Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna we Wrocławiu

Czym jest wszawica i jak się przenosi?

Wszawica głowowa to choroba pasożytnicza wywołana przez wesz ludzką (Pediculus humanus capitis). Pasożyt żyje i rozmnaża się wyłącznie na owłosionej skórze głowy człowieka, żywiąc się krwią.
Do zarażenia dochodzi przede wszystkim poprzez:

• bezpośredni kontakt głowa–głowa – podczas zabawy, przytulania czy wspólnego robienia zdjęć,

• pośrednio – poprzez czapki, szaliki, grzebienie, szczotki do włosów, spinki czy ręczniki.

Warto pamiętać, że wszy nie skaczą i nie latają – pełzają po włosach, więc do zarażenia potrzebny jest bliski kontakt.

Objawy, które powinny zaniepokoić

• Świąd skóry głowy – często nasilający się w okolicy karku i za uszami,

• Drobne zaczerwienienia i ślady drapania,

• Widoczne gnidy (jaja wszy) przyklejone u nasady włosów – wyglądają jak małe, białe lub żółtawe punkciki, trudne do usunięcia palcami,

• W zaawansowanych przypadkach – powiększenie węzłów chłonnych szyi z powodu drapania i wtórnych infekcji skóry.

Co zrobić, gdy podejrzewasz wszawicę u dziecka?

1. Sprawdź włosy dziecka w dobrym świetle, najlepiej przy oknie lub lampce kierunkowej.

2. Jeśli znajdziesz wszy lub gnidy – rozpocznij leczenie natychmiast, korzystając ze specjalnych preparatów przeciw wszawicy (szampony, płyny, lotiony dostępne w aptece).

3. Wyczesz włosy gęstym grzebieniem przeznaczonym do usuwania wszy i gnid, powtarzając zabieg regularnie przez co najmniej 7–10 dni.

4. Przebadaj i w razie potrzeby lecz wszystkich domowników – wszawica łatwo się rozprzestrzenia.

5. Upierz pościel, ręczniki, czapki i szaliki w temperaturze min. 60°C, a rzeczy, których nie można prać w wysokiej temperaturze, odizoluj na kilka dni (wszy poza skórą człowieka giną w ciągu 1–2 dni).

Jak zapobiec wszawicy po wakacjach?

• Regularnie kontroluj włosy dziecka, szczególnie po powrocie z obozów czy kolonii.

• Ucz dziecko, aby nie pożyczało czapek, grzebieni, spinek czy gumek od kolegów.

• W szkołach i przedszkolach korzystaj z akcji profilaktycznych i informacyjnych.

---

Podsumowanie: Wszawica może przydarzyć się każdemu – nie jest oznaką braku higieny, a jedynie skutkiem bliskiego kontaktu z zarażoną osobą. Kluczem jest szybkie rozpoznanie, skuteczne leczenie i dokładne wyczesanie włosów. Dzięki temu unikniemy uciążliwej i często krępującej pamiątki z wakacji.