Edukacja prawna w praktyce - program „Warto wiedzieć” chroni seniorów przed oszustwami
23.09.2023
Jak nie dać się oszukać „na wnuczka”? Jak bezpiecznie korzystać z Internetu? Jak zadbać o swoje prawa i majątek? Na te pytania odpowiada pilotażowy program edukacyjny „Warto wiedzieć - poradnik dla seniora: jak zadbać o swoje bezpieczeństwo”, realizowany w województwie świętokrzyskim, regionie, który najszybciej się starzeje. Inicjatywa ma jeden cel: chronić osoby starsze przed zagrożeniami prawnymi, finansowymi i społecznymi, poprzez edukację i praktyczne szkolenia.
Jak nie dać się oszukać „na wnuczka”? Jak bezpiecznie korzystać z Internetu? Jak zadbać o swoje prawa i majątek? Na te pytania odpowiada pilotażowy program edukacyjny „Warto wiedzieć - poradnik dla seniora: jak zadbać o swoje bezpieczeństwo”, realizowany w województwie świętokrzyskim, regionie, który najszybciej się starzeje. Inicjatywa ma jeden cel: chronić osoby starsze przed zagrożeniami prawnymi, finansowymi i społecznymi, poprzez edukację i praktyczne szkolenia.
Wiedza to bezpieczeństwo
Program „Warto wiedzieć” to część szerszej Polityki Senioralnej, która zakłada aktywizację i edukację osób starszych.
Jak podkreśla Marzena Okła-Drewnowicz, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów:
Omawiamy z naszymi seniorami, jak działają przestępcy metodą „na wnuczka”, jak bezpiecznie korzystać z Internetu, mówimy o przemocy domowej, a także o tym, jak rozporządzać swoim majątkiem, testamentem, darowizną czy umową dożywocia. Uczymy też świadomości konsumenckiej. To wiedza, która realnie chroni.
Szkolenia odbywają się w całym regionie, a ostatnie spotkania miały miejsce w powiecie skarżyskim. Zainteresowanie seniorów jest ogromne – świadczy o tym frekwencja i liczne pytania uczestników dotyczące codziennych zagrożeń.
Jak działają oszuści i jak się przed nimi bronić
Eksperci biorący udział w programie zwracają uwagę, że najskuteczniejszym narzędziem oszustów są emocje. Zastępca komendanta wojewódzkiego policji w Kielcach, inspektor Tomasz Jaros, wyjaśniał:
Mechanizm działania jest powtarzalny. Oszuści dzwonią na telefony stacjonarne, wykorzystując stare książki telefoniczne. W rozmowie manipulują emocjami seniorów i w ten sposób wyłudzają pieniądze. Jednym z prostszych sposobów ochrony jest rezygnacja z telefonu stacjonarnego na rzecz komórkowego.
Policjant przypomniał też, że seniorzy coraz częściej stają się ofiarami oszustw sprzedażowych podczas prezentacji sprzętu AGD czy urządzeń medycznych.
Dariusz Pyk, rzecznik praw konsumenta, tłumaczył:
Takie spotkania są perfekcyjnie zaplanowane socjotechnicznie. W emocjach seniorzy podpisują niekorzystne umowy, często obciążone kredytami. Wiedza o prawach konsumenta to najlepsza ochrona przed nadużyciami.
Wspólna odpowiedzialność za bezpieczeństwo
W spotkaniach z seniorami uczestniczą przedstawiciele administracji i samorządów.
Artur Berus, starosta skarżyski, zwrócił uwagę, że troska o bezpieczeństwo mieszkańców to wspólne zadanie:
Powiat to nasi rodzice, sąsiedzi i przyjaciele. Naszym obowiązkiem jest sprawić, by czuli się pewnie i wiedzieli, że nikt nie zostanie sam wobec zagrożenia. Te spotkania to realne wsparcie i poczucie bezpieczeństwa.
Seniorzy przyznają, że szkolenia są potrzebne, bo mimo wielu kampanii ostrzegawczych wciąż pojawiają się nowe formy oszustw. Jedna z uczestniczek spotkania w Skarżysku-Kamiennej mówiła:
Dostałam SMS-a, że muszę dopłacić za energię albo przesyłkę. Dziś wiem, że to fałszywe wiadomości. Dzięki takim spotkaniom czuję się pewniej.
Edukacja, która naprawdę działa
Program „Warto wiedzieć” obejmuje pięć głównych obszarów tematycznych:
- Metoda „na wnuczka” i inne oszustwa – jak rozpoznać i unikać przestępstw przeciwko mieniu,
- Bezpieczeństwo w Internecie – jak chronić swoje dane i reagować na próby wyłudzeń,
- Przemoc domowa – jak rozpoznawać zjawisko i gdzie szukać pomocy,
- Zarządzanie majątkiem – testament, darowizna, umowa dożywocia,
- Świadomość konsumencka – prawa i obowiązki przy zakupach i usługach.
Szkolenia prowadzą praktycy: sędziowie, policjanci, notariusze i rzecznicy konsumentów. Dzięki temu przekazywana wiedza ma wymiar praktyczny, a uczestnicy mogą od razu zastosować ją w codziennych sytuacjach.
Zakończenie programu i plany na przyszłość
Realizacja programu w województwie świętokrzyskim zakończy się finałem w Pińczowie, gdzie zostaną przedstawione wnioski z całego cyklu szkoleń. Jak zapowiada Marzena Okła-Drewnowicz, to dopiero początek:
Chcemy, by program objął całą Polskę. Seniorzy chcą się uczyć i potrzebują wiedzy, która daje im niezależność i bezpieczeństwo.
Wspólna troska o bezpieczeństwo seniorów
Program „Warto wiedzieć” pokazuje, że edukacja prawna to realna forma profilaktyki. Dzięki współpracy instytucji publicznych, samorządów i organizacji społecznych osoby starsze zyskują nie tylko wiedzę, ale i poczucie bezpieczeństwa.
Jak wielokrotnie podkreślano podczas spotkań - świadomy senior to bezpieczny senior, a bezpieczeństwo osób starszych to nasza wspólna odpowiedzialność.