Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie

Aspekty technologiczne i środowiskowe wykorzystywane w produkcji ryb

W skład kompleksu wchodzą wysoko wyspecjalizowane systemy monitorujące jakość wody i aparatura technologiczna, bez której cykl produkcyjny nie byłby możliwy.

Dwupiętrowy budynek wylęgarni o pow. 850 m² wyposażony jest w pięć zamkniętych obiegów wody (czyli w systemy recyrkulacyjne do produkcji ryb - w warunkach w pełni kontrolowanych warunkach z kilkukrotnym wykorzystaniem tej samej wody). Obiegami tymi zarządza specjalistyczny system Oxyguard. Każdy z obiegów zamkniętych wyposażony jest w rejestrator, który całodobowo monitoruje parametry wody przy użyciu sond pH, temperatury, tlen, redox, poziom wody i zanik prądu. W sytuacji awaryjnej lub gdy parametry przekraczają ustawione do produkcji normy pracownicy otrzymują powiadomienia za pomocą wiadomości SMS, dzięki temu czas reakcji na zagrożenie skrócony jest do minimum mając ciągle na uwadze, aby nie dopuścić do strat w produkcji. Zanik energii elektrycznej, przy tak skomplikowanym systemie zarzadzania wodą jest bardzo niebezpieczny, dlatego też ośrodek został wyposażony w agregat prądotwórczy, który w ciągu 15 sekund od zaniku prądu ulega automatycznemu włączeniu. Baseny hodowlane (łącznie 78 sztuk) w budynku wylęgarni, zasilane są tlenem z wytwornicy umieszczonej na parterze wylęgarni. Tlen systemem rur doprowadzony jest do zbiorników wyrównawczych w każdym z pięciu obiegów. Poprzez właściwe ustawienie parametrów na rotametrach i sondach tlenowych utrzymujemy stały poziom nasycenia wody produkcyjnej tlenem na poziomie 100-110%.

Ośrodek to nie tylko specjalistyczne urządzenia stworzone przez człowieka, w trakcie produkcji wykorzystujemy także procesy naturalnie występujące w przyrodzie.

Oczyszczanie wody w obiegach zamkniętych z produktów przemiany materii (amoniak) odbywa się w kolumnach nitryfikacyjnych wypełnionych złożem. Każdy z obiegów posiada filtr, gdzie bakterie nitryfikacyjne rozkładają produkty przemiany materii.

Stałe cząstki w obiegach zamkniętych takie jak resztki niezjedzonej karmy i odchody oczyszczane są w mikrositach. Są to specjalne bębny z naciągniętą siatką stalową- spłukiwane przesz dysze z wodą pod ciśnieniem. Gęstości oczek w siatkach mieszczą się w granicach 40-60 mikronów i pozwalają na całkowite usunięcie z wody pozostałości po karmieniu. Woda w obiegach jest przejrzysta i pozbawiona zawiesiny. Systemem rur odprowadzających woda poprodukcyjna z mikrosit przepływa do komór sedymentacyjnych (I etap oczyszczania) a następnie do osadnika wypełnionego złożem keramzytowym (II stopień oczyszczania.).

W celu usunięcia niepożądanych mikroorganizmów z obiegu takich jak pasożyty, bakterie i grzyby istnieje możliwość załączenia lamp UV, w które zaopatrzony jest każdy obieg zamknięty.

Lampy UV wspomagają leczenie ryb oraz zmniejszają częstotliwość wykonywania kąpieli leczniczych i stosowania antybiotyków.

Wsparciem przy produkcji ryb w wylęgarni jest doskonale wyposażone laboratorium. We własnym zakresie Pracownicy wykonują badania na obecność pasożytów przy użyciu mikroskopu biologicznego i stereoskopowego, pomiary zawartości amoniaku, azotynów i azotanów przy użyciu fotometru oraz ważenie kilkudniowego wylęgu przy użyciu wag laboratoryjnych.

Niezastąpione w codziennej pracy hodowcy są również optyczne sondy przenośne do pomiaru pH, tlenu i temperatury w stawach zewnętrznych. Te wszystkie urządzenia, przyrządy oraz nowoczesna Zastosowanie nowoczesnej technologii w znacznym stopniu pozwala na szybkie reagowanie, co w przypadku hodowli ryb ma ogromne znaczenie.

Woda w obiegach zamkniętych (piętro wylęgarni) pochodzi ze zbiornika zaporowego i jest uzdatniana we własnej stacji uzdatniania wody umieszczonej na zewnątrz budynku wylęgarni. W stacji znajdują się złoża usuwające żelazo i mangan i lampa UV. Woda po przejściu przez stacje zasila obiegi zamknięte.

Inaczej wygląda zasilanie wodą zewnętrznych stawów hodowlanych i parteru wylęgarni – tu woda pochodzi bezpośrednio ze zbiornika Świnna Poręba. Pobierana jest z głębokości 7-8 m nad dnem i grawitacyjnie po przejściu przez elektrownię w ilości 500 l/s dostarczana jest do poszczególnych stawów. Jej jakość zależna jest od opadów i pory roku. Temperatura pobieranej ze zbiornika wody w miesiącach letnich nie przekracza 17 stopni C.

Woda poprodukcyjna z basenów rotacyjnych i stawów ziemnych oczyszczana jest w dwóch zewnętrznych osadnikach, które stanowią system oczyszczania biologicznego (usuwanie azotu, fosforu, zawiesiny). Osadniki wypełnione są keramzytem i żwirem a ich powierzchnia dostosowana jest do możliwości produkcyjnych ok 90 ton ryb.

Coroczne badania wody odpływowej (poprodukcyjnej) z ośrodka zarybieniowego (CHZT, BZT, fosfor, azot, zawiesina, tlen) wskazują na nieprzekraczanie parametrów świadczących o jej dobrej jakości (dobrym oczyszczeniu).  

Po przejściu przez osadniki woda dodatkowo jest natleniana w systemie dwóch koryt natleniających, które wykorzystywane są do przetrzymywania selektów pstrąga potokowego ze względu na swą budowę przypominają naturalne koryto rzeki.

Zabiegi związane ze sztucznym rozrodem prowadzimy zgodnie z przyjętymi zasadami w rybactwie śródlądowym. W ich realizacji uczestniczy wykwalifikowana kadra pracownicza.
Po odłowie tarlaków określa się stopień dojrzałości ryb a od dojrzałych tarlaków pobierane są produkty płciowe: ikra (komórki płciowe samic) oraz mlecz (komórki płciowe samców):
                                  

Zabiegi hodowlane przeprowadzane są w sposób, który pozwala zachować różnorodność genetyczną produkowanego narybku. Po przeprowadzeniu sztucznego tarła kolejnym etapem jest umieszczenie zapłodnionej ikry w aparatach inkubacyjnych (np. słoje Weissa).

