Uroczyste upamiętnienie dr Ludwika Hirszfelda
06.02.2024
W Centrum Zdrowia w Valjevie w dniu 6 lutego br. odbyła się uroczysta akademia pamięci o serbskich lekarzach i pracownikach służby zdrowia, którzy nieśli pomoc potrzebującym w czasie I wojny światowej.
Zgodnie z intencją organizatorów ma to być coroczne wydarzenie rocznicowe (datę 6.02 wybrano dla symbolicznego upamiętnienia śmierci dr D. Babić - pierwszego lekarza ofiary epidemii tyfusu w Valjevie) o zasięgu regionalnym lub nawet ogólnokrajowym. W akademii wzięło udział ponad 100 gości – oprócz lokalnych władz samorządowych oraz dyrekcji placówki obecni byli sekretarze stanu w Ministerstwie Zdrowia oraz Ministerstwie Spraw Społecznych i Rodziny, prezes i sekretarz generalny Serbskiego Stowarzyszenia Lekarzy, wysokiej rangi wojskowi oraz miejscowy biskup (władyka) Serbskiej Cerkwii Prawosławnej Hezychiusz.
Dzięki bliskiej współpracy placówki z lokalnym samorządem oraz instytucjami kultury (miejską biblioteką oraz archiwum) inauguracyjne wydarzenie zostało poświęcone postaci dra Ludwika Hirszfelda, który jako lekarz ochotnik wraz żoną Hanną w 1914 roku podjął służbę w serbskiej armii, przyczyniając się do opanowania epidemii tyfusu plamistego dziesiątkującej wojsko i ludność cywilną w Valjevie (nazywanego w czasie wojny „stolicą serbskiej doliny śmierci”). Małżeństwo Hirszfeldów towarzyszyło również serbskiej armii podczas walk w Grecji – w szpitalu zakaźnym w Salonikach polski naukowiec odkrył pałeczki rzekomo durowe (Salmonella hirszfeldi), a potem wyprodukował szczepionkę. Oprócz wysokich odznaczeń serbskich, członkostwa w miejscowym stowarzyszeniu lekarzy, dr Hirszfeld był również honorowym (a następnie decyzją króla Piotra Karađorđevicia pełnoprawnym) obywatelem Królestwa Jugosławii – przed napaścią na Jugosławię wiosną 1941 roku energiczne, starania o zwolnienie małżeństwa Hirszfeldów z warszawskiego getta prowadził ówczesny ambasador jugosłowiański w Berlinie (i późniejszy noblista) Ivo Andrić.
W trakcie uroczystej akademii oprócz wystąpienia kierownika placówki, który był gościem honorowym wydarzenia, obszerny wykład o działalności dra Ludwika Hirszfelda wygłosił sekretarz generalny Serbskiego Stowarzyszenia Lekarzy (oraz prezes sekcji historycznej) Prof. Zoran Vacić, który podkreślił ogromne zasługi jakie małżeństwo Hirszfeldów miało dla organizacji służby zdrowia serbskiej armii królewskiej podczas I wojny światowej oraz cywilnej ludności miasta Valjevo.
