Najważniejsze inwestycje
Odtworzenie pierwotnej pojemności zbiornika przystopniowego w Rzeszowie
W 2023 roku rzeszowskie Wody Polskie zakończyły realizację zadania pn. „Odtworzenie pierwotnej pojemności zbiornika przystopniowego w Rzeszowie na rzece Wisłok”. Głównym celem przedsięwzięcia była poprawa warunków retencjonowania wody w Zbiorniku Rzeszów. Dzięki inwestycji objętość zbiornika wzrosła dwukrotnie i wynosi obecnie ok. 1,2 mln m3.
Fot. Stopień wodny na rzece Wisłok w Rzeszowie
Prace na rzeszowskim zbiorniku rozpoczęły się w październiku 2019 roku, natomiast odbiór robót miał miejsce w grudniu 2022 r. Rozpoczęcie prac wymagało uprzedniego przeniesienia do innych akwenów wodnych, znajdującej się pod ochroną rośliny, pn. kotewka orzech wodny. W oparciu o wytyczne środowiskowe, zakotwiczono także wypełnioną żwirem i piaskiem barkę lęgową dla ptaków, w celu stworzenia dogodnych warunków lęgowych dla rybitwy rzecznej.
Przedsięwzięcie zostało podzielone na dwa etapy. Etap I obejmował obszar o długości 1,1 km od zapory w górę cieku, natomiast etap II realizowany był na długości kolejnych 3 km, w całości objętych ochroną w ramach obszaru Natura 2000. Łącznie wydobyto ok. 720 tys. m3 namułów z 32 ha powierzchni czaszy zbiornika.
W celu usunięcia zalegających osadów wykorzystywano specjalistyczną koparkę wieloczerpakową, refulery (czyli pływające pompy wodne wydobywające osad z dna zbiornika) oraz koparki z osprzętem łyżkowym, na pontonach. Osad transportowany był na brzeg za pomocą taśmociągów i rurociągów, a następnie wywożony samochodami ciężarowymi do miejscowości Siedliska w gminie Lubenia.
Fot. Refuler wydobywający osady na brzeg (październik 2022r.)
Nad prawidłowym przebiegiem prac związanych z odmulaniem Zbiornika Rzeszów czuwał nadzór przyrodniczy, a zasady prowadzenia robót ustalił Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Rzeszowie.
Dzięki zrealizowanemu przez Wody Polskie zadaniu pn. „Odtworzenie pierwotnej pojemności zbiornika przystopniowego w Rzeszowie na rzece Wisłok” wzrosło m.in. bezpieczeństwo przeciwpowodziowe mieszkańców Rzeszowa, a także poprawił się dostęp do zasobów wody pitnej, gdyż ujęcie wody dla miasta znajduje się w pobliskiej Zwięczycy.
Całkowita wartość inwestycji wyniosła blisko 70,5 mln zł, natomiast uzyskane dofinansowanie ze środków „Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko działanie 2.5 Poprawa jakości środowiska miejskiego, oś priorytetowa II Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu” to ponad 42 mln zł.
Ponadto, w ciągu najbliższych 5 lat RZGW w Rzeszowie będzie prowadził bieżący monitoring zbiornika. W przypadku nagromadzenia dużej ilości osadów będą one systematycznie usuwane.
Przebudowa węzła tarnobrzesko-sandomierskiego
Rzeszowskie Wody Polskie w ostatnim czasie zakończyły realizację zadania inwestycyjnego pn. „Łęg IV – rozbudowa lewego wału rzeki w km 0+082 – 5+030 oraz prawego wału w km 0+000 – 5+236 na terenie gm. Gorzyce”. Głównym celem była poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego mieszkańców powiatu tarnobrzeskiego.
Zakres zadania obejmował m.in.:
- rozbudowę ok. 10 km wałów przeciwpowodziowych ujściowego odcinka rzeki Łęg - podwyższenie istniejącej korony wałów, zmianę geometrii przekroju wałów, dogęszczenie i doszczelnienie korpusu wałów i ich podłoża,
- przebudowę infrastruktury przeciwpowodziowej, m.in.: śluz wałowych, przepompowni melioracyjnej (wraz z aparaturą kontrolno-pomiarową), wylotu z oczyszczalni ścieków, przepustów, przejazdów wałowych,
- przebudowę linii WN-110kV, SN 15kV.
Fot. Obwałowanie Łęgu rozbudowane w ramach inwestycji
Przekazanie terenu budowy nastąpiło w maju 2021 r. Dobra organizacja procesu pozwoliła na zakończenie zadania w terminie kontraktowym, tj. 31.08.2023 r., pomimo stanu pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 i ograniczeń z tym związanych, np. koniecznością wprowadzenia standardów sanitarnych (pracy w ograniczonych grupach), a także konfliktu zbrojnego na terenie Ukrainy i związanych z tym okoliczności, m.in. opóźnieniami w łańcuchach dostaw, aspektami związanymi z koniecznością opracowania zamiennych rozwiązań (zaistniała konieczność zapewnienia systemu pomp od innego dostawcy w związku z nałożonymi sankcjami) oraz znacznym wzrostem kosztów robocizny i materiałów budowlanych.
Wykonawcą zadania było Konsorcjum firm EKOMEL Sp. z o.o., ROBSON Sp. z o.o. oraz Zakład Usług Wodno-Melioracyjnych i Rekultywacji Sp. j. Mieczysław Siemaszek, Antoni Gancarz. Wartość całkowita przedsięwzięcia wyniosła ok. 71, 05 mln zł.
Dzięki inwestycji ochronę przeciwpowodziową zyskało 13 480 osób, zamieszkujących na obszarze ok. 6 900 ha.
Fot. Przepompownia na Łęgu wyremontowana w ramach inwestycji
Ponadto w latach 2018-2020 rzeszowskie Wody Polskie, w ramach Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły zakończyły trzy zadania inwestycyjne: Wisła etap 1, Wisła etap 2 oraz San III, które w znaczący sposób wpłynęły na poprawę bezpieczeństwa przeciwpowodziowego mieszkańców powiatu tarnobrzeskiego i stalowowolskiego.
Wszystkie wspomniane wyżej zadania są komplementarne pod względem zwiększenia ochrony przeciwpowodziowej, a ich realizacja pozwoliła na kompleksową poprawę infrastruktury i tym samym ochrony przeciwpowodziowej w rejonie węzła tarnobrzesko-sandomierskiego.
Należy podkreślić, że projekty te mają znaczenie ponadlokalne - pomimo, iż ich zakres zlokalizowany jest na terenach gmin: Tarnobrzeg, Gorzyce, Radomyśl nad Sanem oraz Zaleszany, to obszar objęty ochroną przeciwpowodziową obejmuje aż dwa województwa: podkarpackie oraz świętokrzyskie.
Łączna wartość zakończonych zadań to 223 mln zł. Zrealizowane inwestycje chronią przed powodzią blisko 42 tys. mieszkańców, zamieszkujących obszar ok. 24 500 ha.
Obecnie opracowana została także dokumentacja projektowa dla kolejnego zadania: San Stalowa Wola (obejmującego ok 18 km rozbudowy obwałowań). W ostatnich dniach Wody Polskie uzyskały decyzję o pozwoleniu wodnoprawnym dla tej inwestycji. Wartość całkowita zadania wynosi ok. 150 mln zł.