Po wykluciu larwy przenoszone są do podchowalników, w celu dalszego chowu w systemach recyrkulacyjnych

Gdy młody narybek podrośnie jest przenoszony na zewnętrzne baseny hodowlane, gdzie trzymane są większe ryby.

Pełny cykl produkcyjny pstrąga tęczowego tj. od ikry do ryby handlowej trwa ok 12-13 miesięcy.

Dokładamy szczególnej staranności, aby wydawane przez nas ryby opuściły stawy hodowlane w jak najlepszej kondycji.

Ośrodek zarybieniowy w Świnnej Porębie nie jest nastawiony na monokulturę, produkujemy kilka gatunków ryb, co jest rzadkością w ośrodkach hodowlanych.

Zaproponowane podczas budowy ośrodka rozwiązania techniczne pozwalają na dostosowanie technologii do zmienionego profilu produkcji. Stopniowo liczba produkowanych gatunków będzie ulegać zwiększeniu m.in. o klenia, jazia, lina, sandacza, suma.

Kadra obsługująca ośrodek zarybieniowy to pracownicy, którzy łączą pasję z pracą, praca w ośrodku wymaga sporej wytrwałości i odporności w szczególności na warunki atmosferycznej, nie każdy jest w stanie pracować w tak wymagających warunkach, ale Ci co zostają jak sami mówią nie wyobrażają sobie już innej pracy, bo praca z żywymi organizmami daje mnóstwo radości i satysfakcji.

Kadrę ośrodka tworzą pracownicy z kierunkowym wykształceniem w zakresie rybactwa śródlądowego z kilkudziesięcioletnim doświadczeniem w hodowli, ale również pracownicy innych branż, bez których nie wyobrażamy sobie naszej działalności, co szczególnie odczuwa się, gdy coś się zepsuje wtedy w rękach tych pracowników leży dosłownie wszystko.

W latach 2018-2019 czynnie uczestniczyliśmy w programie odbudowy gatunków dwuśrodowiskowych, produkując narybek letni troci wędrownej, którym zarybiane były rzeki zlewni górnej Wisły (Raba, Dunajec).

Dzięki wysokiej kondycji produkowanego materiału zarybieniowego mamy już stałych kontrahentów (Okręgi PZW), a ich liczba z roku na rok wzrasta.

Od 2019 r. kontynuujemy działania zwiększające liczebność brzany w naszych wodach.

Zasięg występowania brzany stale się kurczy, a liczebność spada. Gatunek ten jest wrażliwy na niską zwartość tlenu w wodzie, nie toleruje dużych wahań zasolenia wody i jest bardzo wrażliwy na zwartość amoniaku, który dostaje się do wody razem ze ściekami komunalnymi i przemysłowymi. Szacuje się, że negatywne zmiany w siedlisku brzany skutkowały skurczeniem się zasięgu jej występowania o 60% i zmniejszeniem liczebności o około 80%.

W związku z tym, brzana została uznana za gatunek zagrożony wyginięciem i niestety znalazła się w spisie zwierząt Czerwonej listy zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce.

Do ochrony brzany obliguje nas także dyrektywa siedliskowa Unii Europejskiej, zaliczająca brzanę do gatunków „wymagających regulacji i kontroli użytkowania“.

Poznana dobra jakość mięsa produkowanego pstrąga tęczowego dzięki wysoko wyselekcjonowanej paszy również cieszy się wzrastającym uznaniem wśród klientów zarówno detalicznych jak i hurtowych.

Dzięki posiadanej infrastrukturze mamy możliwość zaproponowania klientom dowozu świeżych ryb (ta forma dostawy cieszy się coraz większym zainteresowaniem, klient ma pewność, że ryby zostaną dowiezione we właściwych warunkach, co przekłada się na ich dalszą dobrą kondycje).

W roku 2019 wykonano dodatkową konstrukcję natleniającą wodę doprowadzaną do budynku wylęgarni i zewnętrznych stawów hodowlanych. Konstrukcja ta składa się z dodatkowego 3 m rurociągu o średnicy 60 cm wraz z dołączonymi bocznymi odgałęzieniami zwiększającymi kontakt wody z powietrzem. Wykonanie takiej konstrukcji było najbardziej ekonomiczną alternatywą, aby poprawić parametry wody.

Wykonanie dodatkowej konstrukcji natleniającej wpłynęło na zwiększenie zawartości tlenu w wodzie dopływającej w miesiącach letnich z 2 mg/l do 4,5-5 mg/l

Ponadto wykonano dodatkowe rurociągi odprowadzające wodę ze stawów ziemno-betonowych co pozwoliło na zwiększenie przepływu wody w stawach hodowlanych, skrócenie czasu wymiany wody i tym samym pozwoliło zintensyfikować produkcję ryb poprzez zwiększenie możliwości technicznych stawów (zwiększenie przepływów w stawach ziemnych z 15 l/s do 25 l/s).

Zwiększono również przepływ wody w basenach rotacyjnych z 8 l/s do 15 l/s poprzez montaż koszy osłaniających w osadniku.

W roku 2019 zapoczątkowano promowanie możliwości produkcyjnych ośrodka zarybieniowego w Świnnej Porębie również poprzez emisję programów TV np. z serii „Z wędką nad wodę”, w latach następnych planowana jest kontynuacja tego typu działań.

Planowane jest zacieśnienie współpracy ze środowiskami naukowymi pod kątem udziału programach restytucji wybranych gatunków ryb. Zapoczątkowanie tej współpracy to rok 2018 i produkcja troci wędrownej do zarybień restytucyjnych Raby i Dunajca.

Planujemy rozszerzyć ofertę o nowe gatunki materiału zarybieniowego, zaczynając od sandacza a później także o klenia, jazia, lina, suma.

WŁASNE STADA TARŁOWE

Dużym zainteresowaniem cieszy się produkowany przez nas narybek brzany, której populacja w naszych rzekach ulega niestety zmniejszeniu przy jednoczesnym wzroście zapotrzebowania na nią jako materiał zarybieniowy przez użytkowników rybackich.

