Movember: Dlaczego warto znać objawy udaru?

19.11.2025

Movember kojarzy się przede wszystkim z profilaktyką nowotworów u mężczyzn, takich jak rak prostaty czy rak jąder. Jednak ta globalna inicjatywa ma znacznie szerszy wymiar - jej celem jest promowanie ogólnego zdrowia mężczyzn, w tym świadomości chorób układu krążenia. Jedną z najpoważniejszych, a zarazem najczęstszych z nich jest udar mózgu, zwany potocznie wylewem.

Mężczyzna w średnim wieku z zapuszczonym wąsem (Motyw Movember), trzymający się za głowę lub twarz w geście niepokoju / nagłego bólu.

Udar należy do najpilniejszych stanów zagrożenia życia. Im szybciej zostanie rozpoznany i leczony, tym większa szansa na uratowanie życia i uniknięcie trwałych uszkodzeń neurologicznych. Niestety, wielu mężczyzn wciąż bagatelizuje pierwsze objawy lub zwleka z wezwaniem pomocy. Dlatego to świetny moment, by przypomnieć najważniejsze zasady rozpoznawania udaru.

Czym jest udar mózgu?

Udar to nagłe zaburzenie przepływu krwi w mózgu. Wyróżniamy dwa rodzaje:

Udar niedokrwienny (ok. 80% przypadków) – dochodzi do zatkania naczynia krwionośnego przez skrzeplinę.
Udar krwotoczny (tzw. wylew) – pęknięcie naczynia i wylanie krwi do mózgu.

Oba typy są równie niebezpieczne i wymagają natychmiastowego leczenia.

Jak rozpoznać udar? Zasada F.A.S.T. (w polskiej wersji: A.M.S.T.)

Najprostszy sposób na zapamiętanie objawów udaru to skrót A.M.S.T.:

A – Asymetria twarzy
Poproś osobę, by się uśmiechnęła. Jeśli jeden kącik ust opada — to alarm.

M – Mowa
Poproś o wypowiedzenie prostego zdania. Czy mowa jest bełkotliwa? Niewyraźna? Trudna do zrozumienia?

S – Siła rąk
Poproś o uniesienie obu rąk. Jeśli jedna opada lub osoba nie może jej unieść — natychmiast działaj.

T – Telefon po pomoc
W przypadku podejrzenia udaru dzwoń od razu pod 112 lub 999. Nie czekaj, aż objawy miną.

Inne możliwe objawy udaru

Objawy mogą się różnić w zależności od miejsca uszkodzenia mózgu. Warto zwrócić uwagę także na:

nagły, silny ból głowy (często określany jako „najgorszy w życiu”),
nagłe zaburzenia widzenia,
drętwienie połowy twarzy lub ciała,
problemy z koordynacją, równowagą, chodem,
zawroty głowy,
dezorientację, trudności w zrozumieniu prostych komunikatów.

Jeśli masz wątpliwości — lepiej wezwać pomoc niż ryzykować.

Dlaczego czas jest kluczowy?

W przypadku udaru mózgu liczy się każda minuta. Mówi się: czas to mózg — bo każda chwila zwłoki oznacza obumieranie kolejnych milionów komórek nerwowych. Wczesne leczenie może:

uratować życie,
zwiększyć szanse na powrót do sprawności,
zmniejszyć ryzyko trwałych uszkodzeń.

Mężczyźni a ryzyko udaru

Choć udar dotyka obie płcie, to mężczyźni częściej ignorują sygnały ostrzegawcze i rzadziej korzystają z badań profilaktycznych. Do głównych czynników ryzyka należą:

nadciśnienie tętnicze,
palenie papierosów,
cukrzyca,
otyłość,
brak ruchu,
stres i zła dieta,
nadużywanie alkoholu.

Movember to dobry moment, aby sprawdzić swoje zdrowie — zmierzyć ciśnienie, zbadać poziom cholesterolu, skontrolować cukier, a przede wszystkim: zwrócić uwagę na to, jak reagujemy w sytuacji nagłego zagrożenia zdrowia.

Podsumowanie

Udar mózgu może przydarzyć się każdemu — niezależnie od wieku, kondycji czy stylu życia. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie objawów i natychmiastowe wezwanie pomocy. Jeśli chcesz realnie wspierać ideę Movember, zadbaj nie tylko o wąsy, ale przede wszystkim o zdrowie swoje i swoich bliskich.

Edukacja ratuje życie — a w przypadku udaru każda minuta ma znaczenie.