturalna, prowadząca do zarastania i przekształcania tych zbiorowisk. Jej tempo nasila zasadowe pH i obecność materii organicznej w podłożu. Występowanie tych czynników powoduje, że metale ciężkie w mniejszej ilości przenikają do systemu korzeniowego roślin, a tym samym także gatunki bardziej wrażliwe na wpływ metali ciężkich mogą porastać obszar murawy i wypierać typowe dla niej gatunki. Zmiany składu gatunkowego są najbardziej zauważalne, gdy na murawę wkraczają sosny i proces sukcesji przebiega w kierunku powstawania lasu. Innymi zagrożeniami dla tego obszaru Natura 2000 są wkraczanie gatunków inwazyjnych i ekspansywnych roślin, zaśmiecanie oraz pozostawianie biomasy po wycince. Potencjalnie negatywny wpływ na siedlisko miałoby pojawienie się ruchu pojazdów mechanicznych poza drogami, które skutkowałoby rozjeżdżaniem siedliska.
W ramach projektu planujemy usunąć część zadrzewienia w obszarze Natura 2000 Armeria o powierzchni ok 1ha, a następnie zregenerować w tym miejscu murawę galmanową. Ponadto zaplanowano coroczne prace majace na celu utryzmanie obecnych siedlisk w jak nalepszym stanie.