Mając to na uwadze, dużą wagę przykładamy do własnych stad tarłowych tego gatunku. Rozród tej ryby wymaga dobrej znajomości jej biologii nie tylko opartej na wiedzy książkowej, ale wieloletnich obserwacjach w jej naturalnym środowisku, odpowiednim sterowaniem temperaturą i światłem i tym samym wymaga ogromnego nakładu pracy.

Posiadamy już także własne stada tarłowe pstrąga tęczowego i potokowego co zapewni nam stabilną produkcje tych gatunków uniezależniając się od zewnętrznych dostawców i tym samym zmniejszy się ryzyko przenoszenia chorób.

W 2020 r. do karmienia pstrąga tęczowego zastosowano paszę z barwnikiem astaksantyną, dzięki temu mięso przybrało kolor łososiowy co spotkało się z dużym zainteresowaniem wśród klientów, co również będziemy powtarzać w roku bieżącym.

W bieżącym roku podejmiemy pierwsze próby hodowli sandacza cieszącego się wykwintnym mięsem i wzrastającym zapotrzebowaniem w związku ze spadkiem populacji tego gatunku w wodach płynących. 

 Nasze plany usprawnienia produkcji wdrożyliśmy w życie zakupując specjalistyczne urządzenie (podnośnik do odłowu ryb) wykorzystujące mechanizm śruby Archimedesa.

Podnośnik zapewnia transport ryb na wysokość nawet do 4 m., bez ryzyka ich skaleczenia, zapewniając im stały kontakt z wodą. Urządzenie w sposób bezpieczny pozwala manipulować rybą na stawach, co będzie miało duże znaczenie w okresie intensywnych przyrostów.

Zakupione urządzenie, znacznie ułatwiło prace podczas długotrwałego sortowania i odłowów stawów hodowlanych, czyniąc te czynności bardziej efektywne, co niewątpliwie wzbudziło już zadowolenie wśród Pracowników, którzy niejednokrotnie w czasie niskich temperatur musieli wykonywać te czynności o wiele dłużej niż obecnie.

W kwietniu 2021 r. po raz pierwszy w ośrodku zarybieniowym w Świnnej Porębie podjęto próbę przeprowadzenia sztucznego rozrodu sandacza (Stizostedion lucioperca) - cennego pod względem gospodarczym gatunku i jak już wiemy bardzo trudnego pod względem hodowli.

Mimo wielu trudności i włożonego wysiłku nasze starania zakończyły się sukcesem!

Kilka informacji nt. biologii sandacza.

Sandacz to gatunek ryby z rodziny okoniowatych, ceniony przede wszystkim ze względu na szybki wzrost masy ciała i wysokie walory smakowe mięsa z uwagi na niewielką zawartość tłuszczów.

Dorosłe sandacze są drapieżnikami, które odżywiają się wyłącznie innymi rybami (okoń, płoć, leszcz). Prowadzą aktywny tryb życia szczególnie po zachodzie słońca, w nocy i nad ranem m.in. dlatego mają bardzo dobrze rozwinięty zmysł wzroku.

Sandacze dorastają do 120 cm długości i osiągając masę ciała w przedziale 10 - 14 kg, można je spotkać w jeziorach, zbiornikach zaporowych, wodach płynących.

Samce sandacza gotowe są do rozrodu w wieku 3 - 4 lat, budują gniazdo, do którego samice (dojrzewające zwykle o rok wcześniej od samców) składają bardzo kleistą ikrę w jednej porcji. Przeciętna płodność samic to ok. 200 tyś. ziaren ikry na 1 kg masy ciała. Po złożeniu ikry, samce nadal zajmują się gniazdem, chroniąc je przed drapieżnikami.

Jak zaczynaliśmy ....

... w połowie kwietnia udało się nam pozyskać komplety tarlaków ze zbiornika Dobczyce i zbiornika Świnna Poręba. Zimna wiosna spowodowała, że musieliśmy dodatkowo podgrzewać wodę w basenach, w których przetrzymywano tarlaki, które następnie poddano stymulacji hormonalnej, a efektem procesu było ...

Pobieranie ikry od samicy sandacza.

... uzyskanie ok 120 000 ziaren ikry bardzo dobrej jakości.

To był dopiero początek naszej drogi – najwięcej pracy włożono w rozklejanie zapłodnionej ikry, do tego celu nie stosowano żadnych preparatów, wszystko wykonano ręcznie – samo rozklejanie trwało ok. 3 godzin - w tym czasie kilka razy należało zupełnie wymienić wodę w której przebywała ikra i zachować szczególną czujność aby nie dopuścić do nieodwracalnego sklejenia się ikry - dokładne i zarazem bardzo delikatne mieszanie ikry stopniowo doprowadziło do pozbycia się jej właściwości kleistych na tyle, aby można było rozpocząć następny etap hodowli.

Pod koniec kwietnia, rozklejoną ikrą obsadzono jeden słój Weissa, a po trzech tygodniach przy temperaturze wody 14,5 - 16°C pojawiły się pierwsze larwy sandacza.

Ikra sandacza po rozklejeniu w słoju Weissa (bardzo drobna - po napęcznieniu jej średnica nie przekraczała 1 mm).

Zaoczkowana ikra sandacza.

Po zaoczkowaniu systematycznie sprawdzano rozwój ikry - 3 maja zaobserwowano rozwiniętą już strunę grzbietową.

Rozwijający się zarodek sandacza.

Wylęgnięte larwy sandacza są bezbarwne i mają długość 4-5 mm.

Następnie, wyklute larwy zostały przeniesione do basenu podchowowego w budynku wylęgarni z zamkniętym obiegiem wody.

Sandacz należy do gatunków ryb z zamkniętym pęcherzem pławnym .... co to znaczy?

Zacznijmy od podania kilku podstawowych informacji na temat pęcherza pławnego:

pęcherz pławny to błoniasty worek położony w jamie brzusznej pod kręgosłupem, wypełniony mieszaniną gazów (tlen, dwutlenek węgla, azot) i to dzięki niemu ryba, która pozostaje w bezruchu nie opada na dno, a dzieje się to na skutek zmian objętości mieszaniny gazów w pęcherzu inaczej mówiąc: pęcherz obniża masę ciała ryby o masę wypartej przez niego wody.

Rodzina okoniowatych – a do niej zalicza się sandacz wyposażona jest w zamknięty pęcherz pławny to znaczy, że pęcherz nie ma połączenia z przełykiem – przewód łączący zanika w trakcie rozwoju, a wymiana gazów odbywa się poprzez silnie rozwiniętą sieć naczyń krwionośnych.

