Szkolenie terenowe z zakresu identyfikacji i metod eliminacji gatunków inwazyjnych
W ramach projektu FENX.01.05-IW.01-0008/24 "Kontynuacja działań mających na celu ochronę bioróżnorodności unikatowych siedlisk i gatunków w Małopolsce" finansowanego z funduszy europejskich zorganizowaliśmy szkolenie, które byłodoskonałą okazją, aby podzielić się obserwacjami i wynikami z przeprowadzonych eksperymentów, a także doświadczeniami w walce z gatunkami zagrażającymi cennym siedliskom.
Warsztaty terenowe (4-5 września 2025r.) były wydarzeniem, w którym uczestniczyli przedstawiciele instytucji z różnych rejonów Polski – pracownicy Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska; Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach Nadleśnictw: Miechów, Bielsko, Kłobuck; pracownicy Zespołu Parków Krajobrazowych Województw: Małopolskiego i Śląskiego; Parków Narodowych: Ojcowskiego i Wolińskiego; Centrum Doradztwa Rolniczego Oddz. w Poznaniu; Uniwersytetu w Białymstoku; przedstawiciele PGW Wody Polskie; a także pracownicy Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach i w Krakowie.
Szkolenie prowadzone było przez prof. Barbarę Tokarską-Guzik, a część dotyczaca bioróżnorodności i genezy muraw galmanowych przez dr Izabelę Gerold-Śmietańską.
Podczas warsztatów zostały zaprezentowane metody zwalczania gatunków inwazyjnych, w szczególności barszczu Sosnowskiego (Heracleum Sosnowskyi) i rdestowców (Reynoutria japonica, R. x bohemica, R. sachalinensis) testowane przez Uniwersytet Śląski w ramach realizowanych projektów, takie jak: siatkowanie, iniekcje wrzątkiem, koszenie, wykopywanie (w Rez. Las Dabrowa, w sąsiedztwie Rez. Morzyk), jak również metoda okrywania zaproponowana przez Tomasza Bąkowskiego przy współpracy z Anną Trojecką - Brzezińską pod kierunkiem prof. Barbary Tokarskiej-Guzik, dla której założono powierzchnie eksperymentalne w Jaworznie i przy Rez. Morzyk w 2024r. Ważnym elementem szkolenia było również porównanie metod mechanicznych i chemicznych używanych do zwalczania gatunków inwazyjnych. W tym celu uczestnicy wykonali w terenie ćwiczenie, polegające na identyfikacji gatunków porażonych wskutek wykonanego oprysku czeremchy amerykańskiej (Padus serotina) na murawach galmanowych (do którego wykorzystano mleko). Liczba rozpoznanych gatunków na pow. do 10m2 wahała się od 18 do 29. Alternatywnym – bezpiecznym dla organizmów i skutecznym sposobem eliminacji gatunku, było mechaniczne zwalczanie poprzez wyrywanie podrostu oraz obrączkowanie okazów starszych (w pierwszym roku) i usuwanie nalotu (w kolejnych 2-3 latach). Metoda została przetestowania w Rez. Zamczysko przez Tomasza Bąkowskiego we współpracy z RDOŚ Katowice.
Dopełnieniem treści szkolenia była wizyta na torfowisku przejściowym w Rez.Rotuz, na którym prowadzone są działania ukierunkowane na: eliminację trzciny pospolitej (Phragmites australis) – trzykrotne koszenie oraz redukcję sosny – obrączkowanie.
