Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Rzeszowie

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie, jako partner beneficjenta wiodącego – Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, realizuje projekt nr FENX.01.05-IW.01-0106/24 pn. Aktualizacja planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 wraz z prowadzeniem monitoringów.

Wartość całego projektu wynosi 122 350 000 zł, z czego 85% (103 997 500 zł) finansowane jest ze środków pochodzących z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021-2027 (FEnIKS).

Zakres działań projektu

Projekt ma na celu zapewnienie podstaw do skutecznej ochrony dla 404 obszarów Natura 2000, poprzez aktualizację dokumentów planistycznych (planów zadań ochronnych - pzo) sporządzanych obowiązkowo dla każdego obszaru Natura 2000, na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zapewniających zachowanie bądź odtworzenie właściwego stanu przedmiotów ochrony tychże obszarów. Realizacja powyższych działań wynika z przepisów prawa wspólnotowego dotyczących obszarów Natura 2000, tj. Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE w sprawie ochrony dzikiego ptactwa. Na podstawie ww. regulacji państwa członkowskie zobowiązane są do wdrożenia dla wyznaczonych obszarów Natura 2000 koniecznych środków ochronnych w celu odtworzenia lub zachowania we właściwym stanie ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków, objętych zakresem zainteresowania Wspólnoty. 

Plany zadań ochronnych sporządza oraz ustanawia w drodze zarządzenia właściwy terytorialnie regionalny dyrektor ochrony środowiska, który jest odpowiedzialny za przeprowadzenie całego procesu planistycznego, obejmującego otwarte konsultacje powstających dokumentów oraz ich ustanowienie w formie aktów prawa miejscowego. W ramach realizacji działań zapewniona będzie możliwość szerokiego udziału interesariuszy w procesie opracowywania pzo dla poszczególnych obszarów Natura 2000 zarówno na etapie sporządzania aktualizacji planów, jak i na etapie udziału społeczeństwa w opiniowaniu przygotowanego projektu. Uspołeczniona formuła będzie opierać się na stworzonym i wykorzystywanym z powodzeniem w poprzednich projektach, tj.: realizowanym w latach 2009-2015 projekcie POIS.05.03.00-00-186/09 pn. Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski oraz realizowanym w latach 2017-2023 projekcie POIS.02.04.00-00-0193/16 pn. Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000, mechanizmie tzw. Zespołów Lokalnej Współpracy, w ramach organizowanych dla każdego z obszarów warsztatów roboczych. 

W ramach projektu planowane jest także przeprowadzenie monitoringów stanu przedmiotów ochrony oraz monitoringów realizacji celów działań ochronnych, realizowanych na podstawie obowiązku wynikającego z art. 28 ust. 10 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Monitoring stanowi kluczowy element planowania ochrony, służy potwierdzeniu słuszności działań określonych w planie zadań ochronnych bądź ich modyfikacji w celu lepszego dostosowania do aktualnych potrzeb chronionych siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt. W wielu przypadkach, szczególnie w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych, czy gatunków, u których tempo zmian jest relatywnie szybkie, monitoring stanowi kluczowy element kontrolny. W razie wystąpienia negatywnego trendu konieczne staje się podjęcie dodatkowych działań, co powinno być poprzedzone analizą planów zadań ochronnych i jego zmianą, jeżeli zaplanowane działania okazały się nieadekwatne do potrzeb. Weryfikacja, przeprowadzona w formie monitoringów, będzie ostatecznie determinowała konieczność zmiany planu zadań ochrony, bądź będzie stanowiła potwierdzenie adekwatności zapisów tam ujętych w kontekście potrzeb ochrony przedmiotów ochrony obszaru. 

Cele projektu

Główny cel strategiczny: 
Zapewnienie podstaw do skutecznej ochrony dla 404 obszarów Natura 2000. Aktualizacja dokumentów planistycznych (planów zadań ochronnych - pzo) sporządzanych obowiązkowo dla każdego obszaru Natura 2000, na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zapewniających zachowanie bądź odtworzenie właściwego stanu przedmiotów ochrony tychże obszarów.
Cele szczegółowe:

1. Opracowanie projektów planów zadań ochronnych oraz prowadzenie monitoringów w obszarach Natura 2000,
2. Zapewnienie osobom i podmiotom, których współdziałanie w ochronie obszaru Natura 2000 jest niezbędne lub pożądane, uczestnictwa w procesie planowania obszaru Natura 2000, przekładającego się na poprawę zrozumienia i akceptacji tej ochrony.