W ciągu pierwszych dni życia larwy sandacza muszą napełnić pęcherz pławny poprzez zaczerpnięcie powietrza atmosferycznego znad powierzchni wody. Jest to proces niezwykle istotny, gdyż warunkuje dalszy rozwój ryby, jej wzrost i przeżywalność.

Zanieczyszczenia znajdujące się na powierzchni wody i rozwijające się na martwych larwach bakterie mogą przedostać się do pęcherza pławnego żywych larw i podczas dalszego rozwoju uniemożliwić jego napełnienie.

I w tym momencie wkroczyliśmy z pomocą, aby proces napełnienia pęcherza przebiegł sprawnie. W tym celu basen podchowowy, w którym przebywały larwy sandacza wyposażono w system zraszania powierzchni wody (deszczownicę) - której celem jest rozbijanie błony powierzchniowej wody, aby doszło do jak najszybszego napełnienia malutkich pęcherzy pławnych.

Sandacze, które nie napełniły pęcherza pławnego są upośledzone ruchowo, zdeformowane i w konsekwencji stają się łatwym łupem dla lepiej rozwiniętych osobników, niestety wraz ze wzrostem ryb, wzrasta wśród sandaczy zjawisko kanibalizmu.

Przez pierwszy tydzień życia malutkie larwy sandacza karmione były wyłącznie pokarmem naturalnym tj. świeżo wyklutymi larwami skorupiaków Artemia salina, z częstotliwością około 13 -15 razy na dobę.

Z uwagi na brak ubarwienia larw łatwo można zauważyć czy pobrany pokarm został już strawiony czy nie – brak zabarwienia przewodu pokarmowego świadczył o konieczności zadania kolejnej dawki pokarmu.

Karmienie larw sandacza.

Larwy sandacza przez zadaniem pokarmu ...

... i po zadaniu pokarmu

Po tygodniu, basen podchowowy wyposażono w dwa karmniki oraz system lamp - tak aby wylęg mógł pobierać wysokobiałkową paszę praktycznie całą dobę.

Zmniejszenie częstotliwości zadawanego pokarmu znacznie podwyższa śmiertelność wylęgu sandacza i znacząco obniża ich wzrost. Każdy etap podchowu wymaga dbałości o skład pokarmu i jakość wody.

I tak o to, udało się nam po raz pierwszy wyhodować narybek letni sandacza i ilości 15 000 sztuk ...

... który został wypuszczony do wód zbiornika Świnna Poręba w ramach zarybiania tego akwenu.

Wiosna zawitała również do naszego ośrodka zarybieniowego, świadczy o tym m.in. fakt, że nasi mieszkańcy coraz częściej wypływają zaczerpnąć słonecznego światła...

Okres zimowy w ośrodku charakteryzuje się pewnego rodzaju monotonią prac: karmienie, ważenie, sortowanie, codzienna pielęgnacja itp., ale to wszystko jest niezbędne do rozpoczęcia kolejnego sezonu produkcyjnego.

Warto było wykonywać takie żmudne czynności, bowiem w tym roku (styczeń/luty) udało się nam przeprowadzić sztuczny rozród pstrąga tęczowego z własnego stada tarłowego, wyhodowanego w naszym obiekcie. Wprawdzie nasze samice miały tylko ponad dwa lata i zwykle nikt się nie odważa podjąć próby rozrodu tak młodych osobników, ale my mimo wszystko, odważyliśmy się na ten krok …

Nasze stado tarłowe liczyło ponad 400 osobników o średniej wadze 800 gramów, wśród pstrągów hodowlanych często spotyka się formy ubogie w barwnik skóry i u nas pojawiło się kilka takich osobników (to zjawisko nosi nazwę albinizmu – spotykanego również wśród innych zwierząt).

(dojrzała płciowo samica pstrąga tęczowego – forma albinotyczna)

Niedobór barwnika nie dyskwalifikuje ryby do rozrodu i również nie ma wpływu na jakość mięsa.

Kolejny krok to pozyskiwanie produktów płciowych - od samic – zdjęcie A i samców – zdjęcie B …

[A]                                                                                                [B]

Pozyskaliśmy z własnego stada tarłowego 100 000 sztuk ziaren ikry z czego uzyskaliśmy 62 000 sztuk wylęgu żerującego – jest to bardzo dobry wynik!!!

Zapłodniona ikra została równomiernie rozłożona na aparatach długostrumieniowych, gdzie przebiegał jej dalszy rozwój, ale czy na tym koniec?

Czy wystarczy rozłożyć ikrę na aparatach i pozwolić, aby jej rozwój przebiegał bez naszego nadzoru?

Gdybyśmy tak zrobili - parę dni i nic by nie zostało …

Widoczne na poniższym zdjęciu białe ziarna ikry to ikra spleśniała, najczęstszą przyczyną takiego zjawiska jest brak zapłodnienia, takie ziarna szybko ulegają rozkładowi i zagrażają pozostałym zarodkom.

Trzeba je niezwłocznie usunąć, ale jak przy takich ilościach! I tu przychodzą z pomocą pracownicy ośrodka, którzy całymi godzinami, nieprzerwanie za pomocą najprostszych narzędzi (pincetą, wężykiem), żeby nie uszkodzić zdrowej ikry wyciągają rozkładające się ziarna…

… choć to męczące zajęcie, ale warto…

W tych maleńkich ziarenkach tętni życie, dowodem na to jest poniższy film z pracującym intensywnie sercem…

A to kolejny dowód, że ciężka praca jest powodem zadowolenia każdego hodowcy: maleńkie rybki przygotowujące się do samodzielnego pobierania pokarmu …

… i coraz starsze wymagające większej przestrzeni.

Hodowla ryb to również codzienna walka z wrogami naturalnie występującymi w wodach słodkich wywołującymi takie choroby jak ichtioftirioza i trichodinoza.

Obie choroby wywołują pasożytnicze pierwotniaki, które uszkadzają powierzchnie skóry ryby czyniąc ją podatną na ataki innych drobnoustrojów.

Początek wiosny to również czas, kiedy czołowy przedstawiciel drapieżników w zbiornikach zaporowych, w tym również w zbiorniku Świnna Poręba, przystępuje do rozrodu. Mowa tu oczywiście o szczupaku. Szczupaki nie są wybredne, ich pokarm stanowią głównie mało cenne ryby i tym samym przyczyniają się do poprawy struktury rybostanu. Zwiększanie populacji tego drapieżcy przyczynia się do eliminacji ryb planktonożernych, a w konsekwencji do rozwoju zooplanktonu, który odfiltrowuje z wody nadmiar planktonu roślinnego.

