Ryby na wigilijnym stole
20.12.2023
Nadchodzący okres świąteczny sprawia, że na naszych stołach pojawiają się różne rodzaje ryb. Karp, śledź, dorsz czy łosoś to szczególnie ważne dla organizu człowieka źródło białka oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych. Warto wiedzieć, jakie właściwości zdrowotne mają ryby i które gatunki są najbardziej polecane, oraz postarać się, by na naszych talerzach gościły częściej, nie tylko z okazji Świąt.
Ryby i ich właściwości
Nie każdy wie, że ryby powinny pojawiać się w naszym jadłospisie częściej niż mięso, ponieważ mają więcej wartości odżywczych niż wołowina, wieprzowina czy drób. Ryby zawierają:
- wysoko przyswajalne i łatwostrawne białko
- wielonienasycone kwasy tłuszczowe (przede wszystkim omega-3)
- witaminy A, D, E i z grupy B
- składniki mineralne: magnez, wapń, potas, żelazo, jod, selen, fluor, miedź, mangan
Ryby polecane są głównie ze względu na zawartość kwasów omega-3. Kwasy te mają wiele prozdrowotnych właściwości, m.in.:
- zapewniają prawidłowe stężenie cholesterolu
- wspomagają pracę serca i układ krążenia
- obniżają ciśnienie i krzepliwość krwi
- mają działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne
- zmniejszają prawdopodobieństwo wystąpienia niektórych nowotworów
- wspierają funkcjonowanie układu nerwowego
- wspomagają układ odpornościowy
- przyspieszają przemianę materii i zmniejszają apetyt, wspomagając proces odchudzania
- mają pozytywny wpływ na pamięć i koncentrację
- neutralizują szkodliwe działanie wolnych rodników, spowalniając proces starzenia i oprawiając kondycję skóry i włosów
- zwiększają produkcję serotoniny (hormonu szczęścia)
Jakie ryby wybierać?
Na wartość odżywczą ryby wpływają takie czynniki jak gatunek, miejsce żerowania, rodzaj pożywienia oraz wiek. Ryby dzielimy według dwóch klasyfikacji: Po pierwsze ze względu na pochodzenie:
- ryby morskie (łosoś, śledź, sardynka, makrela, tuńczyk, dorsz, halibut, szprot) – dostarczają więcej kalorii, ale zarazem więcej dobroczynnych tłuszczy, a także jodu i selenu
- ryby słodkowodne (pstrąg, sandacz, karp, karaś, jesiotr, płoć)
Po drugie ze względu na zawartość tłuszczu:
- ryby tłuste (ale zdrowe, będące najlepszym źródłem kwasów tłuszczowych Omega-3) - łosoś, śledź, makrela, halibut, sardynka, szprot, halibut
- ryby średnio tłuste (pstrąg, karp, tuńczyk, turbot)
- ryby chude (dorsz, sandacz, sola, miruna, mintaj, kergulena, dorada, flądra, szczupak, panga, tilapia)
Ryby na wigilijnym stole oraz ich wartoścci odżywcze:
Karp
Jest dość dobrym źródłem jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, zawiera też witaminy B1, B6, B12 i PP. Większość okazów pochodzi z hodowli, a ich wartość odżywcza zależy od tego, czym były karmione. Za najlepszy uchodzi karp królewski. Kupując karpia, warto wybierać mniejsze sztuki.
Śledź
Ta tłusta ryba jest bogata nie tylko w kwasy omega-3, ale także w potas, wapń, żelazo oraz witaminy E i D. Najlepiej sięgać po młode śledzie, tzw. matiasy – zawierają mniej soli i są łagodniejsze w smaku.
Łosoś
Stanowi najlepsze, spośród wszystkich gatunków ryb morskich, źródło wielonienasyconych kwasów omega-3. Ponadto zawiera mnóstwo jodu, selenu oraz witamin A,B, D i E. W kuchni może być wykorzystywany wszechstronnie – smakuje wybornie zarówno upieczony, jak i usmażony czy ugotowany na parze, może być składnikiem sałatek, kanapek i past. Najlepiej wybierać wolnożyjące gatunki łososia pacyficznego i atlantyckiego. Popularny łosoś norweski (o intensywnej barwie) ma nieco więcej szkodliwych substancji.
Pstrąg
Ta chuda ryba wyróżnia się największą zawartością białka spośród ryb hodowlanych, ma też najwięcej kwasów omega-3 ze wszystkich ryb słodkowodnych. Jest łagodna w smaku, powinna więc przypaść do gustu nawet osobom, które za rybami nie przepadają. Najlepsze są niewielkie okazy.
Dorsz
Ma białe, chude mięso o delikatnym smaku. Zawiera duże ilości białka, a także selenu, jodu i witaminy B12. Jest polecany chorym na tarczycę oraz kobietom w ciąży. Można przyrządzać go w formie pieczonej, grillowanej, duszonej czy gotowanej. Wędzony pasuje do past.
Obrót żywymi rybami i punkty sprzedaży ryb
Jednocześnie przypominamy, że wszelkie informacje na temat obrotu żywymi rybami przeznaczonymi do sprzedaży detalicznej możecie Państwo znaleźć na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii pod poniższym linkiem.
