Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Krakowie

Półpasiec to choroba wywołana reaktywacją wirusa ospy wietrznej, który pozostaje uśpiony w organizmie po przebytym zakażeniu w dzieciństwie. Wraz z wiekiem lub przy osłabieniu odporności wirus może ponownie się uaktywnić, prowadząc do bolesnej wysypki, gorączki oraz przewlekłych dolegliwości bólowych (neuralgii popółpaścowej).

Szczepienie jest najskuteczniejszym sposobem zapobiegania tej chorobie oraz jej powikłaniom – szczególnie u osób starszych i przewlekle chorych.

Kto powinien rozważyć szczepienie?

Szczepienie przeciw półpaścowi zaleca się dorosłym, którzy przebyli ospę wietrzną, zwłaszcza:

• osobom po 50. roku życia,
• pacjentom z obniżoną odpornością (np. po leczeniu immunosupresyjnym, przeszczepieniu narządów lub komórek krwiotwórczych),
• chorym na nowotwory (m.in. białaczkę, chłoniaki, szpiczaka mnogiego),
• osobom z chorobami przewlekłymi – serca, płuc, wątroby, nerek,
• pacjentom z chorobami autoimmunologicznymi (np. łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów, nieswoiste zapalenia jelit),
• osobom z cukrzycą, depresją lub innymi stanami osłabiającymi układ odpornościowy.

W Polsce dostępna jest inaktywowana, rekombinowana szczepionka Shingrix.

Zawiera oczyszczone białko wirusa ospy wietrznej i półpaśca (glikoproteinę E) oraz składnik wzmacniający odpowiedź immunologiczną (adiuwant).

Schemat szczepienia

Cykl szczepienia obejmuje dwie dawki, podawane domięśniowo:

• pierwsza dawka – w wybranym terminie,
• druga dawka – po 2 miesiącach (nie później niż po 6 miesiącach).

Aby wykonać szczepienie:

1. Uzyskaj receptę – może ją wystawić lekarz, pielęgniarka, położna lub farmaceuta.

• Refundacja (100% lub 50%) wymaga recepty od lekarza, który potwierdzi uprawnienia pacjenta.

2. Zrealizuj szczepienie – w przychodni POZ lub aptece realizującej szczepienia.

• Usługa szczepienia jest bezpłatna – finansowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Zasady refundacji (od 1 kwietnia 2025 r.)

• Bezpłatnie (100% refundacji) – osoby 65+ o zwiększonym ryzyku zachorowania (recepta z oznaczeniem „S”).
• Z 50% refundacją – osoby 18+ należące do grup podwyższonego ryzyka

Osoby, które przebyły półpasiec, mogą się zaszczepić po całkowitym ustąpieniu objawów choroby (zwykle po kilku miesiącach.

Źródła:

1. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB: szczepienia.pzh.gov.pl
2. Charakterystyka Produktu Leczniczego Shingrix (CHPL)
3. Portal Pacjent.gov.pl
4. NFZ – komunikat z 2025 r. o refundacji szczepionki Shingrix