W wyniku tych następujących po sobie procesów bezwartościowy lub mało wartościowy produkt spożywczy zostaje przerobiony na poszukiwany surowiec o zaletach dietetycznych.

Prowadzone prace hodowlane w ośrodku przyczyniają się do zwiększenia populacji tego drapieżnika w zbiorniku, co zapewnia jego stałą populację.

Szczupak z uwagi na swoje rozmiary i waleczność jest rybą cenioną wśród wędkarzy.

Tak jak co roku, dojrzałe płciowo szczupaki odłowiliśmy ze zbiornika Świnna Poręba i przenieśliśmy je do naszej wylęgarni.

Następnie z zachowaniem szczególnej ostrożności od dojrzałych osobników zostały pobrane produkty płciowe …

Zapłodniona ikra została przeniesiona do słojów inkubacyjnych, gdzie przebiegał jej dalszy rozwój…

Dlaczego ikra w słojach różni się kolorem? Ciemny kolor to znak, że niedługo nastąpi wyklucie malutkich rybek.

Po 8-9 dniach od momentu obsadzenia słojów inkubacyjnych, w temperaturze wody 11-12 ⁰C wykluwa się wylęg …

Wylęg szczupaka nie porusza się w poziomie, ale … w pionie aby przylgnąć do roślin usytuowanym na głowie parzystym gruczołem cementowym. Po upływie około tygodnia, larwy nabierają powietrza do pęcherza pławnego i zaczynają poruszać się w płaszczyźnie poziomej.

W warunkach hodowlanych wylęg przyczepia się do przygotowanych do tego celów delikatnych zaczepnych tkanin zwykle służących jako firanki …

W tym roku wyprodukowaliśmy ponad 340 000 sztuk wylęgu żerującego szczupaka.

Nasza rola kończy się na nauczeniu małych szczupaczków samodzielnie pobierać pokarm, teraz muszą stawić czoła grożącym im niebezpieczeństwom w naturalnym środowisku …

… aby mogły się szybciej zaklimatyzować wpuszczamy je do wody niewielkimi partiami w spokojnych miejscach porośniętych roślinnością gdzie będą miały większe możliwości znalezienia pokarmu przynajmniej na początku swojej drogi do dorosłości.

Zbiornik wodny Świnna Poręba

Kontynuujemy działania zwiększające liczebność gatunku zagrożonego wyginięciem!

Zasięg występowania brzany stale się kurczy, a liczebność spada. Gatunek ten jest wrażliwy na niską zwartość tlenu w wodzie, nie toleruje dużych wahań zasolenia wody i jest bardzo wrażliwy na zwartość amoniaku, który dostaje się do wody razem ze ściekami komunalnymi i przemysłowymi. Kolejnym czynnikiem powodującym spadek liczebności tego gatunku jest poprzeczna zabudowa rzek, która przyczynia się do spowolnienia przepływu wody i tym samym utraty odpowiednich dla tego gatunku siedlisk.

Szacuje się, że negatywne zmiany w siedlisku brzany skutkowały skurczeniem się zasięgu jej występowania o 60% i zmniejszeniem liczebności o około 80%.

W związku z tym, brzana została uznana za gatunek zagrożony wyginięciem i niestety znalazła się w spisie zwierząt Czerwonej listy zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce.

Do ochrony brzany obliguje nas także dyrektywa siedliskowa Unii Europejskiej, zaliczająca brzanę do gatunków „wymagających regulacji i kontroli użytkowania“.

Aby przeciwdziałać brakom brzany w naszych rzekach, konieczne stały się zarybienia materiałem pochodzącym z ośrodków zarybieniowych m.in. takich jak nasz w Świnnej Porębie.

Trochę historii …

Pierwsze próby rozrodu brzany w warunkach kontrolowanych podjęto we Włoszech w 1922 r. W Polsce próby rozrodu i podchowu brzany przypadły na lata 80 ubiegłego wieku.

Brzana pod kątem prawnym …

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie, wymiar ochronny brzany wynosi 40 cm.

Co to oznacza?

Niedozwolony jest jej połów, gdy długość mierzona od początku głowy do najdalszego krańca płetwy nie przekracza wymiaru ochronnego, czyli wyżej wspomnianych 40 cm

Kolejne pojęcie jakie pojawia się w ww. Rozporządzeniu odnoszące się do ochrony organizmów żyjących w wodzie to okres ochrony, czyli taki przedział czasowy w którym niedozwolony jest połów, dla brzany dot. on okresu od 1 stycznia do 30 czerwca.

Starania podjęte przez ośrodek zarybieniowy w Świnnej Porębie na rzecz odtworzenia populacji brzany w naszych rzekach.

Już w kwietniu br. z uwagi na sprzyjające warunki atmosferyczne, rozpoczęliśmy czynności związane ze sztucznym rozrodem brzany. Materiałem wyjściowym podobnie jak w roku ubiegłym jest nasze własne wyhodowane stado tarłowe.

Brzana należy do rodziny ryb karpiowatych, zaliczana jest do gatunków reofilnych czyli prądolubnych. W naturalnym środowisku brzana zasiedla środkowe biegi dużych i szybko płynących rzek o dnie kamienistym lub kamienisto - żwirowym.

Samice dojrzałe płciowo z naszego stada tarłowego po mikroskopowej ocenie stopnia dojrzałości komórek jajowych (ikry) poddaliśmy stymulacji hormonalnej poprzez wstrzykniecie preparatu przyśpieszającego rozwój gonad, zabieg ten jest całkowicie nieszkodliwy dla dalszego życia ryby, a wręcz ułatwia hodowcom dalsze prace przy sztucznym rozrodzie i minimalizuje stres związany z pozyskaniem produktów płciowych.

(Samica brzany dł. ciała 44 cm, masa – 1,5 kg)

Poprzez masowanie powłok brzusznych samic następowało uwalnianie dojrzałych komórek jajowych.

Brzana składa ikrę w porcjach, w naturze ikra w czasie jednego cyklu bywa składana 3-4 razy. Ikra jest koloru żółtawego o średnicy około 2 mm.

W warunkach hodowlanych pozyskiwanie ikry rozciąga się na okres 2-3 tygodni – nie jest to więc jednorazowa akcja, wymaga ciągłego obserwowania samic, aby nie przegapić „tego” momentu.

Po zapłodnieniu ikra brzany została przeniesiona do aparatów inkubacyjnych (słoje Weissa)…

… a po upływie tygodnia pojawiły się pierwsze małe rybki.

Wykluwające się larwy są ślepe - pigment w oczach pojawia się dopiero po 1 lub 2 dniach od wyklucia.

Efekt końcowy jest imponujący….

… to ponad 190 000 sztuk wylęgu, który obecnie mierzy 1,5-2 cm.

Teraz małe brzany muszą przybrać na wadze i także w tym aspekcie dokładamy wszelkich starań, karmimy ją specjalną wysokobiałkową paszą na bazie organizmów morskich, a gdy małe rybki osiągną parametry narybku letniego i jesiennego zostaną wpuszczone do ich naturalnego środowiska.

Warto również zagłębić się w etymologie nazwy rodzajowej brzany tj. Barbus czyli „barba” i „ula” (co z łaciny znaczy: mała broda, niewielki zarost).

Czyżby brzana miała …. wąsy? A jeżeli tak to w jakim celu?

Brzana na górnej wardze posiada dwie pary wąsików, krótsze znajdują się na końcu otworu gębowego, a dłuższe w kącikach ust. Wąsiki te są bogato wyposażone w kubki smakowe i dzięki temu służą do poszukiwania pokarmu zwłaszcza w wodzie o zmniejszonej przejrzystości.

Podobnie jak w roku ubiegłym z powodzeniem przeprowadziliśmy sztuczny rozród świnki.

Świnka to ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych, osiąga długość w granicach 30-50 cm i masę do 1,5 kg.

Ikrę świnki pozyskaliśmy od dojrzałych płciowo osobników złowionych w kwietniu w rzece Skawie (powyżej zbiornika Świnna Poręba).

Rozwój ikry świnki miał miejsce w słojach Weissa …

… a po około 3 tygodniach mamy taki o to efekt …

…czyli ok. 40 000 szt. wylęgu żerującego świnki, który pozostanie z nami aż do późnej jesieni.

Zgodnie z obowiązującym prawem okres ochronny świnki obowiązuje od 1 stycznia do 15 maja, a jej wymiar ochronny wynosi 25 cm.

Łacińska nazwa gatunkowa świnki to Chondrostoma nasus – czyli …

korzeniami nazwa ta sięga greki: chondros = chrząstka; stoma = usta; oraz łaciny: nasus = nos, ale co to ma wspólnego z rybą?

Sprawa staje się bardziej oczywista, gdy przyjrzymy się anatomii otworu gębowego świnki, otóż otaczają go twarde (chrzęstne) wargi, dolna warga o ostrej krawędzi pełni rolę skrobaczki, za pomocą której zeskrobuje pokarm z kamieni i innych twardych powierzchni.

Już drugi rok staramy się zapewnić stabilną populację szczupaka w zbiorniku Świnna Poręba, jakże ważnego drapieżnika dla nowo kształtującej się ichtiofauny, inaczej mówiąc pomagamy i robimy wszystko aby malutkie szczupaczki pojawiły się na świecie…

…osobniki dojrzałe płciowo odławialiśmy z Jeziora Mucharskiego, czyli młode wrócą do środowiska życia swoich rodziców.

Zapłodnione komórki jajowe następnie przenosimy do aparatów inkubacyjnych – jak to robimy? Nie ma w tym nic nadzwyczajnego ani skomplikowanego…

Ikra jest wlewana do aparatów wylęgowych przypominających odwrócone butelki (są to tzw. słoje/aparaty Weissa)

Jak to działa?

Słój zasilany jest wodą od dołu przez skierowaną ku dołowi zwężającą się szyjkę. Szybkość przepływu jest regulowana w zależności od stopnia rozwoju i biomasy inkubowanych jaj. W takim słoju ikra jest w ciągłym ruchu co zapewnia jej korzystną wymianę gazową, dla ikry szczupaka jest to bardzo ważne ponieważ otoczona jest ona kleistą błoną i szybko powstałyby zlepki martwych ziaren.

A tak spod mikroskopu wygląda mały szczupaczek po 5 dniach od zapłodnienia (strzałkami zaznaczone zostały formujące się kielichy oczne)

… w kolejnych dniach….

…i…udało się!

Mamy kolejnych podopiecznych!

Ikrę świnki pozyskaliśmy od dojrzałych płciowo osobników złowionych w kwietniu w rzece Skawie (powyżej zbiornika Świnna Poręba).

Rozwój ikry świnki ma miejsce w aparatach inkubacyjnych (słoje Weissa).

Świnka to ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych, osiąga długość w granicach 30-50 cm i masę do 1,5 kg.

Polska nazwa gatunkowa często wywołuje uśmiech i zdziwienie bo nazwa świnka kojarzy się nam w pierwszej kolejności ze świnką morską albo ze świnią domową.

Dlaczego zatem taka nazwa?

Być może jest to spowodowane budową i ułożeniem otworu gębowego co przypominać może nam świnię domową. Otwór gębowy świnki (ryby) otaczają twarde wargi, dolna warga o ostrej krawędzi pełni rolę skrobaczki. Świnka żywi się w głównej mierze pokarmem roślinnym (szczątkami roślin, glonami) zgromadzonym w dnie i za pomocą ostrej dolnej wargi zeskrobuje pokarm z kamieni i innych twardych powierzchni.

Po około 3 tygodniach mamy taki o to efekt…

…czyli 65 000 szt. wylęgu żerującego świnki, który pozostanie z nami aż do późnej jesieni.

Do naszego grona dołączył kolejny gatunek – boleń.

Osobniki dojrzałe płciowo zostały odłowione ze zbiornika Dobczyce i przywiezione do ośrodka w Świnnej Porębie w celu przeprowadzenia sztucznego (wspomaganego) rozrodu.

Boleń gotowość do rozrodu wykazuje w 4 lub 5 roku życia. Jest to jedyna w naszych wodach ryba karpiowata, która po przeżyciu okresu młodocianego odżywia się wyłącznie rybami (mając zaledwie około 10 cm).

Rośnie dosyć szybko osiągając masę do 5 kg i długość około 80 cm. Ze względu na swoje rozmiary i waleczność jest gatunkiem bardzo atrakcyjnym dla wędkarzy.

Od dojrzałych płciowo osobników pobraliśmy produkty płciowe…

…a efektem końcowym po niespełna 3 tygodniach jest…

…1 600 000 szt. zaoczkowanej ikry tego gatunku.

Nie spodziewaliśmy się takich efektów mając do dyspozycji tylko 7 samic i 4 samców. Łącznie uzyskaliśmy 4 kg ikry.

Jak tylko te małe rybki zdobędą umiejętność samodzielnego pobierania pokarmu zostaną wypuszczone do ich naturalnego środowiska.

