Lodołamacz wrocławskich Wód Polskich gotowy do ochrony przed powodziami zatorowymi na Odrze
04.12.2024
Jak co roku od 1 grudnia lodołamacz Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu jest w pełnej gotowości do prowadzenia akcji lodołamania na Odrze. Jednostka o nazwie Borsuk, która wraz z załogą stacjonuje w górnym stanowisku śluzy Brzeg Dolny, jest odpowiedzialna za prowadzenie akcji kruszenia lodu od stopnia wodnego Malczyce w górę rzeki, do Brzegu Dolnego i dalej do stopnia wodnego Rędzin oraz na całym Wrocławskim Węźle Wodnym.
Lodołamacz wrocławskich Wód Polskich odpowiada za osłonę przeciwlodową, a dzięki akcjom z jego udziałem możliwe jest zapobieganie powodziom zatorowym na Odrze, na odcinku od stopnia wodnego Malczyce do Wrocławia i całego Wrocławskiego Węzła Wodnego. Warunkowo, w razie konieczności, może zostać wysłany w górę Wrocławia, czyli powyżej stopnia wodnego Bartoszowice i kruszyć lód aż do ujścia Nysy Kłodzkiej, czyli na przykład do Oławy czy Brzegu Opolskiego, a przy sprzyjających warunkach hydrometeorologicznych nawet do Kędzierzyna-Koźla przy współpracy z RZGW w Gliwicach.
Lodołamacz Borsuk to bardzo zasłużona jednostka, zbudowana w 1989 roku w Stoczni Koźle w Kędzierzynie-Koźlu. Statek wciąż jednak w szybki i znaczący sposób może zapewnić zimową ochronę przeciwlodową na Odrzańskiej Drodze Wodnej w rejonie Wrocławia. Posiada napęd mechaniczny o mocy 441 kW oraz wymiary: długość całkowita 28,05 m, szerokość całkowita: 6,96 m, wysokość do najwyższej nierozbieralnej części: 3,80 m, największe dopuszczalne zanurzenie: 1,70 m, wyporność: 149 m³.
Ponadto nasze służby posiadają aktualne rozeznanie wśród lokalnych firm dysponujących sprzętem, umożliwiającym w krytycznych sytuacjach usuwanie zatorów lodowych na ciekach obejmujących teren działania RZGW we Wrocławiu, a więc całe województwo dolnośląskie i cześć obszarów województw opolskiego, lubuskiego i wielkopolskiego.
Zjawiska lodowe na rzekach w Polsce południowo-zachodniej
W ostatnich latach w Polsce południowo-zachodniej sporadycznie były obserowane cechy charakterystyczne dla zlodzenia rzek, czyli długo trwająca faza zamarzania oraz występowanie kilku cykli zlodzenia i topnienia lodów w okresie jednego sezonu zimowego. Niemniej jendak w okresie zamarzania na rzece może powstać śryż, który zatrzymuje się na płyciznach i innych przeszkodach tworząc zatory. Ograniczenie przepływu wody przez lód lub jej całkowite zablokowanie może powodować spiętrzenie i rozlewanie się wody poza koryto, uszkadzając na przykład wały przeciwpowodziowe. W poszczególnych fazach zamarzania rzeki występują następujące formy zjawisk lodowych: w okresie tworzenia się zlodzenia – igły lodowe, lepa, lód denny, śryż, lód prądowy, lód brzegowy, kra oraz w okresie ruszenia i spływu lodów – pękanie lodów, ruszanie lodów, pochód lodów, kra zalegająca, zator lodowy, zator śryżowy, zabitka śryżowa lub zwały lodu.
Między innymi dlatego głównym zadaniem pracy lodołamacza jest umożliwienie swobodnego odpływu kry, na przykład poprzez utworzenie odpowiedniej rynny w lodzie. Dodatkowo w okresie topnienia pokrywy lodowej niebezpieczeństwo może stanowić pochód kry, gromadzącej się na newralgicznych odcinkach rzeki, zwłaszcza na ostrych zakrętach rzeki, gdzie koryto jest wypłycone, występują łachy i wyspy, przy jazach lub śluzach oraz w rejonie mostów i przepraw. Sprzyjający zatorom moment to także nakładanie się rozpadu pokrywy lodowej podczas odwilży, na jej odbudowę w związku z kolejnym obniżeniem temperatury.
Działania Centrum Operacyjnego Ochrony Przeciwpowodziowej
Zjawiska lodowe na Odrze i innych rzekach w regionie cały czas są monitorowane przez Centrum Operacyjnego Ochrony Przeciwpowodziowej RZGW we Wrocławiu. Dodatkowo nasze służby posiadają aktualne rozeznanie wśród lokalnych firm dysponujących sprzętem, umożliwiającym usuwanie zatorów lodowych na ciekach obejmujących teren działania RZGW we Wrocławiu, a więc całe województwo dolnośląskie i cześć obszarów województw opolskiego, lubuskiego i wielkopolskiego.