Szczepienia przeciwko odrze
Szczepienie przeciw odrze wykonywane jest preparatem skojarzonym przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR), zawierającym żywe, atenuowane wirusy trzech chorób. Zastosowanie jednej szczepionki zapewnia wysoką skuteczność, długotrwałą odporność oraz ogranicza liczbę iniekcji.
W Polsce stosowane są preparaty M-M-RVAXPRO, Priorix oraz Priorix- Tetra -szczepionka przeciw odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej.
Pojedyncze (monowalentne) szczepionki przeciw odrze nie są zarejestrowane w Polsce.
Szczepienie dzieci
Szczepienie przeciw odrze, śwince i różyczce jest obowiązkowe do ukończenia 19. roku życia i finansowane z budżetu Ministra Zdrowia w ramach Programu Szczepień Ochronnych (PSO).
Realizowane jest według następującego schematu:
- pierwsza dawka (szczepienie podstawowe) – w 13–15 miesiącu życia,
- druga dawka (szczepienie uzupełniające) – w 6 roku życia.
Dzieci, które z różnych przyczyn nie zostały zaszczepione zgodnie z kalendarzem szczepień, powinny otrzymać brakujące dawki w najbliższym możliwym terminie.
Szczepienie dorosłych – za które płaci osoba zainteresowana.
Szczepienie przeciw odrze, śwince i różyczce jest zalecane osobom dorosłym, które:
- nie były szczepione w dzieciństwie,
- nie mają udokumentowanego szczepienia,
- planują pracę lub naukę w środowisku dziecięcym (np. nauczyciele, studenci, personel medyczny),
- wykonują zawody związane z ochroną zdrowia.
U dorosłych, którzy nie byli wcześniej szczepieni, należy podać dwie dawki szczepionki w odstępie co najmniej 4 tygodni. Osoby, które posiadają udokumentowane podanie dwóch dawek szczepionki, nie wymagają ponownego szczepienia.
Szczególnie zaleca się szczepienie kobiet w wieku rozrodczym przed planowaną ciążą, aby zapobiec zachorowaniu na różyczkę w ciąży i wystąpieniu zespołu różyczki wrodzonej u noworodka.
Szczepionki MMR nie należy podawać kobietom w ciąży, a po szczepieniu należy unikać zajścia w ciążę przez co najmniej 1 miesiąc (zgodnie z PSO) lub 3 miesiące (zgodnie z CHPL M-M-RVAXPRO).
Szczepienie poekspozycyjne
Szczepienie poekspozycyjne wykonuje się u osoby podatnej (nieuodpornionej), która miała bezpośredni kontakt z osobą zakażoną odrą w okresie jej zakaźności, należy je przeprowadzić jak najwcześniej, najlepiej w ciągu 72 godzin od kontaktu. W tym celu stosuje się szczepionkę skojarzoną MMR, która w znacznym stopniu może zapobiec zachorowaniu lub złagodzić przebieg choroby.
Szczepienie przeciw odrze, śwince i różyczce jest jednym z najważniejszych elementów profilaktyki chorób zakaźnych wieku dziecięcego. Zapewnia wieloletnią odporność indywidualną i chroni populację przed nawrotami zachorowań.
Jak zaszczepić się przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR)
Dzieci – szczepienie obowiązkowe i bezpłatne.
1. Kto jest objęty szczepieniem:
- Wszystkie dzieci do ukończenia 19. roku życia.
- Szczepienie jest obowiązkowe i finansowane z budżetu Ministra Zdrowia w ramach Programu Szczepień Ochronnych (PSO).
2. Gdzie można się zaszczepić:
- W przychodni POZ do której dziecko jest zapisane.
- Jeśli dziecko z jakiegoś powodu nie zostało zaszczepione w terminie – należy zgłosić się do POZ w celu uzupełnienia szczepień.
Dorośli – szczepienie zalecane i odpłatne.
1. Gdzie można się zaszczepić.
a) W przychodni POZ
- Skontaktuj się z lekarzem POZ, który:
- przeprowadzi kwalifikację do szczepienia,
- wystawi receptę na szczepionkę MMR.
- Po zakupieniu preparatu w aptece należy zgłosić się na szczepienie do punktu POZ.
- Kwalifikacja lekarska i wykonanie szczepienia w POZ są bezpłatne, pacjent pokrywa jedynie koszt zakupu szczepionki.
b) W prywatnym punkcie szczepień
- W większości takich placówek szczepionki są dostępne na miejscu.
- Jeżeli preparat szczepionkowy nie jest dostępny na miejscu, lekarz kwalifikuje do szczepienia, wystawia receptę, którą pacjent realizuje w aptece.
- Pacjent płaci za kwalifikację, szczepionkę i jej podanie.
c) W aptece realizującej szczepienia dorosłych
- W aptece szczepienie wykonuje farmaceuta posiadający odpowiednie uprawnienia.
- Przed szczepieniem farmaceuta przeprowadza wywiad kwalifikacyjny i może wystawić receptę na szczepionkę.
- Pacjent płaci tylko za szczepionkę,
podanie preparatu przez farmaceutę jest bezpłatne – finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. - Po szczepieniu dane zostają wpisane do elektronicznej karty szczepień (IKP).
Źródła merytoryczne:
1. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB: szczepienia.pzh.gov.pl.
2. Charakterystyki Produktów Leczniczych M-M-RVAXPRO i Priorix.
3. Portal Pacjent.gov.pl.
4. Program Szczepień Ochronnych