Podjęliśmy działania zwiększające liczebność gatunku zagrożonego wyginięciem!

W maju br. rozpoczęliśmy czynności związane ze sztucznym rozrodem kolejnego gatunku zagrożonego wyginięciem jakim jest brzana. Nadmienić należy, że materiałem wyjściowym jest nasze własne wyhodowane stado tarłowe.

Brzana należy do rodziny ryb karpiowatych, zaliczana jest do gatunków reofilnych czyli prądolubnych. W naturalnym środowisku brzana zasiedla środkowe biegi dużych i szybko płynących rzek o dnie kamienistym lub kamienisto - żwirowym.

Ciało brzany jest wydłużone, wrzecionowate. Na górnej wardze otworu gębowego znajdują się dwie pary wąsików, z których krótsze umieszczone są na końcu otworu gębowego, a dłuższe w kącikach ust. Brzana zwykle osiąga długość do 70 cm i masę ciała kilku kilogramów, a jej bazę pokarmową stanowią głównie larwy owadów wodnych.

Samce dojrzałość płciową osiągają w 2 lub 3 roku życia, a samice później - w 4 lub 5. Brzana rozpoczyna tarło w miesiącach letnich (maj-lipiec), gdy temperatura wody 15-18 C, na piaszczystym lub kamienistym podłożu w płytkiej wodzie. Zwykle jednej samicy towarzyszy wiele samców. W naturze zapłodnione komórki jajowe przyklejają się do kamieni dzięki kleistej otoczce, która szybko zostaje wypłukana przez wodę, a jaja opadają między kamienie, gdzie następuje ich dalszy rozwój. Samice dojrzałe płciowo z naszego stada tarłowego po mikroskopowej ocenie stopnia dojrzałości komórek jajowych (ikry) poddaliśmy stymulacji hormonalnej poprzez wstrzykniecie preparatu przyśpieszającego rozwój gonad, zabieg ten jest całkowicie nieszkodliwy dla dalszego życia ryby, a wręcz ułatwia hodowcom dalsze prace przy sztucznym rozrodzie i minimalizuje stres związany z pozyskaniem produktów płciowych.

(Samica brzany dł. ciała 44 cm, mas - 1 kg)

Poprzez masowanie powłok brzusznych samic następowało uwalnianie dojrzałych komórek jajowych.

Należy również dodać, że brzana składa ikrę w porcjach, w naturze ikra w czasie jednego cyklu bywa składana 3-4 razy. Niezapłodniona ikra jest koloru żółtawego o średnicy około 2 mm. W warunkach hodowlanych pozyskiwanie ikry rozciąga się na okres 2-3 tygodni – nie jest to więc jednorazowa akcja, wymaga ciągłego obserwowania samic, aby nie przegapić „tego” momentu.

Po zapłodnieniu ikra brzany została przeniesiona do aparatów inkubacyjnych (słoje Weissa)…

…a wylęganie się małych rybek z pierwszej partii nastąpiło po około 6-8 dniach

Wykluwające się larwy są ślepe - nie posiadają pigmentu w oczach, aż trudno uwierzyć że to „coś” to w przyszłości będzie ryba…

…pigment w oczach pojawia się dopiero po 1 lub 2 dniach od wyklucia…

…zatem w przypadku brzany nie możemy powiedzieć że ikra zaoczkowała.

Młode osobniki zaraz po wykluciu osiągają długość około 7 mm, a po 3 tygodniach nawet 1,5 cm.

Już teraz możemy się pochwalić wylęgiem brzany w ilości 120 000 sztuk, a to jeszcze nie koniec…

Młode brzany pozostaną z nami aż osiągną parametry narybku letniego i jesiennego po czym zostaną wpuszczone do ich naturalnego środowiska.

Dawniej brzana była odławiana gospodarczo chociaż jej mięso nie jest zbyt smaczne, obecnie stanowi szczególną atrakcje dla wędkarzy. Niestety zasięg jej występowania stale się kurczy, a liczebność spada. Gatunek ten jest wrażliwy na niską zwartość tlenu w wodzie, nie toleruje dużych wahań zasolenia wody i jest bardzo wrażliwy na zwartość amoniaku, który dostaje się do wody razem ze ściekami komunalnymi i przemysłowymi. Kolejnym czynnikiem powodującym spadek liczebności tego gatunku jest poprzeczna zabudowa rzek, która przyczynia się do spowolnienia przepływu wody i tym samym utraty odpowiednich dla tego gatunku siedlisk.

Brzanę uważa się w Polsce za gatunek zagrożony wyginięciem.

Pracownicy ośrodka zarybieniowego w Świnnej Porębie przeprowadzili niecodzienną akcję polegającą na przeniesieniu jesiotrów ostronosych  z budynku wylęgarni do zewnętrznych stawów hodowlanych.

Jesiotry ostronose z naszej hodowli przybierają na wadze, obecne baseny w wylęgarni są już dla nich za małe stąd podjęto decyzję o ich przeniesieniu do basenów na terenie ośrodka (pojedynczy basen mieści 70 m³ wody a jego średnica wynosi 8 m, co znacznie poprawi komfort życia).

Najstarsze osobniki z naszej hodowli mają około 12 lat, ważą ponad 40 kg i mierzą 140-160 cm. Cała akcja została skrupulatnie przygotowana tak aby naszym najdroższym podopiecznym nic się nie stało m.in. przez kilka dni schładzaliśmy wodę do temperatury panującej na zewnątrz tak aby poszczególne osobniki jak najszybciej mogły się zaaklimatyzować w nowym otoczeniu, wykonaliśmy również specjalne nosidełko aby zminimalizować do minimum dyskomfort podczas przenosin.

Przypomnijmy: jesiotr ostronosy to gatunek wędrownej ryby z rodziny jesiotrowatych, gotowość do rozrodu osiąga w 16-17 roku życia. Ryba ta występuje głównie w wodach u zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej. Jeszcze do połowy XX wieku licznie występował w naszych wodach, obecnie został zaklasyfikowany do gatunków wymarłych.

W naszym regionie obecnie jako jedyni przygotowujemy się do restytucji tego gatunku do naszych rzek, jeżeli wszystko pójdzie dobrze już za 4 lata podejmiemy pierwsze próby rozrodu.

Pracownicy ośrodka zarybieniowego w Świnnej Porębie przeprowadzili niecodzienną akcję polegającą na przeniesieniu jesiotrów ostronosych  z budynku wylęgarni do zewnętrznych stawów hodowlanych.