Grupy docelowe

Grupą docelową Projektu będą, w zależności od obszaru Natura 2000, w szczególności: gminy, starostwa powiatowe, nadleśnictwa, marszałkowie i geolodzy wojewódzcy, użytkownicy obwodów rybackich, Polski Związek Wędkarski, Polski Związek Łowiecki, dyrektorzy urzędów morskich, organizacje ekologiczne, osoby i instytucje prowadzące badania naukowe, osoby i instytucje biorące udział w tworzeniu obszarów, rolnicy, właściciele lasów prywatnych, wspólnoty gruntowe, zarządy wód, wszystkie podmioty, które dotychczas realizowały lub deklarowały chęć ochrony przyrody, osoby prywatne będące właścicielami terenów.

Ogół społeczeństwa – projekt wpłynie na ochronę szczególnie cennych przyrodniczo siedlisk i gatunków dla przyszłych pokoleń, przez co jako grupę docelową projektu należy także wskazać ogół społeczeństwa. Ochrona obszarów Natura 2000 będzie właściwa, gdy opierać się będzie na aktualnej i rzetelnej wiedzy. Przeprowadzone monitoringi oraz aktualizacje pzo pozwolą z jednej strony na dostosowanie zakresu działań w obszarze do zaobserwowanych zmian uwarunkowań przyrodniczych, z drugiej strony pozyskana w ten sposób wiedza będzie bezpośrednio wykorzystywana w:

• uzgadnianiu dokumentów planistycznych, decyzji o warunkach zabudowy i decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, przez co kształtowane będą kierunki rozwoju na ww. obszarach.
• prowadzeniu postępowań z ustawy o szkodach środowiskowych, gdzie punktem wyjścia jest znajomość stanu środowiska przed zaistnieniem szkody,
• wydawaniu, opiniowaniu i uzgadnianiu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w ramach której wskazano konieczność weryfikacji raportu ooś.

Rezultaty projektu dla województwa podkarpackiego

W ramach projektu Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie wykona aktualizację planów zadań ochronnych dla 20 obszarów Natura 2000 oraz monitoring siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt w 30 obszarach Natura 2000 na terenie województwa podkarpackiego.

Nieprawidłowości

Informujemy również o funkcjonowaniu formularza oraz adresu e-mail pozwalających na poinformowanie o podejrzeniu wystąpienia nieprawidłowości w projektach współfinansowanych ze środków programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021-2027 (FEnIKS).

Narzędzia te zostały przygotowane przez Instytucję Zarządzającą – by umożliwić zgłaszanie podejrzenia nieprawidłowości dotyczących projektów finansowanych ze środków FEnIKS 2021-2027.

By zgłosić nieprawidłowość można skorzystać z:

• formularza
• adresu e-mail: naduzycia.feniks@mfipr.gov.pl lub rownosc.feniks@mfipr.gov.pl

Zgłoszenia podlegają ochronie przed dostępem dla osób nieuprawnionych. Informacje o osobie zgłaszającej są chronione w całym okresie prowadzenia sprawy oraz po jej zakończeniu. Udostępnia się je wyłącznie uprawionym urzędnikom oraz funkcjonariuszom odpowiednich służb.

Osoba korzystająca ze zgłoszenia może zachować anonimowość – ale w przypadku braku możliwości uzupełnienia informacji zawartych w zgłoszeniu istnieje ryzyko, że nie będzie ono mogło być rozpatrzone.

Dzięki Państwa współpracy będziemy w stanie wprowadzać odpowiednie środki zaradcze, a także realizować projekty na rzecz wspólnego dobra przy zachowaniu najwyższych standardów w jawny, etyczny i przejrzysty sposób.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie