Sudan Południowy
- Krótki opis gospodarki i jej struktury
Sudan Południowy uzyskał niepodległość w 2011 roku. Od tego czasu nie odnotowano znaczącej poprawy sytuacji gospodarczej, co wynika z trwającej wiele lat wojny domowej (zakończonej formalnie w 2018 r.) oraz niemal zupełnego braku środowiska regulacyjnego.
Dochody budżetowe Sudanu Południowego opierają się głównie na wydobyciu i eksporcie ropy naftowej (w 85-90%). Surowiec jest transportowany dwoma rurociągami do sąsiadującego Sudanu (Port Sudan). Podczas trwającego aktualnie konfliktu w Sudanie doszło do uszkodzenia jednego z nich, co znacząco obniżyło możliwości eksportu południowosudańskiej ropy (pod koniec 2024 r. pojawiły się informacje o jego naprawie, jednak nie można stwierdzić czy osiągnął on poprzednią przepustowość). Wszelkie działania w ramach południowosudańskiego sektora naftowego charakteryzują się bardzo niewielką transparentnością.
Obecna sytuacja w Sudanie Południowym nie pozwala na prowadzenie jakichkolwiek działań z zakresu dyplomacji ekonomicznej. Ambasada USA odradza przed prowadzeniem działalności biznesowej i inwestycyjnej w tym kraju. Lokalne środowisko biznesowe jest zdominowane przez przedsiębiorców z innych krajów regionu.
- Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB,
Sektor usług odpowiada za 57% PKB, przemysł – 33% PKB, rolnictwo – 10% PKB.
- Polityka kursowa,
Walutą państwa jest frank południowosudański. Jest to jedna z najszybciej tracących na wartości walut na kontynencie afrykańskim, istnieje czarny rynek obrotu walutowego. W Dżubie istnieje możliwość płatności gotówkowej w USD. . W ciągu ostatniego roku dramatycznie spadła wartość funta południowosudańskiego (SSP) – obecnie 1 USD kosztuje 4500/5000 SSP, podczas gdy rok temu 1 USD miał wartość ok. 1000 SSP.
- Surowce i technologie krytyczne,
W Sudanie Południowym istnieją pokaźne zasoby ropy naftowej. Potencjalnie mogłoby się to przyczynić do szybkiego rozwoju gospodarczego kraju, jednak brakuje elementarnych umiejętności zarządzania jego wydobyciem oraz obrotem.
- Stan infrastruktury,
Infrastruktura drogowa pozostaje w fatalnym stanie. Istnieje bardzo niewiele dróg asfaltowych (niektóre kończą się tuż za Dżubą, z wyjątkiem korytarza w stronę Ugandy), także pomiędzy większymi miastami – stolicami regionów. W porze deszczowej transport drogowy pomiędzy poszczególnymi częściami kraju może okazać się niemożliwy – konieczne jest wówczas wykorzystanie helikopterów lub łodzi. Działające w kraju organizacje pomocowe często szacują czas transportu pomiędzy różnymi częściami kraju w tygodniach.
- Kalendarz dni wolnych od pracy.
W 2025 r. dniami wolnymi od pracy są: 9.01. (Rocznica Porozumienia Pokojowego), 30 lub 31.03. (Eid al-Fitr), 16.05. (Dzień Sił Zbrojnych) 6 lub 7.06. (Eid al-Adha), 9.07. (Święto Niepodległości), 30.07. (Święto Męczenników).