Jesiotry ostronose z naszej hodowli przybierają na wadze, obecne baseny w wylęgarni są już dla nich za małe stąd podjęto decyzję o ich przeniesieniu do basenów na terenie ośrodka (pojedynczy basen mieści 70 m³ wody a jego średnica wynosi 8 m, co znacznie poprawi komfort życia).

Najstarsze osobniki z naszej hodowli mają około 12 lat, ważą ponad 40 kg i mierzą 140-160 cm. Cała akcja została skrupulatnie przygotowana tak aby naszym najdroższym podopiecznym nic się nie stało m.in. przez kilka dni schładzaliśmy wodę do temperatury panującej na zewnątrz tak aby poszczególne osobniki jak najszybciej mogły się zaaklimatyzować w nowym otoczeniu, wykonaliśmy również specjalne nosidełko aby zminimalizować do minimum dyskomfort podczas przenosin.

Przypomnijmy: jesiotr ostronosy to gatunek wędrownej ryby  z rodziny jesiotrowatych, gotowość do rozrodu osiąga w 16-17 roku życia. Ryba ta występuje głównie w wodach u zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej. Jeszcze do połowy XX wieku licznie występował w naszych wodach, obecnie został zaklasyfikowany do gatunków wymarłych.

W naszym regionie obecnie jako jedyni przygotowujemy się do restytucji tego gatunku do naszych rzek, jeżeli wszystko pójdzie dobrze już za 4 lata podejmiemy pierwsze próby rozrodu.

W piątek, 24 lipca 2020 r. w naszym ośrodku zarybieniowym miała miejsce niecodzienna akcja udzielenia pomocy.

Na nasze stawy przyleciał posilić się bocian czarny, nazywany potocznie hajstrą. 

Ptak ten w Polsce objęty jest ścisłą ochroną, a wokół zajętych gniazd w promieniu do 200 metrów tworzy się zgodnie z przepisami prawa ochrony przyrody strefy ochrony całorocznej a w promieniu do 500 m od gniazda strefy ochrony okresowej. Strefa ochrony okresowej ma chronić ptaki w okresie lęgowym, czyli od 15 marca do 31 sierpnia. Dokładna lokalizacja gniazd bocianów czarnych jest objęta tajemnicą, by zapewnić ptakom spokój.

Bocian czarny prowadzi wyjątkowo skryty tryb życia, w przeciwieństwie do dobrze znanego nam z pól i łąk bociana białego. W Polsce jest go zaledwie 1500- 1700 par. Gniazdo bociana czarnego ma ponad 1 m średnicy i może ważyć powyżej jednej tony. Pisklęta bociana czarnego po wykluciu są pokryte delikatnym białym puchem, a dopiero po rozwinięciu piór okrywowych uzyskują czarno-białe upierzenie.

Bocian czarny zakłada gniazdo w głębi lasu z dala od ludzi, a niezbędnym elementem jego biotopu jest woda, 80% jego bazy pokarmowej stanowią ryby i to powoduje, że jest u nas dość częstym gościem podobnie jak czaple, mewy, ślepowrony czy zimorodki. Przyciągają go tu spore ilości ryb, stosunkowo łatwych do zdobycia - osobniki słabsze i te którym udało się uciec ze stawów do osadników.

Często przyłapywany jest na gorącym uczynku, mimo, że z natury jest płochliwy czuje się u nas bardzo dobrze.

Jednak my również musimy chronić naszych podopiecznych, dlatego też rozciągamy siatki na stawach, których celem jest ochrona ryb przed atakami drapieżników rybożernych.

W jedną z takich siatek zaplątał się w piątkowe popołudnie właśnie bocian czarny. Ptak próbując się uwolnić z siatki powodował, że jeszcze bardziej się w nią wplątywał.

Pracownicy ośrodka z zachowaniem szczególnej ostrożności uwolnili ptaka rozcinając sieć. Niestety w czasie, gdy ptak podejmował próbę uwolnienia uszkodził sobie skrzydło, a pozostawiony przez opieki, bez możliwości lotu, skazany byłby na atak drapieżników i pewną śmierć, a do tego dopuścić nie mogliśmy.

Dzięki uprzejmosci i życzliwosci Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakawie udało nam się skontaktować z Panem Marcinem Trybałą – pracownikiem Babiogórskiego Parku Narodowego. Pan Marcin niemalże natychmiast przyjechał do ośrodka i już wiedzieliśmy, że nasz bocian jest w najlepszych rękach.

Niestety mimo kilku prób wzbicia bociana do lotu, ptak nie był w stanie utrzymać się w powietrzu, przyczyną tego mogło być najprawdopodobniej zwichnięte i nadwyrężone skrzydło, ale jest bardzo duża szansa, że nasz poszkodowany wróci niebawem do pełni zdrowia.

Bocian został przewieziony do Ośrodka dla dzikich zwierząt „Mysikrólik” w Bielsku-Białej, gdzie będzie dochodził do pełni sprawności.

Wszystkim tym którzy w piątkowe popołudnie przyczynili się do pomocy bocianowi czarnemu dziękujemy!

Sprzedaż ryb do konsumpcji (sprzedaż hurtowa i detaliczna):

• pstrąg tęczowy (300 – 400 gram/sztuka)

Zapewniamy całoroczną możliwość sprzedaży zarówno ryb patroszonych jak i niepatroszonych, zgodnie z życzeniem Klienta.

W przypadku chęci zakupu większej ilości prosimy o wcześniejsze zgłoszenie zapotrzebowania.

Dzięki wysoko wyselekcjonowanej paszy zapewniamy bardzo dobrą jakość mięsa.

Oferujemy materiał zarybieniowy najwyższej jakości z własnych stad tarłowych. Dokładamy wszelkiej staranności, aby zachować zmienność genetyczną oraz jak najlepszą kondycję ryb.

Oferujemy materiał zarybieniowy następujących gatunków:

W przypadku chęci zakupu wylęgu/narybku wyżej wymienionych gatunków ryb prosimy o wcześniejsze zgłoszenie zapotrzebowania. Ilości pozyskiwanych tarlaków dostosowana będzie do potrzeb Klienta.

• sprzedawany materiał zarybieniowy posiada aktualne badania weterynaryjne, zapewniamy udział Klienta w czynnościach związanych z ważeniem i załadunkiem;
• możliwość negocjacji ceny;
• możliwość dowozu materiału zarybieniowego do Klienta pojazdem dostosowanym do transportu żywych ryb.

Zachęcamy wszystkich hodowców do współpracy.