Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna we Wrocławiu

Mogą one obejmować zarówno testy wykonywane na podstawie próbki krwi pacjenta, wymazy lub też analizy składu moczu i innych płynów ustrojowych. Badanie te powinny być wykonywane regularnie, nawet w sytuacji braku jakichkolwiek objawów odczuwalnych przez pacjenta.

Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?

Wiele schorzeń potrafi rozwijać się przez bardzo długi czas bez wywoływania objawów chorobowych. Niestety, często ma to związek z postawieniem dokładnej diagnozy dopiero na bardzo późnych etapach zaawansowania choroby, kiedy zdążyły pojawić się już nieodwracalne zmiany w tkankach. Bywa, że możliwości leczenia są wówczas znacznie ograniczone w porównaniu z tymi, które byłyby dostępne gdyby diagnoza została postawiona wcześniej, co wiąże się z gorszym rokowaniem dla pacjenta.

Rozwojowi licznych chorób można zapobiec poprzez odpowiednio wczesną zmianę nawyków i zachowań. Bardzo często bodźcem do podjęcia tego typu odpowiedzialnej, korzystnej zdrowotnie decyzji są nieprawidłowe wyniki badań profilaktycznych, gdyż świadczą one o początku procesów patologicznych w organizmie.

Kto powinien wykonywać badania profilaktyczne?

Podstawowe badania profilaktyczne powinna wykonywać każda osoba dorosła. Nawet jeżeli dana osoba czuje się dobrze i nie odczuwa dolegliwości zdrowotnych, to powinna dbać o właściwą profilaktykę, aby jak najdłużej móc cieszyć się tak dobrym zdrowiem.

Kobiety powinny pamiętać także o właściwej profilaktyce w zakresie zdrowia ginekologicznego poprzez np. badanie cytologiczne, które zazwyczaj jest wykonywane podczas regularnych, kontrolnych wizyt specjalistycznych.

Określonymi, bardziej specjalistycznymi badaniami profilaktycznymi powinny być objęte grupy pacjentów, u których występują dodatkowe czynniki ryzyka rozwoju określonych chorób. Czynniki ryzyka to uwarunkowania, które sprawiają, że dana osoba jest bardziej narażona na zachorowanie na daną jednostkę chorobową w stosunku do ogólnej populacji. Czynniki ryzyka mogą być niezależne od pacjenta (wiek, płeć, pochodzenie etniczne, obciążenia genetyczne) oraz od niego zależne np. złe nawyki żywieniowe, brak aktywności fizycznej, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu lub też ryzykowne zachowania seksualne. Niektóre czynniki ryzyka trudno sklasyfikować jasno do jednej z tych grup, jak np. narażenie na substancje chorobotwórcze w miejscu pracy. Niezależnie jednak od ich pogrupowania, czynniki ryzyka stanowią istotne wskazanie do częstszego wykonywania badań profilaktycznych.

Jakie badania profilaktyczne wykonywać?

Badania profilaktyczne powinno się wykonywać przynajmniej raz do roku. Niektóre, bardziej specjalistyczne rodzaje testów można wykonywać rzadziej. Rodzaj badań oraz dokładna częstość ich przeprowadzania zależy w dużej mierze od wieku pacjenta, jego obciążeń oraz historii choroby. Do najbardziej podstawowych badań profilaktycznych zalicza się:

• morfologia krwi;
• badanie ogólne moczu;
• kreatynina;
• lipidogram;
• glukoza;
• hormony tarczycy;
• PSA całkowity;
• krew utajona w kale;