- Podstawowe dane makroekonomiczne (tabela za rok poprzedni i prognozy na rok bieżący i następny)
|
Podstawowe dane makroekonomiczne |
|||
|
|
2023 |
2024 (prognoza) |
2025 (prognoza) |
|
PKB nominalne (USD ceny bieżące) |
7,18 mld |
5,27 mld |
5,31 mld |
|
PKB (PPP) |
15,65 mld |
11,79 mld |
15,26 mld |
|
Stopa wzrostu PKB (realna) |
2,5% |
-26,4% |
27,2% |
|
PKB per capita (nominalne) |
478,12 |
340,99 |
334,14 |
|
PKB per capita (PPP) |
1040 |
762,93 |
960,24 |
|
Stopa inflacji (CPI) |
40,2% |
120,6% |
79,3% |
|
b.d. |
b.d. |
b.d. |
|
|
Rating kredytowy Fitch / Moody's / S&P |
b.d. |
b.d. |
b.d. |
|
|
4% |
|
|
|
Dług publiczny (% PKB) |
|
51,2% |
|
- Dane demograficzne
|
Dane demograficzne (aktualne) |
|
|
12 mln |
|
|
Siła robocza (w tys./mln, dane krajowe) |
b.d. |
|
Rozmiar klasy średniej (w tys./mln) |
b.d. |
|
Poziom ubóstwa (% populacji żyjącej poniżej progu ubóstwa) |
b.d. |
|
44.1 |
|
|
0.381 |
|
- Handel zagraniczny i inwestycje
- Najważniejsi partnerzy handlowi,
Podstawowym produktem eksportowym jest ropa naftowa (odpowiada za ok. 85-90% dochodów budżetowych Sudanu Południowego). Teoretycznie możliwy byłby eksport produktów spożywczych. Obecnie odbywa się on na bardzo niewielką skalę.
Konieczny jest import wszystkich wysoko przetworzonych/zaawansowanych produktów.
Należy zwrócić uwagę na częste zmiany procedur importowych, co nie zawsze jest w sposób skuteczny komunikowane.
- Główni inwestorzy,
Sudan Południowy nie jest obecnie państwem atrakcyjnym z punktu widzenia biznesu/inwestycji. USA wręcz przestrzegają przed prowadzeniem tam takiej działalności. Krytycznie na temat środowiska biznesowego w Sudanie Południowym wypowiadają się także państwa europejskie posiadające tam placówki dyplomatyczne. W 2024 r. z działalności na rynku południowosudańskim wycofała się malezyjska firma Petronas.
- Główne kierunki inwestycji zagranicznych.
- Udział w inicjatywach i organizacjach wielostronnych o charakterze gospodarczym (opisowo)
Łączna wartość portfolio projektów Banku Światowego osiągnęła wartość ok. 2 mld USD (24 projekty); działania obejmują m. in. budowę odporności klimatycznej, wsparcie systemu ochrony zdrowia (w większości regionów właściwie nieistniejącego), wsparcie dla rolników, wzmacnianie efektywności administracji publicznej. Wartość projektów Afrykańskiego Banku Rozwoju w Sudanie Południowym wynosi ok. 200 mln USD, zaś w perspektywie 2-3 lat mogłaby się zwiększyć nawet do 500 mln (przykład projektu – budowa linii produkcyjnej nawozów sztucznych, ponadto projekty z zakresu zielonej energii, realizowane także w Ugandzie). Warto także odnotować, że działania w Sudanie Południowym podejmował Międzynarodowy Fundusz Walutowy – w przeszłości trzykrotnie uruchomiono tzw. Rapid Credit Facility (o sumarycznej wartości powyżej 340 mln USD), jednak dalsze wsparcie w takiej formie byłoby uzależnione od konkretnych działań podejmowanych przez władze Sudanu Południowego.
Sudan Południowy nie jest członkiem WTO.
- Pozycja kraju w rankingach (w tabelce)
|
Pozycja kraju w rankingach |
||
|
|
pkt |
pozycja |
|
Corruption Perception Index (Transparency International) |
13 |
177 |
|
Global Innovation Index (World Intellectual Property Organization) |
b.d. |
b.d. |
|
Economic Freedom Index (Heritage Foundation) |
b.d. |
b.d. |
- Relacje dwustronne
- Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne (tabela za ostatnie 3 lata),
Zob. https://dbw.stat.gov.pl/baza-danych
- Relacje z UE,
Najważniejszym elementem relacji z UE jest pomoc humanitarna.
- Baza traktatowa (między krajem opisywanym a Polską i UE).
Data aktualizacji: 8 października 2024 r.