Komory
Krótki opis gospodarki i jej struktury
System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze
Komory posiadają gospodarkę opartą głównie na rolnictwie, rybołówstwie oraz przekazach pieniężnych od emigrantów. Ze względu na ograniczoną bazę zasobów naturalnych i małą powierzchnię kraju, gospodarka Komorów jest silnie uzależniona od importu, zagranicznych dotacji oraz pomocy technicznej. Rząd podejmuje próby reformowania gospodarki, promując inwestycje w infrastrukturę, turystykę i energetykę odnawialną, a także starając się zmniejszyć uzależnienie od importu żywności.
Komory realizują strategię rozwoju zawartą w Narodowej Strategii Rozwoju 2030, której głównymi filarami są:
- dywersyfikacja gospodarki,
- rozwój sektora prywatnego,
- modernizacja infrastruktury,
- poprawa systemu edukacji i zdrowia,
- zwiększenie bezpieczeństwa żywnościowego.
Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB
Rolnictwo, rybołówstwo, łowiectwo i leśnictwo – stanowi ok. 50% PKB, zatrudnia większość siły roboczej i jest głównym źródłem eksportu. Główne produkty to wanilia, goździki i olejki eteryczne (ylang-ylang).
Usługi – obejmują handel, transport, telekomunikację i administrację publiczną, stanowią ok. 42% PKB.
Przemysł – niewielki sektor (ok. 8% PKB), obejmuje przetwórstwo spożywcze oraz rzemiosło.
Polityka kursowa
Walutą Komorów jest frank komoryjski (KMF), który jest powiązany z euro w stosunku 1 EUR = 491,96775 KMF na mocy porozumienia monetarnego z Francją. Polityka kursowa opiera się na stałym kursie wymiany, co zapewnia stabilność waluty, ale ogranicza elastyczność w reagowaniu na wstrząsy gospodarcze.
Na dzień 20 stycznia 2025 roku kursy wymiany franka komoryjskiego (KMF) kształtują się następująco:
- 1000 KMF = 8,73 PLN
- 1000 KMF = 2,03 EUR
Surowce i technologie krytyczne
- Komory nie posiadają znaczących surowców naturalnych, co zmusza kraj do importu większości produktów przemysłowych i energetycznych. Najważniejsze zasoby to:
- wanilia, goździki, olejek ylang-ylang – kluczowe dla eksportu,
- potencjał energetyczny – kraj rozwija odnawialne źródła energii, zwłaszcza energię słoneczną i hydroelektryczną.
Stan infrastruktury
- Drogi – Komory posiadają 880 km dróg, z czego 673 km jest utwardzonych.
- Porty – trzy główne porty morskie: Moroni, Moutsamoudou i Fomboni. 99% transportu towarowego odbywa się drogą morską.
- Lotniska – kraj ma 4 lotniska (na każdej wyspie), wszystkie z utwardzonymi pasami startowymi.
- Brak kolei – Komory nie posiadają infrastruktury kolejowej.
Kalendarz dni wolnych od pracy
- Święta stałe:
- 1 stycznia – Nowy Rok,
- 18 marca – Rocznica Śmierci Prezydenta Saida Mohameda Cheikha,
- 1 maja – Święto Pracy,
- 6 lipca – Dzień Niepodległości,
- 12 listopada – Dzień Maore.
- Święta ruchome (islamskie):
- Eid al-Fitr,
- Eid al-Adha,
- Islamski Nowy Rok,
- Urodziny Proroka,
- Wniebowstąpienie Proroka.
