Centrum Edukacji Artystycznej

CSW Zamek Ujazdowski wypełnił się osobami związanymi ze środowiskiem tańca oraz miłośnikami tej dziedziny sztuki. Każdy znalazł tu coś dla siebie - od paneli i debat przez spotkania kameralne, prezentacje kina tańca aż po warsztaty ruchowe.

IV Kongres Tańca otworzyła Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Marta Cienkowska, podkreślając otwartość ministerstwa na potrzeby środowiska tanecznego. Następnie zaprezentowane zostały główne programy i działania na rzecz tańca prowadzone przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca. Przedstawione podczas debaty wyniki ogólnopolskiego projektu „Taniec w Polsce 2025” oraz „Raportu o stanie tańca w Polsce 2025” pokazały, jak pilne pozostają kwestie infrastruktury, finansowania i rozwoju publicznego sektora tańca. 

W debacie plenarnej udział wzięli również: 

• Lech Dzierżanowski - p.o. dyrektora Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca,
• dr Olga Wysocka - dyrektorka Instytutu Adama Mickiewicza,
• dr Zdzisław Bujanowski - dyrektor Centrum Edukacji Artystycznej,
• dr Miłosz Bembinow - prezes Stowarzyszenia Autorów ZAiKS,
• Jan Łosakiewicz - prezes CIOFF Polskiej Sekcji
• dr Monika Myśliwiec - przewodnicząca Zarządu Sekcji Tańca i Baletu ZASP

Każdy z panelistów tej debaty zaprezentował pokrótce bogatą działalność swojej instytucji na rzecz sektora, adeptów i artystów sztuki tańca. Omówiono także kluczowe zagadnienia legislacyjne, w tym przywrócenie wcześniejszych emerytur dla tancerzy oraz ustawę o statusie artysty zawodowego.

Pierwsze panele poświęcono:

• dostępności i odpowiedzialności społecznej 
  paneliści: dr Jerzy Grzegorek, Piotr Iwanicki, Mateusz Kowalski, Magdalena Siwecka

• edukacji tanecznej i ścieżkom zawodowym po jej zakończeniu
  paneliści: Witold Biegański, Wiesław Dudek, Jacek Foltyn, Jacek Przybyłowicz, dr Marta Seredyńska, Karol Urbański

Podczas paneli poruszono m.in. tematy związane z programami NIMiT dla absolwentów przygotowujących do wejścia w zawód tancerza na rynku pracy, zwrócono uwagę na potrzebę życzliwego spojrzenia na szkoły baletowe oraz na system, jakim są szkoły baletowe. Podkreślono zmianę na korzyść w relacjach uczeń-nauczyciel-rodzic oraz fakt, że wszystkie działania skierowane są w stronę ucznia, troski o jego dobrostan, najwyższą jakość kształcenia przy sprzyjających warunkach stworzonych dla uczniów, nauczycieli i rodziców uczniów szkół baletowych.

Odbyło się spotkanie z dyrektorką Instytutu Adama Mickiewicza, Olgą Wysocką, a uczestnicy rozmawiali również z zespołem kuratorskim Pawilonu tańca i innych sztuk performatywnych. Wieczorem zwiedzano przestrzenie Pawilonu przed jego oficjalnym otwarciem.

Dzień zwieńczyły pierwsze pokazy programu KINA Tańca. 

Drugi dzień IV Kongresu Tańca rozpoczął się panelem „Choreografia różnorodności - w stronę dialogu”. W jego trakcie wybrzmiała potrzeba stałej, partnerskiej rozmowy pomiędzy twórcami a instytucjami wspierającymi,  a także między artystami a odbiorcami. Podkreślano, że oba te modele komunikacji sprzyjają rozwojowi środowiska i podnoszą jakość powstających spektakli. 

Szczególnym zainteresowaniem uczestników cieszyła się debata „Finansowanie, infrastruktura, produkcja i dystrybucja tańca”. Dyskutowano o konieczności lepszej synchronizacji kalendarzy rozliczeniowych - kalendarz sezonów artystycznych i rozliczeń grantowych są niekompatybilne. Zwrócono także uwagę na potrzebę zrzeszania się organizacji pozarządowych i zaproponowano utworzenie Ogólnopolskiej Federacji Sztuk Performatywnych. Wskazywano, że wiele narzędzi i programów instytucjonalnych nie odpowiada realiom działania NGO-sów - środki z dotacji często są niewystarczające na pokrycie wysokich kosztów realizacji projektów artystycznych. Poruszono również wątek dotyczący sytuacji, w których trzeci sektor refinansuje sektor publiczny, z konieczności wynajmując przestrzenie od instytucji finansowanych z budżetu państwa. 

Podkreślano również konieczność wzmacniania obecności tańca w środowiskach biznesowych i akcentowania roli profesjonalnych organizatorów i managerów, którzy współtworzą wydarzenia artystyczne. NIMiT wskazano jako jednego z prekursorów systemowego szkolenia producentek i producentów. 

W części poświęconej infrastrukturze omawiano możliwości korzystania z przestrzeni rewitalizowanych przez samorządy oraz współdzielenia wynajmowanych miejsc z innymi podmiotami, co pozwala generować znaczące oszczędności. 

Dużo uwagi przyciągnęło spotkanie Centrum Edukacji Artystycznej dotyczące edukacji w szkołach baletowych. Gośćmi spotkania byli przedstawiciele wytypowani przez CEA: Wiesław Dudek - Prezes Fundacji Młody Duch Tańca, Karol Urbański - dyrektor Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. F. Parnella w Łodzi.  

Podkreślono, że szkoły baletowe oferują nie tylko kształcenie artystyczne, lecz również wysokiej jakości edukację ogólną, rozwijając u uczniów samodyscyplinę, kreatywność oraz kompetencje przydatne w dorosłym życiu. Największym wyzwaniem pozostaje dotarcie z tym przekazem do rodziców. Za najskuteczniejsze narzędzia promocyjne uznano działania lokalne, wydarzenia otwarte oraz transparentną komunikację zasad funkcjonowania szkół. Wiesław Dudek opowiadał o historii i o najnowszej edycji unikalnego w skali światowej projektu tanecznego „Młody Duch Tańca”. Daje on możliwość pracy warsztatowej i scenicznej uzdolnionej młodzieży z polskich i japońskich szkół baletowych pod okiem uznanych na świecie pedagogów. Karol Urbański mówił m.in. o procesie wyzwaniach i metodach rekrutacji w procesie edukacyjnym, jakie prowadzą wszystkie szkoły baletowe. Podkreślono otwartość na dialog szkolnictwa baletowego. Padły postulaty z perspektywy dyrektora zespołu wskazujące na potrzeby efektywniejszego dostosowania młodego absolwenta szkoły baletowej do zawodowego rynku pracy.  

Ostatni panel - „Strategia rozwoju tańca w perspektywie najbliższych 20 lat, centra choreograficzne oraz cele i strategia działania narodowych instytucji publicznych związanych z tańcem” - poświęcono kwestiom długofalowego planowania. Podkreślono konieczność stworzenia ogólnopolskiej strategii rozwoju tańca, której strażnikiem powinien być Rząd i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zaznaczano też potrzebę powoływania Centrów Tańca w większych aglomeracjach - miejsc, którymi środowisko mogłoby zarządzać lub współzarządzać. Rozwój infrastruktury powinien być wielokierunkowy i opierać się na współpracy z samorządami, a za autonomią tańca musi iść realne finansowanie ze strony instytucji publicznych.