Polska w Radzie Europy

W dniach 10 - 13 września br. z wizytą w Strasburgu przebywała delegacja Sądu Najwyższego, pod przewodnictwem Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego, p. Małgorzaty Manowskiej. W skład delegacji  wchodzili także Prezes Sądu Najwyższego kierująca pracą Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych - sędzia Joanna Lemańska oraz rzecznik prasowy Sądu Najwyższego - sędzia Aleksander Stępkowski.

Program wizyty przewidywał szereg spotkań z osobami sprawującymi kluczowe funkcje w Radzie Europy. Delegacja Sądu Najwyższego zaprezentowała stanowiska naczelnego organu władzy sądowniczej RP m.in. w zakresie dotyczącym praworządności, niezależności wymiaru sprawiedliwości oraz praw człowieka.

Pierwszym punktem wizyty była rozmowa z Sekretarz Generalną Rady Europy p. Mariją Pejčinović- Burić. Pierwsza Prezes nawiązała, do przypadającej w roku bieżącym, 30. rocznicy członkostwa RP w Radzie Europy. Przedstawiła aktualny kontekst dyskusji nad reformą wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Zapewniła o swoim zaangażowaniu na rzecz znalezienia rozwiązania sporu wokół Izby Dyscyplinarnej SN.  Sekretarz Generalna RE podkreśliła znaczenie dalszego, konstruktywnego dialogu między Polską a RE. Zadeklarowała gotowość dalszej intensyfikacji współpracy i dialogu z RP. 

W związku z aktualną prezydencją Węgier w Komitecie Ministrów Rady Europy, Pierwsza Prezes SN spotkała się ze Stałym Przedstawicielem Węgier przy RE - Ambasadorem H. Ruszem. W rozmowie uczestniczył także sekretarz Komitetu Ministrów - Z. Taubner. W czasie spotkania podkreślano konieczność równego traktowania wszystkich państw członkowskich w pracach RE oraz zasadność pogłębiania dialogu z RE, w celu poprawy zrozumienia wrażliwości państw Europy Środkowo-Wschodniej, wynikającej m.in. z doświadczeń historycznych.

Delegacja SN spotkała się z Sekretarz Generalną Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy - D. Chatzivassiliou-Tsovilis,  przedstawicielami sekretariatu ZPRE, odpowiedzialnymi za właściwe komisje Zgromadzenia (monitoringową i prawną), jak również z przedstawicielką Komisji Weneckiej –S. Granata-Mehghini. Członkowie delegacji SN wskazywali na konieczność właściwego prezentowania faktów w raportach Komisji Weneckiej, które często wykorzystywane są jako podstawa do prac komisji ZPRE. Przedstawiciele sekretariatu ZPRE oraz Komisji Weneckiej zadeklarowali, że dołożą wszelkich starań, by unikać błędów faktograficznych w oficjalnych dokumentach RE.  Będzie to szczególnie istotne w kontekście trwającej procedury monitoringowej wobec Polski.

Podczas spotkania delegacji z Komisarz Praw Człowieka RE - D. Mijatović, poruszono m.in. problematykę niezależności sądownictwa w RP, w tym kwestię funkcjonowania Izby Dyscyplinarnej SN w kontekście orzeczeń TSUE i ETPCz. Delegacja wskazywała na celowość wysłuchania przez europejskie trybunały także stanowiska Sądu Najwyższego, jeżeli orzeczenia dotyczą SN. Komisarz Mijatović wskazywała na kluczowe znaczenie SN i Pierwszej Prezes dla systemu sądownictwa w Polsce.

Pierwsza Prezes SN wzięła także udział w seminarium organizowanym przez Europejski Trybunał Praw Człowieka nt. „Praworządność w erze cyfrowej”. W wydarzeniu uczestniczyły czołowe postaci sądownictwa z 47 państw członkowskich Rady Europy. Główne bloki tematyczne seminarium dotyczyły: wykorzystania sztucznej inteligencji w sądownictwie, dostępu do wymiaru sprawiedliwości w czasie pandemii, sądownictwa i mediów społecznościowych oraz życia prywatnego i technologii cyfrowych.