Podstawowe dane makroekonomiczne
|
Wskaźnik |
2023 |
2024 (prognoza) |
2025 (prognoza) |
|
PKB nominalne (mld USD) |
1,30 |
1,35 |
1,41 |
|
PKB (PPP) (mld USD) |
3,50 |
Brak danych |
Brak danych |
|
Stopa wzrostu PKB (realna) |
2,1% |
3,0% |
3,5% |
|
PKB per capita (USD) |
1 580 |
1 620 |
1 660 |
|
PKB per capita (PPP) (USD) |
Brak danych |
Brak danych |
Brak danych |
|
Stopa inflacji (CPI) |
5,2% |
4,8% |
4,5% |
|
Stopa bezrobocia |
6,5% |
Brak danych |
Brak danych |
|
Rating kredytowy |
Brak danych |
Brak danych |
Brak danych |
|
Deficyt budżetowy (% PKB) |
3,6% |
3,2% |
3,0% |
|
Dług publiczny (% PKB) |
33,4% |
34,0% |
34,5% |
Dane demograficzne
|
Wskaźnik |
Wartość |
Rok |
|
Liczba ludności (w tys.) |
876 |
2023 |
|
Siła robocza (w tys./mln, dane krajowe) |
Brak danych |
- |
|
Rozmiar klasy średniej (w tys./mln) |
Brak danych |
- |
|
Poziom ubóstwa (% populacji żyjącej poniżej progu ubóstwa) |
44,8% |
2018 |
|
Współczynnik Giniego |
45,0 |
2014 |
|
Współczynnik HDI |
0,554 (156. miejsce na 191 krajów) |
2021 |
Handel zagraniczny i inwestycje
Najważniejsi partnerzy handlowi
- Eksport: Francja, Indie, Niemcy, Turcja, Madagaskar
- Import: Chiny, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Francja, Pakistan, Indie
Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe
- Eksport: goździki, olejki eteryczne (ylang-ylang), wanilia
- Import: ryż, mięso drobiowe, rafinowana ropa naftowa, cement, samochody
Główni inwestorzy
- Francja
- Zjednoczone Emiraty Arabskie
- Indie
- Chiny
Główne kierunki inwestycji zagranicznych
- Rolnictwo i przetwórstwo (uprawa i eksport wanilii, goździków, ylang-ylang)
- Transport i infrastruktura (modernizacja portów i lotnisk)
- Energetyka (projekty związane z energią odnawialną)
- Turystyka (rozwój bazy hotelowej i atrakcji turystycznych)
Udział w inicjatywach i organizacjach wielostronnych o charakterze gospodarczym
Południowoafrykańska Wspólnota Rozwoju (SADC), Komisja Oceanu Indyjskiego i Stowarzyszenie Regionu Oceanu Indyjskiego.
Pozycja kraju w rankingach
|
Ranking |
Punkty |
Pozycja |
Rok |
|
Corruption Perceptions Index (Transparency International) |
19/100 |
160. miejsce na 180 krajów |
2022 |
|
Global Innovation Index (World Intellectual Property Organization) |
Brak danych |
Brak danych |
- |
|
Economic Freedom Index (Heritage Foundation) |
Brak danych |
Brak danych |
- |
Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne
|
Wskaźnik |
2021 |
2022 |
2023 |
|
Eksport z Polski [mln EUR] |
9,2 |
9,0 |
11,0 |
|
Import do Polski [mln EUR] |
0,1 |
0,0 |
0,0 |
Relacje z UE,
Związek Komorów jest jednym z najsłabiej rozwiniętych krajów (LDC) i korzysta z rozwiązania „Wszystko oprócz broni” (EBA). W ten sposób kraj ma swobodny dostęp do rynku UE, bez ceł i kontyngentów, dla całego swojego wywozu, z wyjątkiem broni i uzbrojenia. Jest to najbardziej hojna forma preferencyjnego traktowania krajów najsłabiej rozwiniętych na świecie.
Komory to piąty kraj z regionu Afryki Wschodniej i Południowej (ESA), który ratyfikował umowę o partnerstwie gospodarczym z UE. Kolejne cztery kraje - Madagaskar, Mauritius, Seszele i Zimbabwe - wdrażają umowę od maja 2012 r. UE jest najważniejszym partnerem handlowym Komorów. Jego eksport do UE - głównie olejki eteryczne, wanilia i goździki - stanowi prawie połowę całkowitego eksportu kraju. Umowa jest tymczasowo stosowana w UE i na Komorach od dnia 7 lutego 2019 r.